Tôi năm nay 35 tuổi, làm nghề hành chính văn phòng. Từ nhỏ tôi sinh ra trong gia đình công chức, được bố mẹ nuông chiều nên vốn việc nữ công gia chánh có phần 'hơi đoảng'.
Từ ngày lấy chồng, tôi được mẹ chồng 'đào tạo' rất nhiều về vấn đề nội trợ, thực phẩm trong gia đình. Tôi phải công nhận dù mẹ tôi là dân buôn bán nhưng bà có nhiều hiểu biết rất đáng học hỏi, bà dù buôn bán nhưng luôn giữ chữ tâm, chữ đức để con cháu noi theo.
Gắn bó với nghề bán thịt ngoài chợ đã gần 20 năm và cũng là ngần ấy năm mẹ tôi được chứng kiến tận mặt những 'góc khuất' trong thực phẩm, đồ ăn gia đình hàng ngày. Đối với tôi, đó lại là những kiến thức hoàn toàn xa lạ mà trong sách vở không dạy.
Mẹ chồng khuyên tôi nên dành thời gian nấu ăn ở nhà dù là các món đơn giản, ảnh: dSD
Tối hôm qua, khi vừa nhìn thấy mâm cơm nhà tôi, mẹ chồng đã nhăn mặt:
- Các con cho lũ trẻ ăn cái gì đây? Làm bố mẹ rồi mà chẳng để ý chuyện ăn uống cho chúng nó gì cả, rồi tới lúc hối không kịp.
Bà chỉ vào đĩa cá viên và xúc xích chiên trên mâm cơm rồi hỏi:
- Cái này con tự làm hay mua ở đâu đây, có đảm bảo không thế?
- Vâng, vợ chồng con bận quá nên có mua tối hôm qua ở chợ rồi bỏ vào tủ, hôm nay bỏ ra cho các cháu dùng. Thỉnh thoảng mới ăn thôi mà mẹ.
- Trời đất, thế còn cái rau dưa này có tự muối không thế hay là đi mua? Sao không sang nhà mẹ mà lấy, mẹ tự muối lấy ăn đảm bảo hơn.
Tôi cười trừ là bà đủ biết tôi mua ngoài chợ. Sau đó, mẹ chồng ngồi giảng giải cho tôi một hồi. Bà nói bà bán hàng ở chợ bao nhiêu năm nay nên thừa biết thực phẩm ở chợ như thế nào. Đương nhiên những thực phẩm đảm bảo độ an toàn vệ sinh cũng có nhưng những thực phẩm thiếu chất lượng không phải ít.
Bà nói rằng chợ là những nơi ẩn chứa nhiều mối nguy hiểm về an toàn thực phẩm. Có một số món ăn ở chợ trông có vẻ hấp dẫn nhưng bản thân bà và nhiều người bán hàng khác luôn bảo nhau không bao giờ dùng đến. Đặc biệt, là 4 loại thực phẩm được bà đánh giá "bẩn nhất", bà cấm tôi tuyệt đối không bao giờ được mua cho con ăn.
Xúc xích có thể nhiễm vi khuẩn, ảnh: dSD
Thứ nhất là thịt viên đông lạnh
Thịt viên đông lạnh có thể là lựa chọn của nhiều bà mẹ vì tính tiện dụng của nó, dễ dàng nấu, chiên, xào... cho trẻ dùng trong các bữa ăn sáng, trưa và tối nhưng nó tiềm ẩn nhiều nguy cơ nhất định về sức khỏe. Điều kiện bảo quản hạn chế ở không gian chợ có thể khiến thịt viên bị ô nhiễm bởi vi khuẩn bên ngoài.
Đặc biệt vào những ngày hè nắng nóng hay ngày mưa ẩm ướt, tốc độ phát triển của vi khuẩn tăng nhanh. Vì thế nếu muốn mua thịt viên đông lạnh nên vào các siêu thị, cửa hàng được bảo quản nhiệt độ, môi trường vệ sinh để tốt. Và đặc biệt không mua thịt viên khi đã được mở sẵn túi.
Mẹ chồng tôi rất sợ món cá, thịt viên đông lạnh, ảnh: dSD
Thứ hai, xúc xích.
Xúc xích được coi là món ăn ưa thích bậc nhất của trẻ nhỏ nhưng đây cũng được coi là món ăn nguy hiểm nhất ở chợ. Hầu hết vỏ làm xúc xích được dùng từ ruột già của con lợn, đây là đường bài tiết chất thải có nhiều ký sinh trùng và vi khuẩn. Nếu không được chế biến và nấu chín kỹ, những ký sinh trùng và vi trùng có thể xâm nhập trực tiếp vào cơ thể trẻ, gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Đồ ăn bán sẵn khó kiểm soát vệ sinh, ảnh: dSD
Thứ ba, đồ ăn đã nấu chín
Đồ ăn đã nấu chín là đồ ăn tiện lợi nhất mà nhiều bà mẹ bận rộn thường lựa chọn mua về để phục vụ bữa ăn nhanh gọn cho con. Tuy nhiên theo mẹ chồng tôi, những người nấu ăn thường không đảm bảo tốt vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm nên cách họ xử lý những thực phẩm nấu chín này cũng không đủ tiêu chuẩn, dễ dẫn đến lây nhiễm chéo.
Ví dụ: một số người bán hàng có thể sử dụng cùng một con dao để xử lý nguyên liệu sống và chín, điều này làm tăng nguy cơ lây nhiễm chéo vi khuẩn. Vì vậy bà nói nếu tôi muốn mua đồ ăn đã nấu chín sẵn và mang về nhà, hãy chọn cửa hàng có thương hiệu.
Dưa chua thường kém vệ sinh, ảnh: dSD
Cuối cùng món dưa chua
Tôi thường mua dưa chua về ăn sống hoặc làm cá chép om dưa, cá nấu dưa, bò hầm dưa... đều là các món ăn đưa cơm của hai đứa nhỏ. Tuy nhiên mẹ chồng tôi nói, trước hết nhiều người làm dưa thường lựa chọn những cây rau bán "ế" sau đó chế biến để làm dưa. Sau đó nữa, việc rửa rau trước khi làm dưa ít được thực hiện hoặc nếu có thực hiện thì rất sơ sài.
Bên cạnh đó, trong quá trình muối dưa, quá trình ngâm dưa không đúng cách có thể dễ dàng trở thành nơi sinh sản của vi khuẩn và nấm mốc và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Vì vậy, bao lâu nay mẹ chồng tôi luôn lựa chọn cách tự muối dưa chua ở nhà. Tôi cũng biết điều đó, thỉnh thoảng muốn ăn thì sang nhà bà xin nhưng vì tính tiện lợi nên đôi khi cũng có mua ở ngoài chợ.
Mẹ chồng tôi luôn dạy: Mặc dù đồ ăn ở chợ hầu hết là đồ rất tươi nhưng cũng có một số thực phẩm rất nguy hiểm. Tốt nhất khi chọn mua đồ để nấu ăn cho các cháu hay cho gia đình, con nên cảnh giác với 4 món mà mẹ kể trên, các món khác cũng phải kiểm tra kĩ càng trước khi mua.