Không biết những thiệt thòi khi nhận bảo hiểm xã hội 1 lần, đến lúc cần, rồi thấy hối tiếc.
Hôm nọ đi chợ, mình gặp cô H. là hàng xóm trước đây của mình. Cô không gọi thì mình cũng không nhận ra, bởi vì cô ốm hơn trước nhiều. Hỏi chuyện mới biết, gia đình cô gặp sự cố, nên cô bán nhà dọn đến nơi khác ở rồi cô nghỉ làm, và nhận tiền BHXH 1 lần. Bao nhiêu tiền nhận được cô tiêu xài hết. Giờ về già, khoản dành dụm cũng không có, nên mỗi ngày cô phải đi làm thuê, khi thì phụ bán bún, khi thì phụ rửa chén, để có khoản trang trải cho bản thân với gia đình.
Nghe cô kể, mình thấy buồn, rồi sực nhớ mấy hôm trước, báo chí có đăng tin xử lý trường hợp thu mua sổ BHXH trước hạn. Lợi dụng người lao động chưa hiểu rõ về những thiệt thòi khi nhận bảo hiểm xã hội 1 lần, cùng với hoàn cảnh khó khăn của họ, những người này rao tin sẽ thu mua BHXH trước hạn. Tất nhiên, giá thu mua sẽ thấp hơn rất nhiều so với thực tế được nhận tiền BHXH 1 lần. Chưa tính đến một số trường hợp, người lao động còn bị lừa đảo, phải nộp thêm tiền để làm thủ tục, không những mất quyền lợi mà còn mất tiền.
Theo quy định của pháp luật về BHXH, người lao động đã đóng BHXH bắt buộc sau 1 năm nghỉ việc mà không tiếp tục đóng BHXH cũng như thời gian đã đóng chưa đủ 20 năm khi có yêu cầu thì được nhận BHXH 1 lần. Mức hưởng BHXH 1 lần được tính như sau:
- Cứ mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 thì được 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
- Cứ mỗi năm đóng BHXH từ năm 2014 trở đi thì được 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Dưới đây là những thiệt thòi khi nhận bảo hiểm xã hội 1 lần, các mẹ xem rồi cân nhắc trước khi quyết định. Đừng để quyết định rồi mới thấy hối hận.
#1. Không được cộng nối thời gian đã đóng BHXH để hưởng chế độ
Sau này, khi tham gia đóng BHXH trở lại sẽ không được cộng nối thời gian đã đóng BHXH, mà tính thành thời gian đóng BHXH mới. Vì thế, mẹ sẽ mất đi cơ hội để được hưởng lương hưu, không có thu nhập để đảm bảo cuộc sống khi hết tuổi lao động hoặc nếu khi nghỉ hưu vẫn đủ thời gian được hưởng lương hưu thì do thời gian đóng BHXH ít nên số tiền lương hưu sẽ thấp, mất nguồn tài chính hỗ trợ và ổn định cuộc sống lâu dài khi bị suy giảm khả năng lao động, hết tuổi lao động.
Ảnh: Tham gia BHXH để được hưởng lương hưu và chăm sóc sức khỏe khi về già. Nguồn: BHXH Việt Nam
#2. Không được hưởng BHYT miễn phí và chế độ tử tuất nếu qua đời
Trong toàn bộ thời gian hưởng lương hưu (độ tuổi dễ gặp bất trắc về sức khỏe nhất của mỗi người), mẹ được quỹ BHXH trả kinh phí để cấp thẻ BHYT miễn phí (người nghỉ hưu có lương hưu không phải tự mua thẻ BHYT) và được hưởng các quyền lợi về khám, chữa bệnh BHYT.
Khi người hưởng lương hưu không may qua đời thì người lo mai táng được nhận một lần trợ cấp mai táng bằng 14,9 triệu đồng (bằng 10 lần mức lương cơ sở ở thời điểm hiện tại) ở tháng người hưởng lương hưu chết và thân nhân được hưởng trợ cấp tử tuất hàng tháng hoặc một lần.
#3. Chẳng may qua đời, không được hưởng chế độ tử tuất khi đang trong thời gian không đóng BHXH
Khoản tiền đóng vào quỹ BHXH là một của để dành quý giá của chính mình, nó không mất đi mà ngược lại vẫn được cơ quan BHXH quản lý và đầu tư tăng trưởng, người tham gia có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện với sự hỗ trợ đóng của Nhà nước. Trong thời gian bảo lưu, nếu chẳng may bị chết thì gia đình được hưởng trợ cấp mai táng phí, thân nhân được hưởng trợ cấp tuất theo quy định.
#4. Đóng nhiều nhưng hưởng ít
Việc nhận BHXH một lần là phải chấp nhận sự thiệt thòi rất lớn khi với 22% mức tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất (người lao động là 8%, người sử dụng lao động là 14%) thì một năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương. Trong khi mức hưởng BHXH một lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
#5. Không được điều chỉnh tăng tiền hưởng lương hưu theo tình hình kinh tế
Nếu lựa chọn phương án hưởng lương hưu thì mức lương hưu sẽ được điều chỉnh định kỳ theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế, còn nhận tiền BHXH 1 lần thì không.
Đã biết được những thiệt thòi khi nhận bảo hiểm xã hội 1 lần thì việc cân nhắc lựa chọn quyết định này là điều hết sức quan trọng. BHXH Việt Nam khuyến cáo, đừng vì cái lợi trước mắt mà bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu để trang trải cuộc sống, cũng như được hưởng chế độ BHYT để chăm sóc sức khỏe khi về già.
Nếu như gặp khó khăn mất việc làm do ảnh hưởng COVID-19, hiện tại, đã có chế độ hưởng bảo hiểm thất nghiệp. Trong trường hợp không đủ điều kiện được hưởng bảo hiểm thất nghiệp thì vẫn còn chế độ hỗ trợ người lao động gặp khó khăn do COVID-19 từ gói 62.000 tỷ đồng của Chính phủ.
Tổng hợp