Tùy thuộc vào cách chế biến, sẽ có nhiều loại váng sữa nhân tạo được chế biến từ các loại dầu thực vật (dầu dừa, dầu cọ…), bổ sung thêm casein (đạm sữa bò) và đường lactose (loại đường có trong sữa bò). Vì là chế phẩm của sữa nên thành phần của váng sữa cũng gồm chất đạm, chất béo, chất đường, các vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, tỷ lệ các chất dinh dưỡng này hoàn toàn khác trong sữa. Trong váng sữa, thành phần chủ yếu là chất béo, chất đạm rất thấp, các vitamin và khoáng chất cũng thấp. Lượng chất béo trong một hộp váng sữa chiếm đến trên 70% tổng năng lượng mà trẻ cần. Lượng chất béo này cao gấp đôi so với chất béo có trong một ly sữa thông thường của trẻ. Do đó, đây là nguồn cung cấp năng lượng rất cao. Điều này không đồng nghĩa với nhận định cho rằng “váng sữa có nhiều chất dinh dưỡng”. Trái lại, thành phần dưỡng chất trong váng sữa rất ít. Vì vậy, các bậc cha mẹ không nên dùng váng sữa để thay thế sữa cho trẻ.
Công dụng của váng sữa
Khi được sử dụng với hàm lượng vừa phải, váng sữa sẽ mang lại nhiều lợi ích.
Váng sữa, ngoài việc tác động tốt đến hệ tiêu hóa còn chứa nhiều dưỡng chất: vitamin (A, E, B2, B12, C, PP, biotin, beta – carotene…), các axit hữu cơ. Thành phần khoáng chất trong váng sữa cũng phong phú từ kali, canxi cho đến clo, phốt- pho, ma-giê, natri, sắt, kẽm, i-ốt, đồng… Tất cả những khoáng chất này đều cần thiết cho cơ thể được khỏe mạnh. Canxi có nhiều trong váng sữa rất tốt cho việc tăng cường và phát triển của xương. Ngoài ra, trong váng sữa còn có nhiều protein động vật, carbonhydrat, axit béo, đường tự nhiên. Váng sữa chứa ít cholesterol hơn bơ nên có thể dùng để thay thế trong việc chế biến. Dùng sao cho đúng?
Váng sữa, cũng như những thực phẩm khác, cần được đưa vào khẩu phần ăn của bé một cách hợp lý. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cần cho trẻ dưới 6 tháng tuổi bú mẹ hoàn toàn, vì vậy, chỉ nên cho trẻ ăn váng sữa sau 6 tháng tuổi. Như đã nói ở trên, váng sữa có nhiều chất béo và được coi là thực phẩm có hàm lượng calories cao, cung cấp nhiều năng lượng nên sẽ tốt cho trẻ từ trên một tuổi bị thiếu cân, suy dinh dưỡng; trẻ mới ốm dậy cần nhiều năng lượng. Với những trẻ này, các bà mẹ nên dùng váng sữa làm bữa ăn phụ, với lượng dùng hợp lý là 1 – 2 hộp/ ngày.
Những trẻ không nên dùng :
Trẻ dưới 6 tháng tuổi, trẻ bị thừa cân – béo phì, trẻ đang bị tiêu chảy, trẻ dị ứng với sữa bò…
Lưu ý :
Chỉ sử dụng váng sữa như thực phẩm bổ sung cho trẻ. Lượng váng sữa có thể cho trẻ ăn trong ngày phụ thuộc vào tuổi, cân nặng và loại váng sữa được mua. Trung bình, trẻ 6 – 12 tháng tuổi có thể ăn ½ - 1 hộp / ngày, trẻ trên một tuổi có thể ăn 1- 2 hộp/ ngày, tùy vào mức độ dung nạp của trẻ. Không nên cho trẻ ăn quá nhiều, vì có thể gây đầy bụng, tiêu chảy do hàm lượng chất béo quá cao.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng váng sữa
- Váng sữa rất dễ bị hư nên cẩn bảo quản trong tủ lạnh, nơi có nhiệt độ tương đối ổn định.
- Sau khi mua nên sử dụng càng sớm càng tốt
- Chỉ nên mua váng sữa ở những nơi có uy tín, có đủ điều kiện bảo quản tốt. Khi mua cần lưu ý hạn sử dụng, thành phần ghi trên hộp.
Chị Hồng (Cầu Giấy, Hà Nội) nhớ như in ngày chị thấy bé đi ngoài lỏng và có kèm theo giun. Chị lo lắng và đưa con đi khám. Chị tâm sự: “Con mình đang khỏe mạnh hồng hào bỗng dưng một ngày gầy ốm xanh xao, hay ho hắng, sốt âm ỉ. Ban đầu mình nghĩ do con ăn chưa đủ chất nhưng càng bổ sung dinh dưỡng, con càng không khỏe, xanh rớt”. Tại bệnh viện, chị được bác sĩ giải thích rằng do con nhiễm giun nên sức đề kháng của bé rất kém nên khả năng bị ho hắng, sốt, sổ mũi là điều khó tránh khỏi.
Trẻ em nằm trong đối tượng mắc nguy cơ nhiễm giun rất cao. Một số loại giun phổ biến mà trẻ thường mắc phải đó là: giun đũa, giun tóc, giun móc, giun kim.
Giun đũa, giun tóc là hai loại giun điển hình mà trẻ gặp phải. Trứng giun đi ra từ người bị nhiễm, chúng được phát tán trong đất, nước, rau... Nếu bậc phụ huynh và trẻ nhỏ có thói quen vệ sinh kém thì chắc chắn việc nhiễm giun là một sớm một chiều. Bên cạnh đó giun kim nhẹ, có thể bị phát tán trong không khí và người lớn, trẻ nhỏ đều có thể hít phải. Ban đêm, giun kim thường bò ra ngoài hậu môn để đẻ trứng, trẻ em không biết và gãi, lúc này trứng giun kim sẽ bám vào đầu ngón tay và nếu trẻ mút tay, ăn bốc thức ăn, tay không rửa sạch, giun kim sẽ trực tiếp xâm nhập vào cơ thể. Cuối cùng là giun móc, đây là loại giun nhiễm qua da. Ấu trùng giun móc sống trong đất, nếu như bé nghịch đất, tiếp xúc đất ở chân trần, không đeo găng, ấu trùng giun móc sẽ đi thẳng qua da và nhiễm vào cơ thể bé dễ dàng.
Chăm sóc sức khỏe toàn diện khi con nhiễm giun
Trả lời về vấn đề này, Thạc sĩ - Bác sĩ Huỳnh Hồng Quang, Trưởng khoa nghiên cứu lâm sàng và điều trị bệnh nhiệt đới (Viện Sốt rét ký sinh trùng, côn trùng Quy Nhơn) cho biết, những bé bị nhiễm giun nhẹ có thể không có triệu chứng gì biểu hiện ra bên ngoài song khi nhiễm nặng hơn, trẻ thường bị đau bụng, tiêu chảy, mệt, lờ đờ, choáng váng, không lên cân thậm chí sút cân.
Khi giun thâm nhập vào cơ thể, bé có nhiều khả năng bị mất máu gây ra thiếu máu, mất sắt, protein. Giun khiến cơ thể trẻ khó có thể hấp thụ đầy đủ các chất dinh dưỡng, khiến bé ăn không ngon, biếng ăn… Khi thâm nhập vào cơ thể trẻ, các loại giun sẽ sinh sống bằng cách hấp thụ triệt để các chất dinh dưỡng đó chính là lý do khiến trẻ xanh xao, gầy yếu. Không những thế nếu không được chữa trị kịp thời, bé dễ bị tắc ruột, giun chui vào ống mật, viêm đường mật, sỏi mật, suy tim…
Phòng tránh và tẩy giun kịp thời là những việc làm vô cùng quan trọng và cần thiết bảo vệ sức khỏe của trẻ. Tẩy giun cho bé chỉ là một biện pháp, quan trọng hơn cả là việc phòng bệnh. Phụ huynh nên phối hợp với nhà trường trong việc bảo vệ sức khỏe con em mình. Khi sống trong tập thể (gia đình hay trường lớp) nếu một cá nhân bị bệnh thì bé nhà mình bị lây bệnh có nguy cơ cao.
Nhiều cha mẹ với quan điểm xưa cũ là cho bé ăn thịt tái, trứng tái, đồ sống, đồ trần vì nghĩ vậy thì vitamin trong đồ ăn mới được giữ, không bị mất, song thực phẩm tái đó lại chứa đựng một ổ giun lớn.
Tóm lại, cha mẹ cần lưu ý khi chế biến đồ ăn cho bé, cho bé ăn chín uống sôi. Hạn chế trẻ tiếp xúc trực tiếp với đất bẩn, nếu có thể nên cho bé đeo găng, đi giày trước khi chơi trò chơi đó. Tránh bé mút tay, ngậm tay, luyện cho bé thói quen rửa tay sạch trước khi ăn, sau khi đi học, đi chơi về nhà, sau khi đi vệ sinh, sau khi chơi với vật nuôi.
Cha mẹ lưu ý thường xuyên cắt móng tay, móng chân cho con, định kỳ cho bé tẩy giun 2 lần 1 năm. Ngoài ra, việc vệ sinh nhà cửa, môi trường sống xung quanh là việc làm vô cùng quan trọng mọi người nên làm. Cuối cùng, khi có bất cứ một dấu hiệu nghi ngờ nào trẻ bị nhiễm giun, cha mẹ cần đưa con tới ngay bệnh viện để kiểm tra và thăm khám.
Thực phẩm ăn vặt có nhiều chất béo cũng có thể ảnh hưởng đến não.
2. Thực phẩm nhiều đường
Không chỉ trẻ con, ngay cả người lớn nếu tiêu thụ các loai thực phẩm chứa nhiều đường về lâu dài có thể sẽ gây ra các vấn đề về thần kinh, và nó cũng có thể can thiệp vào bộ nhớ của con người. Mặt khác, đường cũng có thể cản trở khả năng tìm hiểu, phán đoán, sáng tạo của những trẻ đang trong độ tuổi khám phá, học hỏi.
Đây là lý do tại sao các mẹ nên tránh cho con ăn quá nhiều các loại thực phẩm như bánh kẹo có chứa xi-rô ngô hay chất fructose.
3. Thực phẩm chiên hoặc chế biến sẵn
Hầu như tất cả các thực phẩm chế biến sẵn đều có có chứa hóa chất, thuốc nhuộm, chất phụ gia, hương vị nhân tạo, chất bảo quản... và các chất này hoàn toàn có thể ảnh hưởng đến hành vi và chức năng nhận thức ở cả người lớn và trẻ em do hóa chất gây ra.
Các loại thực phẩm chiên hoặc chế biến sẵn nếu được tiêu thụ quá mức sẽ từ từ phá hủy các tế bào thần kinh nằm trong não. Điều này đặc biệt nguy hại cho trẻ em vì não trẻ luôn trong giai đoạn hoàn thiện và phát triển để cung cấp cho trẻ những tư duy và kỹ năng cần thiết trong cuộc sống.
4. Thực phẩm quá mặn
Ai cũng biết rằng ăn mặn ảnh hưởng đến huyết áp và gây cản trở cho sức khỏe của tim mạch. Tuy nhiên, ít ai nào biết rằng, thực phẩm có chứa một lượng muối (natri) lớn có thể ảnh hưởng đến chức năng nhận thức của não và làm giảm khả năng suy nghĩ của con người. Nói cách khác, thức ăn mặn ảnh hưởng đến trí thông minh của con người!
Trẻ em là đối tượng cần bổ sung những thực phẩm bổ não nhất để. Chính vì vậy, ngay từ khi con còn nhỏ, cha mẹ đừng tạo cho con thói quen ăn mặn để tránh hại não của con.
Ngay từ khi con còn nhỏ, cha mẹ đừng tạo cho con thói quen ăn mặn để tránh hại não.
5. Thực phẩm chứa chất ngọt nhân tạo
Nhiều cha mẹ vô tình cho con ăn phải những đồ ăn, thực phẩm có chứa chất ngọt nhân tạo mà không hề biết rằng, chất ngọt này sẽ hủy hoại sức khỏe não bộ của con rất nhiều.
Đúng là chất ngọt nhân tạo chứa calo ít hơn, thực sự chúng lại có thể gây hại nhiều hơn có lợi! Nếu tiêu thụ trong một thời gian dài, chất ngọt nhân tạo này có thể gây tổn thương não và ảnh hưởng đến khả năng nhận thức, làm giảm sự nhạy bén, tinh tế và sáng tạo trong suy nghĩ và tư duy của trẻ.
Nếu chị em nào vẫn tắm cho bé sơ sinh hàng ngày thì cần ’tỉnh’ lại ngay nhé. Tắm quá nhiều sẽ tẩy trôi lớp nhờn trên da bé, khiến da bé khô, bị kích thích dễ tấy đỏ không tốt. Hơn nữa, đặt bé ngồi trong bồn (chậu) tắm với đầy bọt xà phòng từ sữa tắm có thể kích thích niệu đạo, dẫn tới nhiễm trùng đường tiết niệu ở bé gái.
Để đảm bảo vệ sinh cho bé, hàng ngày mẹ lau rửa sạch vùng quấn tã, nách và những vùng da có nếp gấp khác của bé là được. Trung bình 1 tuần, bé sơ sinh tắm 2-3 lần là đủ.
(Cách tắm cho bé sơ sinh, chị em có thể tham khảo thêm
Thoa phấn rôm vào cổ, nách, bẹn... của bé là thói quen của nhiều mẹ sau khi tắm cho bé. Thực tế, cách làm này không phải lúc nào cũng tốt cho bé vì nếu những vùng da này chưa được lau khô hẳn, phấn dễ bị bết và dính lại khiến da bị bí. Ngoài ra, nếu thoa phấn rôm cho bé vào mùa hè, mồ hôi khiến phấn rôm bết lại làm bít lỗ chân lông, khiến bé dễ bị hăm.
4. Bế trẻ ra chỗ đông người
Không hẳn là thiếu hiểu biết nhưng với tâm lý khoe con, tự hào về con, nhiều bậc cha mẹ (đặc biệt là cha mẹ trẻ) thường bế bé theo khi ra ngoài hoặc tụ tập chỗ đông người. Đây không phải là hành vi xấu nhưng thường xuyên thì không tốt cho sức khỏe của bé do sức đề kháng của trẻ sơ sinh còn non nớt. Cho trẻ ra chỗ đông người quá sớm, quá nhiều có thể khiến trẻ nhiễm khuẩn. Điều này rất nguy hiểm vì bất kỳ loại vi khuẩn xoàng nhất cũng có thể tấn công trẻ sơ sinh.
Hơn nữa, khi ra chỗ đông người bé có thể quấy khóc, mất ăn mất ngủ vì vía nặng. (Tham khảo bài viết
Cho bé ngủ võng hay trên đệm mềm là bảo vệ sức khỏe bé? Đây là thói quen sai mà nhiều bậc cha mẹ mắc phải. Xương của trẻ sơ sinh chưa phát triển hoàn chỉnh, rất mềm và dễ bị tổn thương nên khi nằm trên những bề mặt gồ ghề hay quá mềm có thể làm cong vẹo cột sống của bé.
Một số trưởng hợp, bé bị ’Hội chứng rung lắc’ gây tổn thương nghiêm trọng đến não bộ, khi nằm võng
6. Cho bé dùng mật ong
Trong dân gian, mật ong được sử dụng như ’thần dược tự nhiên’ trị nhiều bệnh cho bé như: đánh tưa lưỡi hay trị cúm. Tuy nhiên, dù rất tốt nhưng không phải bé nào cũng có thể dùng được mật ong.
Các chuyên gia Nhi khoa hàng đầu khuyến cáo, không nên cho bé dưới 1 tuổi sử dụng mật ong vì dễ gây ngộ độc. Ngoài ra, trước khi cho bé sử dụng mật ong, cần thử trước xem bé có bị dị ứng hay không để tránh gây hậu quả đáng tiếc.
Trên các diễn đàn nuôi dạy con, nhiều ý kiến cho rằng váng sữa là những gì bổ dưỡng nhất của sữa và có thành phần dinh dưỡng gần giống với sữa mẹ, rất tốt cho trẻ nhỏ. Vậy thực hư về tác dụng của váng sữa như thế nào?
Dưỡng chất trong váng sữa rất ít
Váng sữa là một chế phẩm của sữa. Trước đây, váng sữa được chế biến bằng cách vớt phần trên cùng của sữa và đem đi làm lạnh. Trong sản xuất công nghiệp, đầu tiên người ta tách sữa ra thành kem và sữa tách bơ. Tiếp theo đó phần kem sẽ trải qua quy trình chuẩn hóa để đảm bảo độ béo cần thiết.
Trong váng sữa, thành phần chủ yếu là chất béo, chất đạm, các vitamin và khoáng chất rất thấp
Tùy thuộc vào cách chế biến, sẽ có nhiều loại váng sữa nhân tạo được chế biến từ các loại dầu thực vật (dầu dừa, dầu cọ…), bổ sung thêm casein (đạm sữa bò) và đường lactose (loại đường có trong sữa bò). Vì là chế phẩm của sữa nên thành phần của váng sữa cũng gồm chất đạm, chất béo, chất đường, các vitamin và khoáng chất.
Tuy nhiên, tỷ lệ các chất dinh dưỡng này hoàn toàn khác trong sữa. Trong váng sữa, thành phần chủ yếu là chất béo, chất đạm rất thấp, các vitamin và khoáng chất cũng thấp. Lượng chất béo trong một hộp váng sữa chiếm đến trên 70% tổng năng lượng mà trẻ cần. Lượng chất béo này cao gấp đôi so với chất béo có trong một ly sữa thông thường của trẻ. Do đó, đây là nguồn cung cấp năng lượng rất cao. Điều này không đồng nghĩa với nhận định cho rằng “váng sữa có nhiều chất dinh dưỡng”. Trái lại, thành phần dưỡng chất trong váng sữa rất ít. Vì vậy, các bậc cha mẹ không nên dùng váng sữa để thay thế sữa cho trẻ.
Công dụng của váng sữa
Khi được sử dụng với hàm lượng vừa phải, váng sữa sẽ mang lại nhiều lợi ích.
Váng sữa, ngoài việc tác động tốt đến hệ tiêu hóa còn chứa nhiều dưỡng chất: vitamin (A, E, B2, B12, C, PP, biotin, beta – carotene…), các axit hữu cơ. Thành phần khoáng chất trong váng sữa cũng phong phú từ kali, canxi cho đến clo, phốt- pho, ma-giê, natri, sắt, kẽm, i-ốt, đồng… Tất cả những khoáng chất này đều cần thiết cho cơ thể được khỏe mạnh. Canxi có nhiều trong váng sữa rất tốt cho việc tăng cường và phát triển của xương. Ngoài ra, trong váng sữa còn có nhiều protein động vật, carbonhydrat, axit béo, đường tự nhiên. Váng sữa chứa ít cholesterol hơn bơ nên có thể dùng để thay thế trong việc chế biến.
Dùng sao cho đúng?
Váng sữa, cũng như những thực phẩm khác, cần được đưa vào khẩu phần ăn của bé một cách hợp lý. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cần cho trẻ dưới 6 tháng tuổi bú mẹ hoàn toàn, vì vậy, chỉ nên cho trẻ ăn váng sữa sau 6 tháng tuổi. Như đã nói ở trên, váng sữa có nhiều chất béo và được coi là thực phẩm có hàm lượng calories cao, cung cấp nhiều năng lượng nên sẽ tốt cho trẻ từ trên một tuổi bị thiếu cân, suy dinh dưỡng; trẻ mới ốm dậy cần nhiều năng lượng. Với những trẻ này, các bà mẹ nên dùng váng sữa làm bữa ăn phụ, với lượng dùng hợp lý là 1 – 2 hộp/ ngày.
Những trẻ không nên dùng :
Trẻ dưới 6 tháng tuổi, trẻ bị thừa cân – béo phì, trẻ đang bị tiêu chảy, trẻ dị ứng với sữa bò…
Lưu ý :
Chỉ sử dụng váng sữa như thực phẩm bổ sung cho trẻ. Lượng váng sữa có thể cho trẻ ăn trong ngày phụ thuộc vào tuổi, cân nặng và loại váng sữa được mua. Trung bình, trẻ 6 – 12 tháng tuổi có thể ăn ½ - 1 hộp / ngày, trẻ trên một tuổi có thể ăn 1- 2 hộp/ ngày, tùy vào mức độ dung nạp của trẻ. Không nên cho trẻ ăn quá nhiều, vì có thể gây đầy bụng, tiêu chảy do hàm lượng chất béo quá cao.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng váng sữa
- Váng sữa rất dễ bị hư nên cẩn bảo quản trong tủ lạnh, nơi có nhiệt độ tương đối ổn định.
- Sau khi mua nên sử dụng càng sớm càng tốt
- Chỉ nên mua váng sữa ở những nơi có uy tín, có đủ điều kiện bảo quản tốt. Khi mua cần lưu ý hạn sử dụng, thành phần ghi trên hộp.