Khi Hasan - một nhà hiền triết Hồigiáo sắp qua đời, có người hỏi ông: "Thưa ngài, xin ngài cho tôi biết ailà thầy ngài? Ai là người đã truyền cho ngài những kiến thức uyên bác đếnvậy?".


Hasan mỉm cười: Những người thầy củata nhiều vô kể. Nếu điểm lại tên tuổi của các vị ấy hẳn sẽ mất hàng tháng, hàngnăm. Điều đó quá dài vì thời gian của ta còn rất ít. Nhưng ta có thể kể ra đâyba người thầy trong số những vị ấy.


Người đầu tiên là một tên trộm. Mộtlần, sau khi lạc giữa sa mạc, ta tìm đến được một khu làng, trời đã rất khuya,mọi nhà đều đóng cửa ngủ cả. Đi mãi, cuối cùng tình cờ ta bắt gặp một người đànông đang hì hục khoét vách. Ta hỏi ông ta xem có thể tá túc ở đâu, ông ta trảlời: "Khuya khoắt thế này thật khó tìm chỗ nghỉ chân. Nhưng ông có thể đếnở chỗ tôi nếu ông không ngại ở chung với một tên trộm".


Quá khát và mệt mỏi, ta quyết địnhtheo người đàn ông đó về chỗ trú chân, không một chút chần chừ. Ta đã nán lạiđấy hẳn một tháng! Mỗi đêm, trước khi đi, người đàn ông ấy đều lặp lại câu nóiquen thuộc: "Tôi đi làm đây. Ông ở nhà cầu nguyện cho tôi nhé!". Lầnnào người đó trở về, đáp lại ánh mắt tò mò của ta, vẫn là câu trả lời:"Hôm nay chẳng trộm được gì, nhưng ngày mai tôi sẽ làm được. Có thể lắmchứ".


Bỏ qua chuyện xét đoán việc làm bấtchính của người đàn ông kia, rõ ràng ông ta cũng rất đáng nể vì niềm tin mạnhmẽ của mình phải không? Đã có lúc ta trải qua giai đoạn vô cùng bế tắc, trí ócliên tục suy ngẫm nhưng chẳng ngộ ra được một chân lý nào. Điều đó khiến ta rơivào tâm trạng tuyệt vọng đến mức nghĩ rằng mình nên chấm dứt tất cả những tìmkiếm vô nghĩa này. Nhưng ngay sau đấy ta chợt nhớ đến tên trộm, kẻ hằng đêm vẫnquả quyết: "Ngày mai tôi sẽ làm được. Có thể lắm chứ!".


Người thầy thứ hai của ta là một conchó - đừng vội cười nhé anh bạn. Lần đó, khi ta đang đi dọc bờ sông thì một conchó xuất hiện. Nó đang khát nước. Nhưng vừa nhìn xuống dòng nước, nó liền hoảngsợ bỏ chạy. Chắc chắn nó đang nhầm tưởng cái bóng của mình là một con chó khác.Có lẽ quá khát nên chạy được một đoạn, con chó đáng thương lại quay trở lại Mặcnỗi sợ hãi trong lòng, nó nhảy xuống sông và cái bóng biến mất. Ta nhận rarằng, cũng như con vật kia, phần lớn nỗi sợ hãi trong con người chúng ta đều dotưởng tượng mà nên. Vì vậy, phải biết lấy hành động để chiến thắng nỗi sợ củabản thân.


Người thầy cuối cùng của ta là mộtđứa bé. Lần nọ, ta đến một thành phố lớn và thấy một đứa bé cầm trên tay ngọnnến đã thắp sáng để đặt trong đền thờ. Ta hỏi đứa bé: "Con tự thắp cây nếnnày phải không?". Đứa bé đáp: "Thưa phải". Đoạn ta hỏi:"Lúc nãy ta còn thấy cây nến chưa được thắp nhưng chỉ một thoáng sau đãcháy sáng. Vậy con có biết ánh sáng từ đâu đến không?".


Đứa bé cười to, thổi phụt ngọn nếnvà nói: "Ngài thấy ánh sáng đã biến mất, vậy ngài bảo ánh sáng đã điđâu?".


Cái tôi ngạo nghễ của ta hoàn toànsụp đổ, pho kiến thức kim cổ của ta cũng sụp đổ theo. Lúc ấy ta nghiệm ra sựdốt nát của bản thân. Và từ đó trở đi, ta không bao giờ còn dám tự hào về kiếnthức của mình


Đúng là có thể nói ta không có mộtai là thầy, nhưng điều này không có nghĩa ta không phải là một học trò. Ta xemvạn vật là thầy. Ta học hỏi từ tất cả mọi vật, từ cành cây, ngọn cỏ đến đám mâytrên trời kia. Ta không có một người thầy, vì ta có hàng triệu triệu người thầymà ta đã học được mỗi khi có thể. Điều thiết yếu trong cuộc sống là phải luônsẵn sàng làm một người học trò và phải biết học hỏi ngay từ những điều bìnhthường, từ những con người giản dị nhất.


Nguồn : Hạt giống tâm hồn