Lưu ý: không được uống sữa ngay sau khi sinh xong (bụng đói). Vì sẽ bị tiêu chảy. Mình đã bị trường hợp này, sinh xong mẹ cho uống sữa. Kết quả là bị Tào Tháo rượt cả đêm, rất đuối sức. Nên ăn cháo nhẹ thôi.
6h đầu: nằm đầu thấp (không cần gối). Chườm ngực bằng xôi nếp nóng để làm sữa thơm ngon, sau khi sinh về phòng hậu sản chườm luôn.
Để bé da kề da với mẹ ngay sau khi sinh (trong khoảng 2giờ) để những lợi khuẩn của mẹ chuyển sang bé, giúp bé an tâm khi ra môi trường ngoài, giúp tăng liên kết tình cảm giữa mẹ & bé. Nếu bé không thể da kề da với mẹ, thì bố có thể làm giúp da kề da với bé nhưng thời gian lâu, nếu mình nhớ không lầm là khoảng 5giờ.
Cho bé bú trong vòng 2 giờ đầu sau sinh, để kích thích tuyến sữa. Nếu mẹ không cho bé bú 2h đầu sau sinh, lượng sữa mẹ tiết ra sẽ ít hơn khoảng 60% so với bình thường. Nếu bé bị cách ly với mẹ, thì dùng máy hút sữa mẹ ra rồi gởi vào cho bé bú sẽ tốt hơn bú sữa công thức. Bạn có thể thuê máy hút sữa, nếu chưa kịp mua (giá thuê máy khoảng 500K/tháng).
Đi tiểu: nếu khó đi tiểu, thì mở vòi nước chảy. Tiếng nước chảy sẽ kích thích giúp đi tiểu dễ. Nếu mẹ nào nằm tiểu không được, thì có thể đứng (sẽ dễ hơn).
6h-24h: vận động nhẹ tại gường.
Sau 24h: vận động quanh gường
· Cần thư giãn & ngủ nhiều.
· Tống sản dịch: Chường lạnh lên bụng.
· Ăn cơm rượu để có nhiều sữa.
Về nhà:
Xông: 10 – 15ph, ngày 1 lần trong tháng đầu, xông chỗ kín gió & thoáng.
1. Toàn thân: xông luân phiên mỗi ngày, hoặc chọn một loại để xông:
a. Thuốc bắc: Nấu gói lá xông với muối sôi 10-15ph, sau khi xông lấy nước đó tắm. Ngày con đầy tháng, xông thêm với lá ổi hoặc lá khế để tẩy sạch da.
b. Quế: Cách làm: quế khâu, đinh hương, tai vị xay nhuyễn trộn đều. Nấu nước xôi cho bột vào đánh tan rồi xông.
2. Âm đạo: giúp tử cung nhanh về vị trí cũ, ngừa cảm cúng, độc khuẩn.
Nguyên liệu: 12g Bạch chỉ, 8g bạch liễm, 8g hương nhu, 8g thăng ma, 12g quất hạch, 8g nhân trần, 8g mộc hương. Nấu với 2500g nước, lửa lớn, sôi 3 lần là tắt lửa.
Khi thuốc còn bốc hơi, đặt dưới một ghế thấp có nhiều lỗ nhỏ để hơi thuốc ngấm vào hạ thể.
Nếu sinh thường không bị rạch tầng sinh môn hoặc sinh mổ: nấu lá trầu xanh sôi 100 độC, bỏ muối vào khuấy tan, chờ nguội khoảng 40-50 độ, ngồi ngâm 10-15ph, ngày 2 lần.
Nếu bị rạch tầng sinh môn: rửa 1-2 lần/ ngày với nước muối pha loãng (Có thể nhờ y tá tắm bé tại nhà rửa giúp).
Xông xong lau mình bằng rượu gừng (nên làm rượu gừng trước khi sinh ít nhất 2 tháng, thì rượu sẽ tốt hơn)
Hơ:
1. Hơ mặt : 1 củ nghệ già + 1 muỗng muối nhỏ, giả nhuyễn cho vào khăn xô sữa nhỏ của bé, hơ nóng rồi áp lên mặt đè xuống (ko được kéo hay xoa bóp gì cả), hơ chủ yếu vùng mí mắt, kế đến má cằm/trán. Hơ trong 15ph, 3-4 lần/ngày. Chú ý: dùng than cũi, quạt hết lửa, không còn khói. Hoặc hơ trên bếp ga/ lò nướng cho nóng rồi áp vào mặt
2. Hơ đầu: sau khi hơ mặt bỏ 10 củ hành hương vào để hơ đầu & tóc cho khô. (nếu hơ bằng than)
3. Nếu bi rạng da bụng: Buổi tối, lấy bọc nghệ hơ mặt giã nhuyễn lại, rồi xoa bụng (hoặc phần bị rạng da) và vuốt nhẹ theo chiều vết rạng. Sau đó dùng rượu gừng rưới vào 1 khăn xô mỏng, áp vào phần bụng đã bôi nghệ. Lấy ghen bụng thắt ra ngoài, rồi ngủ cả đêm (làm liên tục 1-2 tháng, hoặc càng lâu càng tốt).
Ngâm phèn chua: Nướng phèn chua chín (co màu trắng đục là chín), giã nhỏ bỏ vào hũ, thoa nách ngày 3-4 lần để chống hôi nách.
Ăn 1 muỗng bột nghệ với mật ong mỗi sáng & uống 1 ly nước lọc lớn. Hoặc ăn 1 muỗng sau mỗi bữa ăn.
Chườm bụng & lưng bằng túi muối nóng sau khi ăn: ít nhất 2 lần/ngày. Cách làm: giã nát gừng rồi rang nóng với 1kg muối hột để chườm bụng (nằm xấp là tốt nhất). Dùng vải jean để bọc lại muối & gừng.
Ăn uống sau sinh:
Không ăn cá mè, gạo nếp, rau muống, cải bẹ xanh, thức ăn quá nhiều gia vị như tiêu/ớt/tỏi, thức ăn chua & lạnh, nhiều chất béo & đường. Không được ăn nhiều dầu mỡ (tối đa 1 muỗng dầu/bữa)
Uống nhiều nước. Nên ăn các món hấp, luộc.
Ăn nhiều trái cây/rau xanh/ngũ cốc, dùng từ 3-4 sản phẩm từ sữa mỗi ngày (yaourt, sữa tươi, cheese)
Cung cấp đủ protein & sắt vì sau sinh hay thiếu sắt, có nhiều trong thịt cá. Ăn các loại cá béo như cá ngừ, cá mòi, cá hồi, hồ đào... vi giàu Omega3 & axit béo.
Sau khi ăn uống 1 ly nhỏ rượu Quinquina La Roche (rượu giành cho sản phụ, nhà thuốc có bán), uống 1-2 ly/ngày. Giúp tiêu hóa nhanh.
Nên ăn long nhãn sau sinh để bổ khí huyết (ko bị chóng mặt, hoa mắt, vã mồ hôi, lưỡi nhạt, phù nề). Có thể nấu với cháo gà/hầm , nấu chè hạt sen long nhãn, nấu nước uống.
Ăn hành nếu bị tắt tia sữa.
Tiếp tục uống thuốc bổ (ProCare)
Chú ý:
Ăn xong nằm xấp ngay để bụng nhỏ, ăn nhiều lần trong ngày (ko ăn no căng).
Để có nhiều sữa, mẹ nên nhớ: "Đồ ăn là chất lượng sữa & nước uống là số lượng sữa". Rau lang, rau đay, mè đen cũng giúp nhiều sữa. Cách tốt nhất là mẹ nên kích sữa bằng máy hút sữa, hút sữa 3 giờ/lần. Hút sữa ngay cả khi nhu cầu uống sữa của bé thấp hơn lượng sữa mẹ hút được vì sẽ có lúc nhu cầu uống của bé tăng đột ngột hoặc mẹ bị ít sữa. Lúc đó mẹ có thể lấy sữa mình trữ ra để cho bé dùng. Trữ sữa trong tủ đông (thời hạn 6 tháng), ngăn mát tủ lạnh (thời hạn 3 ngày), để bên ngoài với nhiệt độ 26C (4 giờ).
Phải mang vớ liên tục, không nên đi chân đất xuống nền nhà lạnh. Nhét bông gòn vào lỗ tai để tránh tiếng ồn & gió lùa, gây nhức đầu sau này.
Tập thể dục: Sau sinh 2 tuần. Nằm ngửa, tay để xuôi theo thân, 2 chân chống lên để thẳng theo thân (ko dạng chân), gót chân chạm mông, sau đó từ từ nâng thân mình lên (Bàn chân, đầu, vai là điểm tì, từ đầu gối đến ngực tạo 1 mặt phẳng). Mỗi lần nâng người lên thì hít vào & co cơ âm đạo lại, giữ 1 lúc, sau đó hạ người xuống, thở ra.
Tắm: Có rất nhiều tranh cãi về chuyện tắm hay không. Nếu mẹ quyết định tắm, thì không nên tắm lúc đang bị đổ mồ hôi vì khi đó lỗ chân lông của mẹ đang nở ra & sẽ bị rút nước vào người. Tắm nhanh & tắm trong phòng kín (không có gió lùa). Tắm bằng nước ấm. Riêng mình thì quyết định không tắm vì sau khi sinh mình có rửa tay với nước, kết quả là tay mình rất buốt sau đó.
CHO BÉ
Hơ: có thể dùng bếp điện thay cho than.
Áp bàn tay vào ngực/bụng hơ nóng cho bé (nếu bé gái phải hơ bướm). Có thể hơ lá trầu nóng áp vào bụng, đầu, chườm cho bé hằng ngày.
Khuôn mặt bị lệch do ngủ không đổi chiều, 2 bàn tay hơ nóng sửa dần cho khuôn mặt bé sơ sinh. Làm nhiều lần trong ngày
Bé có nhiều lông: lấy cỏ mực rửa nước muối, giã nhỏ, xoa lên chỗ lông măng nhiều theo 1 chiều , đám lông sẽ xe lại 1 cục & rơi ra.
Bấm lông mi 3 lần cho con ( được vài tuần tuổi bắt đầu bấm)
Lấy giá & hẹ khua vào miệng con khi được 100 ngày, khi khua nói “ răng mọc như giá, mọc răng không sốt”
Trước khi ăn dặm, luộc cà rốt (xắt nhỏ) rồi cho bé uống nước luộc đó để tráng ruột. Bé sẽ ít đi ngoài.
Bị táo bón: lấy ngọn cây mùng tơi (rau đay, hoặc cọng hành lá), tước phần vỏ ngoài của cọng rau & nhúng vào dầu ăn thực vật để tạo độ trơn. Đẩy nhẹ vào hậu môn bé rồi lấy ra, lặp lại nhiều lần. Ép lấy nước khoai lang uống.
Bị đau bụng đầy hơi khó tiêu: Giả tỏi nhuyễn, bọc tỏi lại trong bao tay/vớ của bé. Rồi dùng một mảnh vải quấn lại trên bụng của bé để giúp tiêu thực. Tránh để tỏi/nước trong củ tỏi tiếp xúc trực tiếp với da bé vì dễ gây phỏng hoặc dị ứng.
