1. Khái niệm U xơ tử cung:
- U xơ tử cung (UXTC) là một bệnh lý lành tính của cơ tử cung, biểu hiện là một hay nhiều khối u phát triển từ cơ tử cung.
- Là bệnh lý phụ khoa rất hay gặp ở mọi lứa tuổi, từ giai đoạn sinh đẻ đến mãn kinh hay tiền mãn kinh. Tuy nhiên gần đây ngày càng gặp nhiều ở phụ nữ trẻ tuổi.
- Khi có thai cơ thể sản phụ tiết ra estrogen và progesterone, hai loại hormone ảnh hưởng đến sự phát triển của UXTC làm cho khối u tăng kích thước.
- Đa số UXTC trong thai kỳ sẽ được phát hiện 3 tháng đầu thai kỳ hơn là 3 tháng giữa và 3 tháng cuối.
2.Triệu chứng của khối u xơ tử cung trong thai kỳ:
-UXTC ít gây triệu chứng lâm sàng trong thai kỳ. Một số gây đau bụng hoặc xuất huyết âm đạo.
-Triệu chứng do UXTC trong thai kỳ thường gặp nhất là đau bụng thường xuất hiện ở những thai kỳ có kích thước > 5 cm. UXTC ở vị trí măt sau thân tử cung gây đau nhiều và tỷ lệ sảy thai, đẻ non cao hơn so với u xơ nằm mặt trước than tử cung.
- Triệu chứng đau bụng thường xuất hiện đơn độc, trong một số các trường hợp có kèm theo các dấu biệu khác như: sốt nhẹ, buồn nôn hoặc nôn, xét nghiệm máu bạch cầu tăng.
3. Ảnh hưởng của u xơ tử cung lên thai kỳ:
+ Sảy thai
- UXTC dưới niêm mạc có thể ảnh hưởng đến sự làm tổ và phát triển của thai.
- UXTC trong cơ ít ảnh hưởng hơn trừ khối U xơ to làm biến dạng buồng tử cung.
- UXTC dưới thanh mạc hoặc vùng đáy ít gây ảnh hưởng đến thai kỳ nhất.
- Đa số UXTC gây sảy thai, đẻ non thường xuất hiện những trường hợp có nhiều u xơ.
+ Đẻ non
- Thường xuất hiện tử cung có nhiều u xơ hoặc bánh rau bám vào vị trí của u xơ hay kích thươc u xơ > 5 cm.
+ Xuất huyết trong thai kỳ và rau bong non
+ Thai chậm phát triển trong tử cung
+ Ngôi thai bất thường:
- UXTC to làm biến dạng buồng tử cung dẫn đến làm ngôi thai bất thường.
+ Băng huyết sau sinh
- Băng huyết sau sinh thường xảy ra những trường hợp UXTC > 3 cm hoặc vị trí bánh rau bám sát UXTC.
4. Hướng xử trí u xơ tử cung trước, trong và sau thai kỳ:
Phương án 1 : Chỉ đinh mổ bóc UXTC trước khi có thai :
- Bóc UXTC tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: tuổi bệnh nhân, tiền sử sản khoa, số lượng, kích thước và vị trí u xơ tử cung.
Phương án 2 : Chỉ định bóc UXTC trong khi mang thai:
- Cần tránh phẫu thuật bóc UXTC vì có nhiều nguy cơ trong và sau khi phẫu thuật như xuất huyết nhiều đôi khi cắt tử cung, vỡ tử cung, sảy thai hoặc đẻ non.
Phương án 3 : Chỉ định bóc UXTC trong mổ lấy thai:
- Phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí, số lượng và kích thước UXTC vì khi có thai lượng máu dồn về tử cung rất nhiều, có thể gây chảy máu nhiều khi phẫu thuật.
V. Kết luận:
- Trong thai kỳ u xơ tử cung ít gây biến chứng, nếu có biến chứng thường gặp là đau bụng.
- Đa số U xơ tử cung phát triển kích thước 3 tháng đầu thai kỳ .
- Vị trí, số lương và kích thước là 3 yếu tố liên quan đến biến chứng của U xơ tử cung trong thai kỳ.
+ Kích thước UXTC >3 cm,
+ Vị trí nằm ở sát bánh rau hoặc làm biến dạng buồng tử cung.
+ Số lượng nhiều.
Làm tăng nguy cơ sảy thai, rau bong non, thai chậm phát triển trong tử cung, sinh non và băng huyết sau sinh.
-Hạn chế bóc U xơ tử cung vì nguy cơ chảy máu rất nhiều.
-Chị em đi khám định kỳ phụ khoa và siêu âm 6 tháng/1 lần và trước khi mang thai để phát hiện các bệnh lý trong đó có U xơ tử cung.