Chế độ ăn dặm cho trẻ 6 tháng tuổi


Hỏi


Bác sĩ làm ơn cho tôi hỏi! Con tôi sắp 6 tháng tuổi và chuẩn bị cho ăn dặm. Tôi đang thắc mắc về số lượng mỗi chén bột mà bé được ăn trong giai đoạn bắt đầu tập ăn bột. Xin bác sĩ cho tôi thực đơn về mỗi bữa của bé, lượng trái cây hằng ngày bé ăn là bao nhiêu, và bé có thể ăn bao nhiêu ván sữa, uống bao nhiêu sữa chua hằng ngày. Xin bác sĩ cho biết thêm trái cây cho bé ăn tôi có cần nấu chín sơ không hay chỉ ép lấy nước hoặc tán nhiễn là được. Về các loại rau xanh trong chén bột của bé sau khi đã ăn được tôi có thể cho bé ăn những loại rau nào? Vì là lần đầu cho bé ăn dặm nên chưa có nhiều kinh nghiệm và nhiều thắc mắc nên xin bác sĩ hướng dẫn thật cụ thể về chế độ ăn dặm cho trẻ 6 tháng tuổi. Tôi thành thật biết ơn!


Trả lời


Chào bạn,




Bạn biểu lộ rất quan tâm và cẩn thận khi cho bé ăn dặm, điều đó rất đáng quý. Tuy nhiên, nuôi em bé không thể như chế biến thuốc, không thể có một công thức thật chính xác cho từng em bé được. Mỗi bé sẽ có sở thích và khả năng tiêu hóa riêng, nên bạn chỉ cần biết nguyên tắc cho ăn dặm và sẽ linh động áp dụng cho con mình. Nghĩa là bạn phải chiều theo ý thích và khả năng của bé, không nên ép bé theo công thức của mẹ. Nguyên tắc ăn dặm là từ loãng đến đặc, từ ít đến nhiều, giới thiệu đa dạng món ăn nhưng mỗi lần chỉ giới thiệu 1 món, tập từ từ vài ngày mới chuyển sang món mới. Món nào không thích thì tạm ngưng, mai mốt tập trở lại. Khi đã biết nhiều món thì phải đổi món thường xuyên, mỗi bữa ăn một món để không bị ngán. Từ 6 tháng đến 9 tháng thì ăn ngày 2 bữa, ít hay nhiều do bé quyết định. Nếu ăn ít thì uống sữa thêm bù lại. Mỗi chén cháo cần có đủ 4 nhóm thực phẩm: tinh bột, đạm, béo, chất xơ và vitamin. Mỗi ngày ăn trái cây, uống nước trái cây, ăn sữa chua. Váng sữa và phô-mai thì tùy bé "tròn" hay gầy mà ăn ít hay nhiều. Sau 9 tháng tuổi thì ngày ăn 3 bữa. "Chủ trương" cho ăn khi bé dưới 2 tuổi là ăn cho đủ các chất, không cần ép ăn nhiều, ăn theo khả năng của bé, sữa vẫn là thực phẩm quan trọng cung cấp năng lượng và dinh dưỡng. Nếu ăn ngày 2 bữa thì cần uống ít nhất 800 ml sữa mỗi ngày, nếu ăn ngày 3 bữa thì cần uống ít nhất 600 ml sữa mỗi ngày. Trái cây chỉ cần tán nhuyễn là cho ăn được.



Cách nấu cháo ăn dặm cho bé 6 tháng tuổi




Nấu cháo trắng từ đêm hôm trước


Trước khi đi ngủ, các mẹ hãy cho gạo vào nồi cơm điện. Lượng gạo nhiều hay ít phụ thuộc vào khả năng ăn của bé trong ngày hôm sau.


Vo gạo và cho nước vào nồi, lượng nước thường gấp 3 – 4 lần gạo (kinh nghiệm là các mẹ nấu đặc một chút, khi cần loãng có thể chế thêm nước nóng, nếu nấu loãng quá sẽ rất khó chế đặc).


Bật nút Cook và chờ 15 phút cháo sôi thì các mẹ chủ động chuyển sang nút Warm, cứ thế cắm điện cả đêm, sáng hôm sau các mẹ sẽ có một nồi cháo trắng ngon lành.


Chuẩn bị thức ăn vào ngày cuối tuần


Ngày cuối tuần rảnh rỗi, các mẹ hãy đi chợ và mua các loại thức ăn cho bé (thịt gà, bò, lợn, chim, lươn, tôm, cá…) và tiến hành sơ chế như sau:


Đối với các loại thịt (bò, gà, lợn, chim), lọc bỏ da, gân xơ, băm nhỏ.


Cá và lươn làm sạch, lọc bỏ xương, tôm bóc vỏ.


Sau đó chia từng loại thức ăn vào các hộp nhựa nhỏ (bán nhiều trong các cửa hàng mẹ và bé) theo khẩu phần ăn của bé, cho các hộp vào ngăn đá tủ lạnh, dự trữ ăn dần trong cả tuần.


Riêng rau củ quả, để đảm bảo tươi ngon, các mẹ nên cho bé ăn theo thức ăn trong ngày cùng gia đình.


Tiến hành nấu cháo cho bé


Mỗi sáng sớm, trước khi đi làm, các mẹ chỉ mất từ 15 – 20 phút chuẩn bị và chế biến cháo cho bé.


Bước 1: Lấy viên thức ăn trong ngăn đá tủ lạnh, cho vào xoong, cho nước xăm xắp. Đun chín thức ăn.


Bước 2: Trong lúc chờ thức ăn chín, mẹ tranh thủ thái chuẩn bị rau củ quả


Riêng với các loại củ, để đảm bảo chín mềm, khi nấu cháo trắng vào đêm hôm trước, mẹ nên gọt vỏ, thái mỏng và cho vào nấu cùng với cháo.


Bước 3: Khi thức ăn chín, mẹ vớt ra, dầm nhỏ (vì thức ăn trong ngăn đá khi đun sôi thường vón cục lại). Giữ lại nước dùng để nấu cháo.


Bước 4: Cho lẫn cháo trắng, rau, thịt băm vào xoong nước dùng và đun sôi, quấy đều. Mẹ nhớ chế thêm nước nóng vào cho phù hợp với độ đặc loãng của cháo.


Bước 5: Nêm dầu ăn, nước mắm (loại dành cho trẻ ăn dặm), quấy đều, đổ ra bát, chờ nguội cho bé ăn.


Lưu ý:


Đây là cách nấu cháo dành cho bé ăn cháo thịt băm, nếu bé ăn cháo xay thì tại bước 2 các mẹ chỉ cần cho tất cả cháo trắng, thịt, rau củ vào máy xay sinh tố xay nhuyễn. Sau đó, cho vào xoong và đun sôi, nêm dầu ăn, nước mắm là được.


Các mẹ chỉ nên nấu lượng cháo đủ cho một bữa ăn của bé, giữ lại phần cháo trắng để nấu các bữa tiếp theo. Với cách nấu cháo này, các mẹ có thể nấu 3 món cháo khác nhau trong ngày cho bé, tránh trùng lặp gây nhàm chán.


Thực đơn chi tiết ăn dặm kiểu Nhật cho bé 6 tháng



Số lượng bữa dặm: 1 bữa/ ngày cho bé 5 tháng, 2 bữa/ ngày cho bé 6 tháng


Lượng sữa: tùy theo nhu cầu, ưu tiên hơn ăn dặm


Độ thô của cháo: tỷ lệ 1 gạo: 10 nước


Đạm: 5-10 gr (cá thịt trắng: ít béo như tara, đậu phụ 25 gr, trứng: dưới 2/3 lòng đỏ, trứng ở Nhật to hơn ở VN)


Cháo : 5 gr – 30 gr (gạo, mì, bánh mỳ)


Rau: 5-20 gr (cà rốt, bí đỏ, chân vịt, cà chua, kabu (giống su hào), bắp cải, súp lơ xanh, chuối, táo, quít)


Cà rốt nghiền



Nguyên liệu:


Cà rốt nghiền: 2 thìa cà phê;


Cháo trắng: 2 thìa cà phê


Cách làm:


Nghiền cháo, đổ vào bát.


Xong nghiền cà rốt, cho lên trên.


Khi ăn có thể xúc 1 thìa cháo trắng ăn trước, sau đó xúc 1 thìa cà rốt nghiền. Hoặc trộn chung 2 thứ và cho ăn cùng lúc.


Chú ý:


Luộc cà rốt tươi để giữ được hương vị và vitamin tốt nhất.


Cháo bắp / cháo ngô ngọt


Nguyên liệu:


Cháo trắng: 2 thìa cà phê,


Ngô/bắp nghiền: 2 thìa cà phê


Cách làm:


Nấu cháo cùng với hạt ngô cho tới khi mềm, sau đó nghiền nhuyễn, bỏ bã.


Chú ý:


Có thể nình hạt ngô riêng, sau đó dùng máy xay cho nhanh. Nhớ lọc hết bã ngô.


Súp bánh mỳ sữa


Nguyên liệu:


Sữa: 1/2 cup (60ml);


Bánh mỳ gối: 1/4 lát


Cách làm:


Nếu là sữa bột thì cần pha theo đúng tỷ lệ để có được lượng trên.


Bánh mỳ bỏ phần riềm cứng, xé nhỏ và cho vào sữa.


Đun ở lửa nhỏ cho tới khi thấy súp sôi thì tắt bếp


Chú ý:


Chỉ đun cho tới khi hỗn hợp sôi, sau đó đậy vung kín để bánh mỳ mềm bằng hơi là được.


Cháo đậu cô ve



Nguyên liệu:


Cháo trắng: 2 thìa cà phê,


Đậu cô ve nghiền: 2 thìa cà phê


Cách làm:


(1) Đậu rửa sạch, trần qua cho bớt mùi nồng, sau đó luộc chín mềm, nghiền nhỏ.


(2) Cho đậu nghiền vào giữa bát cháo trắng.


Cháo rau chân vịt


Nguyên liệu:


Cháo trắng: 2 thìa cà phê;


Rau chân vịt nghiền: 2 thìa cà phê


Cách làm:


Rau chân vịt rửa sạch, chỉ lấy phần lá. Luộc cho tới khi chín mềm rồi nghiền nhỏ.


Sau đó trộn với cháo trắng.


Chú ý:


Các loại rau có lá rất tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ.


Súp khoai tây sữa – Món bổ dưỡng cho bé ăn dặm



Nguyên liệu:


1/8 củ khoai tây,


1/2 cup sữa (60ml)


Cách làm:


Khoai tây gọt vỏ, cắt nhỏ rồi luộc chín.


Sau đó cho tiếp khoai tây vào sữa đã pha thành dạng lỏng, đun ở lửa nhỏ cho tới khi mềm nhừ.


Cuối cùng là nghiền thành súp.


Chú ý:


Đây là món ăn dễ tiêu và thơm ngon cho tất cả các thành viên trong gia đình.


Mỳ (Udon) nấu nước rau củ – Món ngon cho bé 6 tháng


Nguyên liệu:


20g mỳ,


1/2 cup nước súp rau củ (60ml),


Bột gạo (để tạo độ sánh) vừa đủ.


Cách làm:


(1), Cho mỳ vào nước súp rau củ, sau đó đun ở lửa nhỏ cho mỳ chín mềm trong 5p


(2) Cho bột gạo vào, đun thêm trong 5p nữa là ok.


Chú ý:


Có thể mua mỳ làm sẵn thay vì tự làm.


Súp sữa bí đỏ



Nguyên liệu:


20g bí đỏ,


1/2 cup sữa (60ml)


Cách làm:


(1), Bí đỏ gọt vỏ, cắt miếng nhỏ, đun chín tới trong 5p


(2) sữa bột pha theo đúng tỷ lệ tới lượng yêu cầu, sau đó cho bí đỏ đã chín tới vào đun ở lửa nhỏ tới khi mềm nhừ.


Cuối cùng nghiền nhỏ hỗn hợp trên.


Chú ý:


Bí đỏ màu sậm sẽ nhiều vitamin A hơn bí đỏ màu tươi.


Thạch táo tươi


Nguyên liệu:


1/4 quả táo,


1/4 thìa cà phê gelatine (bột làm đông) hoặc ½ thìa cà phê bột thạch,


1 thìa súp nước lạnh.


Cách làm:


(1) Táo gọt vỏ, bỏ lõi, cắt nhỏ rồi hấp chín mềm.


(2) Nghiền nhỏ táo, cho bột gelatine và nước vào hòa tan, sau đó cho vào LVS trong 30s để làm nóng.


Cuối cùng để lạnh cho hỗn hợp đông thành thạch là dùng đc.


Chú ý:


Có thể thay táo bằng lê nghiền cũng rất ngon.


Nước đào với chanh


Nguyên liệu:


1/4 quả đào,


nước chanh vừa đủ.


Cách làm:


Đào gọt vỏ, bỏ hạt, cắt miếng mỏng rồi hấp chín (có thể bọc trong giấy wrap rồi cho vào LVS trong 2p).


Sau đó lấy ra nghiền nhuyễn, trộn với nc chanh là ok.


Chú ý:


Nước chanh cho vào để giúp món nước đào ko bị thâm, vì thế ko nên lạm dụng. Có thể bỏ nước chanh nếu ko cần thiết.


Thạch cà chua


Nguyên liệu:


1 quả cà chua nhỏ,


1 thìa cà phê gelatin,


1/2 thìa súp nước lạnh


Cách làm:


(1) Cà chua gọt vỏ, bỏ hạt, hấp chín và nghiền nhuyễn


(2) Gelatine trộn với nước, cho vào LVS trong 1p.


Trộn 1 và 2 với nhau, sau đó cho vào tủ lạnh trong 20p cho đông.


Chú ý:


Nếu cà chua ko chín để có vị ngọt tự nhiên, thì có thể cho thêm ¼ thìa đường.


Sữa chua dưa lưới – Món ăn dặm bổ dưỡng cho bé


Nguyên liệu:


1/2 thìa dưa lưới (hoặc 1 miếng cỡ 10g),


2 thìa cà phê sữa chua trắng.


Cách làm:


Dưa lưới hấp chín, sau đó nghiền nhỏ rồi trộn với sữa chua.


Chú ý:


Có thể dùng sữa bột của bé/ sữa mẹ để làm sữa chua.


Tào phớ vị cam


Nguyên liệu:


1 thìa cà phê nước cam,


2 thìa cà phê đậu phụ tươi.


Cách làm:


Đậu phụ nghiền nhỏ mịn, sau đó cho nước cam vào.


Để lạnh cho đậu phụ đông lại là ăn được.


Chú ý:


Nên làm đậu phụ nóng lên 1 chút thì sẽ dễ nghiền nhỏ mịn hơn.


Táo nghiền



Nguyên liệu:


1/4 quả táo


Cách làm:


Táo gọt vỏ, bỏ lõi, sau đó cắt miếng mỏng, dùng nilon thực phẩm bọc kín, quay trong LVS trong 1,5p cho mềm.


Nghiền khi còn nóng ấm cho nhuyễn.


Chú ý:


Nếu táo chua, có thể cho thêm ¼ thìa đường, và rim táo trước khi nghiền.


Sữa đậu nành trộn chuối – Món ngon cho bé ăn dặm



Nguyên liệu:


1/8 quả chuối,


1 thìa súp sữa đậu nành


Cách làm:


Chuối nghiền nhỏ, sau đó trộnchung với sữa đậu nành.


Chú ý:


Nên dùng chuối chín nục để tránh vị chát.


Súp sữa chua dâu tây – Món ngon cho bé 6 tháng ăn dặm


Nguyên liệu:


2 quả dâu tây,


2 thìa sữa chua trắng.


Cách làm:


Dâu tây xay nhuyễn, trộn với sữa chua là xong.


Chú ý:


Dâu tây là loại quả giàu vitamin C nhất, do đó dùng để giải nhiệt trong mùa nóng là rất hợp lý.


Súp trứng khoai tây, cà rốt



Nguyên liệu:


1 củ khoai tây vừa


1 quả trứng gà


1 thìa to cà rốt thái nhỏ


1 chút hành hoa và mùi thái nhỏ


1 bát nước dùng nêm vừa


Cách nấu:


Khoai tây hấp chín tán nhỏ


Trứng gà đánh tan


Cà rốt luộc mềm


Đun sôi nước dùng cho khoai tây và cà rốt vào quậy sánh


Đổ từ từ trứng vào, vừa đổ vừa quấy đều tay theo một chiều


Trứng chín cho hành hoa và rau mùi vào, đảo nhẹ rồi tắt bếp


Một vài lưu ý khi cho bé 6 tháng bắt đầu ăn dặm kiểu Nhật:



Cho bé ăn cháo loãng theo tỷ lệ 1:10 ( 1 gạo, 10 nước). Cháo nấu chín kỹ, sau đó rây qua lưới thật nhuyễn cho bé ăn. Nhớ là rây chứ không cho vào máy sinh tố xay nhuyễn.


Với thịt cá, nên chọn loại thịt nạc, cá trắng ( ưu tiên cá trước thịt vì cá mềm hơn, dễ rây mịn). Luộc thịt cá lên, giữ nước dùng lại. Rây cá qua lưới, sau đó hoà loãng bằng nước luộc. Thêm một ít bột năng đã hoà tan vào một chúc nước, rồi hoà vào chén cá. Đun hỗn hợp lên làm sánh lại. Với thịt, bạn có thể giã thịt nhuyễn bằng cối rồi rây, sau đó thực hiện tương tự như cá.


Tất nhiên, cách làm này sẽ khiến bạn thấy thịt cá lợn cợn chứ không “mịn đông” như kiểu truyền thống cho vào máy sinh tố xay nhuyễn. Nhưng bạn nên kiên nhẫn thực hiện chứ đừng dùng máy xay. Vì đây chính là bước quan trọng để bé quen với độ thô của thức ăn. Những tuần đầu tiên, nếu lo lắng, bạn có thể cho tỷ lệ nước dùng nhiều, cá thịt ít để giúp bé dễ nuốt. Nhưng sau đó, nên làm đặc dần.


Bạn lưu ý, bé ở độ tuổi 5 – 6 tháng tuổi chưa nên ăn cho ăn trứng vì bé rất dễ bị dị ứng. Trong trường hợp muốn cho bé thử, bạn phải hết sức thận trọng, luộc trứng chín thật kỹ, tách lấy lòng đỏ ( chỉ một chút xíu), pha loãng, nghiền mịn với nước rau cho bé ăn thăm dò. Bé không bị dị ứng mới tăng lên thêm chút ít và không được qua một muỗng cà phê trứng / bữa.


Bé ở giai đoạn này đã ăn được đậu hũ mịn. Bạn có thể mua loại đậu hũ non mịn của Nhật, sau đó luộc kỹ rồi rây qua lưới. Có thể tăng dần độ thô của đậu hũ lên. Bé ở giai đoạn 5 -6 tháng cũng đã có thể ăn bánh ăn dặm loại tan trong miệng. Nên cho bé tự bốc, tự cầm trên tay để ăn. Tuy nhiên, cần cẩn thận không để bé cho vào miệng quá nhiều sẽ dễ gây nghẹn cho bé.


Những món nên cho bé làm quen giai đoạn này:


Khoai luộc, rau luộc, cháo, cá trắng, thịt nạc, đậu hũ non, cà rốt bí đỏ, chuối, táo… cũng là một trong những thực đơn ăn dặm cho trẻ 6 tháng tuổi mẹ nên thêm vào mỗi bữa ăn hằng ngày. Những món này đều cần nghiền nhuyễn qua rây. Không trộn lẫn để bé có thể quen với từng vị riêng biệt. Có thể tăng dần độ đặc từ rất loãng đến loãng và sánh dần lại để cho bé phản xạ nhai tốt.



Hy vọng những tư vấn của tôi đáp ứng được yêu cầu của bạn.




=D>Thân mến ! nếu các bạn đọc xong thấy hay thì nhớ cho tôi lời cảm ơn để lần sau tôi còn post bài trả lời nhiều hơn nữa cho các bạn.=D>



BS. CK1. Nguyễn Thị Từ Anh


Khoa Sơ sinh - BV Từ Dũ