Được GS Kikunae Ikeda khám phá ra từ năm 1908, nhưng thực tế vị Umami là một vị cơ bản đã tồn tại từ rất lâu và hiện diện trong nhiều món ăn từ khắp nơi trên thế giới.


Từ món Á…



Canh Dashi Nhật Bản


Châu Á được biết đến là nơi có nhiều món ăn “đa vị” được chế biến từ nguyên liệu tự nhiên phong phú và đó chính là nguyên nhân giúp nhiều món ăn châu Á “rất Umami”. Châu Á có rất nhiều món sử dụng nước dùng là chủ đạo mà nước dùng có hàm lượng glutamate cao để tạo ra vị Umami cho món ăn.



Canh Tom Yam Kung Thái Lan


Món Dashi truyền thống của Nhật Bản là một ví dụ. Cá ngừ tươi được sấy khô, hun khói và trải qua thời gian dài xử lý là nguyên liệu chính cùng với tảo bẹ đã tạo ra món Dashi có nước dùng trong vắt, ngọt dịu của vị Umami. Món phở Việt Nam cũng được biết là món ăn truyền thống của người Việt cũng là một ví dụ tương tự. Từ nồi nước dùng được hầm kĩ với xương và thịt, thêm chút sá sùng để tăng thêm “vị ngọt thịt”, bát phở Việt Nam đã “quyến rũ” nhiều thực khách đến từ khắp nơi trên thế giới. Ẩm thực châu Á còn có tom-yum của Thái Lan, carry của Ấn Độ cũng là những món nước dùng rất giàu “vị ngọt thịt – Umami”.



Nước mắm và nước tương – hai thực phẩm lên men phổ biến ở Châu Á.


Nhắc đến Châu Á không thể không nhắc đến nước tương (xì dầu) và nước mắm – hai loại gia vị lên men phổ biến và đặc trưng của châu Á có hàm lượng cao glutamate để tạo vị Umami. Bên cạnh đó, món ăn Châu Á giàu vị Umami còn được biết đến như sushi, sashimi của Nhật Bản, các món cuốn và gỏi cuốn của Việt Nam, các món ăn Trung Hoa, Thái Lan, Phi-lip-pin…


…. đến món Âu.


Châu Á là nơi đã khám phá ra vị Umami và đưa khái niệm Umami đến gần với thế giới hơn. Tuy nhiên, không phải chỉ có phương Đông mới có các món ăn có vị Umami; mà phương Tây cũng có một thế giới ẩm thực đậm đà Umami không kém.



Pizza…


Pizza và mì ống là hai món ăn không chỉ là niềm tự hào của riêng nước Ý mà là của cả châu Âu. Hai món ăn rất nổi tiếng trên thế giới này được chế biến từ rất nhiều nguồn nguyên liệu khác nhau từ thịt, hải sản, phô mai, bột mì… Sự phối hợp giữa các loại nguyên liệu này đã tạo thành món ăn rất dễ cảm nhận được vị ngọt nơi đầu lưỡi, đó chính là vị Umami trong món mì ống và pizza trứ danh của phương Tây.



… và Spaghetti – Món ăn truyền thồng “rất Umami” của Italia


Sữa, một thực phẩm rất giàu Umami, là nguồn thực phẩm rất phổ biến ở các nước phương Tây. Từ sữa, các sản phẩm từ sữa cũng được người dân châu Âu rất ưa chuộng như phô mai, bơ… Phô mai và bơ là những nguyên liệu rất hay được dùng trong quá trình chế biến các món ăn ở châu Âu.



Sữa và các sản phẩm từ sữa


Đi một vòng dạo quanh thế giới để thấy được rằng: tuy chỉ mới được khám phá cách đây hơn một thế kỷ nhưng Umami là vị cơ bản tồn tại trong bữa ăn mỗi gia đình từ Âu đến Á bao đời nay.


N.D.P.D