Đến đền chùa, vào viện bảo tàng mặc áo thun quần sọt, ăn mặc hở hang, loè loẹt, thậm chí ngồi lên cả đầu “cụ rùa” trong văn miếu để chụp ảnh. Không ít những hành vi như thế đã và đang tồn tại. Tất cả đều là sự thiếu tôn trọng di sản, thiếu tôn trọng tiền nhân mà trước hết là thiếu tôn trọng chính mình. Có thể là do chưa hiểu biết về di sản nhưng suy cho cùng vẫn là do ý thức kém. Nhiều người sẽ cho rằng tôi không đến để viếng danh lam mà để ngắm một thắng cảnh. Nhưng một thắng cảnh thường cũng là một danh lam. Ở nhiều nước, chụp một bức ảnh phải xin phép chủ thể hoặc người đại diện còn ở nước ta khi có biển đề “cấm quay phim, chụp ảnh” mà người ta vẫn “vô tư” chụp. Một dịp đến Ba Chúc, An Giang thật may tôi đã chỉ lưu lại kỷ niệm về hình ảnh đau thương của nhân dân nơi đây trong ký ức.
Gần đây, có một chương trình giải trí trên truyền hình mà khi xem để lại trong tôi nhiều vị… đắng. Trong chương trình đó, các “thí sinh” đã tái hiện lại những những ca sĩ mà mình đã lựa chọn ngẫu nhiên, “thí sinh” diễn càng “giống” thì càng thành công. Những lần trước, tôi vẫn thích xem vì thấy cũng thú vị. Nhưng đến khi họ “vào vai” những nghệ sĩ, nghệ nhân trong nước như cố nghệ nhân hát xẩm Hà Thị Cầu, cố nghệ sĩ Thanh Nga,… thì tôi cảm thấy nó đã không còn là một chương trình giải trí nữa. Bởi nặng lòng với vốn văn hoá cổ truyền nên tôi cảm thấy không vui. Khán giả, giám khảo cười ngã nghiêng vì “thí sinh” vào vai quá xuất sắc hay vì những nhân vật được “sắm” trở nên… “hài hước”? Tôi không tin cô Thanh Nga nếu còn sống sẽ thích được người khác “tôn vinh” như thế. Có thể nhiều người không đồng tình nhưng theo tôi, đó không phải cách đưa cải lương, hát xẩm hay ca trù,… đến gần hơn với lớp trẻ mà đó là hành động xem thường di sản dân tộc, xúc phạm với những người đã rút ruột lưu giữa từng cung bậc âm nhạc dân tộc. Nhiều loại hình nghệ thuật cổ truyền đứng trước sự quay lưng của giói trẻ thật đáng buồn nhưng sẽ đáng buồn hơn khi nhiều cá nhân đã đối xử “thô bạo” với những giá trị tinh thần của ông cha.
Có thể chúng ta không thích vọng cổ nhưng chỉ cần chúng ta đối xử với nó như những bảo vật của người xưa để lại cũng đã góp phần lưu giữ những giá trị cổ truyền dân tộc.
