Nguy cơ thiếu máu khi mang thai không phải chuyện đùa, phụ nữ mang thai bị thiếu máu phải đối mặt với nguy cơ tử vong khi mang thai. Hàng năm trên thế giới có 500 nghìn ca tử vong mẹ sau sinh, 20-40% trong số đó nguyên nhân chính gây tử vong là do thiếu máu.
Nguyên nhân thiếu máu khi mang thai
Corazon Zaida N. Gamila, MD, chuyên gia phụ khoa đến từ Philippines cho biết: “Vai trò của sắt là một trong những vi chất dinh dưỡng mà mẹ cần khi mang thai quyết định chất lượng sức khỏe của trẻ sau này”.
Nguyên nhân hàng đầu gây thiếu máu là do thiếu sắt. Tại Hội nghị Thiếu máu Thế giới 2017, có thông tin cho biết khoảng 41,8% phụ nữ mang thai trên thế giới mắc phải tình trạng thiếu máu.
Thiếu sắt gây thiếu máu có thể làm suy giảm trí nhớ, gây nguy hiểm đến tính mạng, tiền sản giật, và bệnh nhiễm trùng nặng . Phụ nữ thiếu máu khi mang thai có thể mất con trong bụng. Phụ nữ mang thai bị thiếu máu nghiêm trọng cũng có thể gây tổn thương tim, não và thậm chí tử vong. Tình trạng bệnh thiếu máu nếu không được điều trị có thể làm tăng nguy cơ người mẹ mất nhiều máu khi chuyển dạ.
Lý do là vì khi mang thai, trái tim của người mẹ sẽ phải làm việc chăm chỉ gấp đôi để cung cấp dinh dưỡng cho thai nhi. Lưu lượng máu trong cơ thể mẹ cũng sẽ tăng 30-50%, góp phần làm tăng tình trạng thiếu máu.
Nguyên nhân thiếu máu khi mang thai
Thiếu máu khi mang thai có thể trở nên nguy hiểm, đối với cả mẹ và em bé, nếu không được điều trị
Nguyên nhân chính gây thiếu máu khi mang thai là do thiếu sắt. Khi cơ thể trải qua những thay đổi đáng kể khi mang thai, nhu cầu về sắt tăng lên để hỗ trợ thai nhi đang phát triển và tăng lượng máu của người mẹ. Khi lượng sắt hấp thụ hoặc hấp thụ của mẹ bầu không đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng này, điều đó có thể dẫn đến thiếu máu do thiếu sắt.
Tình trạng thiếu máu nhẹ khi mang thai là điều bình thường. Tuy nhiên, bạn có thể bị thiếu máu trầm trọng hơn lượng sắt hoặc vitamin thấp hoặc vì những lý do khác. Dưới đây là những lý do phổ biến khác tạo ra phụ nữ mang thai bị thiếu máu:
- Thiếu folate: Việc hấp thụ không đủ folate (vitamin B9) có thể cản trở hoạt động sản xuất tế bào hồng cầu khỏe mạnh.
- Thiếu vitamin B12: Lượng vitamin B12 không đủ có thể ảnh hưởng đến sự hình thành hồng cầu và dẫn đến thiếu máu.
- Bệnh mãn tính: Các tình trạng như bệnh hồng cầu hình liềm, bệnh thalassemia hoặc bệnh thận mãn tính có thể gây thiếu máu khi mang thai.
- Chế độ ăn uống: Tiêu thụ không đủ sản phẩm giàu chất sắt có thể làm tăng nguy cơ thiếu máu.
- Nhiễm trùng: Một số bệnh nhiễm trùng nhiễm virus, đặc biệt là sốt rét, có thể gây thiếu máu ở phụ nữ mang thai, đặc biệt là ở những vùng phổ biến các bệnh này.
- Rối loạn tiêu hóa: Các tình trạng như bệnh celiac hoặc bệnh viêm liệt có thể cản trở sự hấp thụ chất dinh dưỡng, dẫn đến thiếu máu.
Tìm hiểu những nguyên nhân này và giải quyết chúng thông qua chăm sóc và dinh dưỡng trước khi sinh thích hợp có thể giúp phân tích hoặc kiểm soát tình trạng thiếu máu khi mang thai.
>>> Có thể bạn quan tâm: Nỗi lo của một mẹ bầu bị nhau bám thấp
Các loại thiếu máu khi mang thai
Phụ nữ đang mang thai có nguy cơ bị thiếu máu cao hơn do lượng máu dư thừa mà cơ thể tạo ra để giúp cung cấp chất dinh dưỡng cho em bé
Nhiều loại bệnh thiếu máu có thể biểu hiện trong thời kỳ mang thai. Chúng bao gồm:
1. Thiếu máu do thiếu sắt
Loại thiếu máu này được phát hiện khi cơ thể không thể sản xuất đủ lượng huyết sắc tố do thiếu chất sắt. Khi bị thiếu máu do thiếu sắt, máu không thể cung cấp đủ oxy cho các cơ thể.
2. Thiếu máu do thiếu folate
Một dạng vitamin B được gọi là folate được tìm thấy tự nhiên trong một số thực phẩm như rau lá xanh. Để tạo ra các tế bào mới, bao gồm các tế bào hồng cầu khỏe mạnh, cơ thể cần folate.
Mẹ bầu cần nhiều folate hơn nhu cầu bình thường. Tuy nhiên, dinh dưỡng của họ đôi khi chưa đủ. Khi không đủ folate, cơ thể không thể sản xuất đủ tế bào hồng cầu sức khỏe để cung cấp oxy cho mọi tế bào trong cơ thể. Chất dinh dưỡng folate cũng tồn tại ở dạng tổng hợp là axit folic.
Các vấn đề về sinh nở do thiếu folate bao gồm cân nặng khi sinh thấp và dị tật ống thần kinh (tật nứt đốt sống).
3. Thiếu vitamin B12
Cơ thể cần vitamin B12 để tạo ra các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Phụ nữ không ăn thịt, gia cầm, các sản phẩm từ sữa hoặc trứng có nhiều khả năng thiếu vitamin B12. Sinh non và dị tật ống thần kinh là hai tật bẩm sinh có thể phổ biến hơn do rối loạn này.
Phòng ngừa thiếu máu khi mang thai
Ai dễ bị thiếu máu khi mang thai?
Phụ nữ mang thai có nhiều khả năng bị thiếu máu nếu họ:
- Là những người ăn chay hoặc ăn chay nghiêm ngặt . Họ có nguy cơ thiếu vitamin B12 cao hơn.
- Mắc bệnh Crohn hoặc bệnh celiac đã được điều trị bằng cách cắt bỏ một phần dạ dày
- Có hai lần mang thai gần nhau
- Mang đa thai
- Không nhận đủ chất sắt từ chế độ ăn uống hoặc vitamin trước khi sinh.
- Bị thiếu máu trước khi mang thai
Triệu chứng thiếu máu khi mang thai
Các triệu chứng thiếu máu điển hình nhất khi mang thai như sau:
- Da, móng tay và môi nhạt
- Cảm thấy yếu ớt
- Chóng mặt
- Hụt hơi
- Tim đập nhanh và không đều
- Khó tập trung
- Đau ngực có thể là một trong những đặc điểm thiếu máu ở phụ nữ mang thai
- Tay chân có cảm giác lạnh
Cách xử lý tình trạng thiếu máu ở phụ nữ mang thai
Thiếu máu khi mang thai có thể dễ dàng được điều trị bằng cách bổ sung sắt hoặc vitamin vào thói quen hàng ngày của bạn
Nếu bạn gặp vấn đề như đã đề cập ở trên, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Nếu không, bạn có thể tham khảo những cách dưới đây:
Ăn thực phẩm nhiều sắt
Hầu hết các trường hợp là do thiếu chất sắt. Vì vậy, mẹ cần tiêu thụ những thực phẩm giàu chất sắt như rau lá xanh, thịt đỏ, các loại hạt, trái cây sấy khô…
Bổ sung vitamin cho mẹ bầu
Bác sĩ sản khoa của bạn có thể cung cấp một số vitamin. Nếu có kế hoạch từ trước, hãy uống thêm viên sắt trước khi mang thai. Để có kết quả tối đa, hãy uống thuốc bổ sung sắt với một ly nước cam, nhưng là loại được tăng cường canxi (vitamin C giúp tăng hấp thu sắt, nhưng canxi có thể làm giảm nó).Trong một giờ trước khi bổ sung sắt và hai giờ sau, hãy tránh dùng sữa, phô mai, sữa chua, trứng, rau bina, ngũ cốc nguyên hạt, cà phê và trà vì chúng có thể ức chế sự hấp thu sắt.
Những câu hỏi phổ biến về bệnh thiếu máu ở phụ nữ mang thai
Điều gì sẽ xảy ra nếu bà bầu bị thiếu máu?
Thiếu máu có thể gây nguy hại cho phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh. Thiếu máu có nguy cơ tạo trẻ sinh ra nhẹ cân, dị tật bẩm sinh, thiếu máu và thậm chí tử vong.
Phụ nữ mang thai được xem là thiếu máu khi nào?
Phụ nữ mang thai có nồng độ Hb dưới 7 g/dL được phân loại là thiếu máu và nên tham khảo ý kiến kiến kiến bác sĩ ngay lập tức.
Thiếu máu khi mang thai có đặc điểm gì?
Các triệu chứng của thai kỳ thiếu máu bao bao gồm khó thở, mệt mỏi, suy yếu và thờ ơ, khó tập trung, nhịp tim nhanh và không đều, da nhạt, chóng mặt và đau rát.
Để tránh thiếu máu khi mang thai, mẹ bầu nên bổ sung chất sắt dạng viên hoặc dạng nước. Hoặc bổ sung bằng các loại thực phẩm như cá, gan, thịt bò, lòng đỏ trứng, rau xanh, các loại đậu,... Để hỗ trợ cho quá trình hấp thụ sắt được diễn ra một cách tốt nhất, bà bầu nên bổ sung vitamin C có trong các loại trái cây, rau xanh, …
>>> Nội dung liên quan:
Top 10 thực phẩm giúp mẹ ngừa táo bón, dưỡng thai nhi tăng cân đều mỗi tháng