Xút NaOH là gì? Đặc điểm ra sao? Có ứng dụng gì đối với đời sống con người? Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu thêm về đặc điểm, tính chất và các ứng dụng của Xút NaOH.

Xút (NaOH) là gì?

NaOH là viết tắt của Sodium Hydroxide trong tiếng Anh. Trong tiếng Việt còn gọi là hidroxit natri hay là Xút – Xút ăn da. Đây là một hợp chất hóa học có công thức hóa học NaOH. Bao gồm một nguyên tử natri (Na), một nguyên tử oxi (O) và một nguyên tử hydro (H).

NaOH là một loại chất kiềm (base) mạnh và được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau. Bao gồm sản xuất xà phòng, sản xuất giấy, làm sạch và xử lý nước.

Tính chất vật lý của Xút NaOH

  • Xút NaOH là một chất rắn màu trắng, có cấu trúc tinh thể đa diện hoặc ở dạng dung dịch bão hòa 50%
  • Hút ẩm mạnh, dễ chảy, không mùi
  • Phân tử lượng khoảng 40g/mol
  • Nó có khối lượng riêng khoảng 2,13 g/cm³ và nhiễm điện mạnh trong nước
  • Có thể tan hoàn toàn trong nước với sự giải phóng nhiệt
  • Độ pH = 13.5
  • Nhiệt độ nóng chảy của NaOH là khoảng 318 độ C
  • Nhiệt độ sôi là khoảng 1390 độ C.

Khi NaOH hấp thụ độ ẩm trong không khí, nó sẽ hút nước và dần chuyển từ dạng rắn sang dạng lỏng. NaOH cũng là một chất ăn mòn mạnh, nó có thể gây cháy nếu tiếp xúc với các chất hữu cơ hoặc chất bốc hơi, do đó cần phải được sử dụng với cẩn thận và đúng cách để đảm bảo an toàn.

Tính chất hóa học của Xút NaOH

Tính chất hóa học của Xút NaOH bao gồm:

  • Tính ăn mòn: là một chất ăn mòn mạnh, có khả năng gây cháy và phản ứng với nhiều chất khác.
  • Tính bazơ mạnh: là một loại bazơ mạnh, có khả năng tác động vào các acid để tạo ra muối và nước.
  • Tính oxi hóa: có thể oxi hóa nhiều chất khác, đặc biệt là trong điều kiện nhiệt độ cao và có khí oxy có mặt.
  • Tính khử: Có khả năng khử các chất khác, đặc biệt là các ion kim loại như Fe3+, Cu2+.
  • Tác dụng với axit: NaOH tác dụng với axit để tạo ra muối và nước.


    NaOH + HCl → NaCl + H2O


    2NaOH + SO3→Na2SO4 + H2O

Các phản ứng hóa học thường gặp của NaOH bao gồm phản ứng với acid để tạo muối và nước, phản ứng với kim loại để tạo ra hidroxit kim loại và khí hidro, và phản ứng với khí cacbonic để tạo ra muối carbonat và nước.

Cách điều chế Xút NaOH

Xút NaOH (hidroxit natri) là một hợp chất hóa học được sản xuất từ quá trình điện phân dung dịch muối natri clorua (NaCl) trong bể điện phân. Quá trình này bao gồm các bước như sau:

  • Chuẩn bị bể điện phân: Bể điện phân bao gồm hai phần chính là anốt và catốt. Anốt được làm từ graphite, trong khi catốt được làm từ nhôm. Bên trong bể điện phân sẽ chứa dung dịch muối natri clorua (NaCl) được pha loãng với nước.
  • Điện phân dung dịch: Khi áp dụng dòng điện qua bể điện phân, các ion natri (Na+) và clorua (Cl-) sẽ di chuyển đến các cực của bể điện phân. Tại anốt, ion clorua (Cl-) sẽ bị oxy hóa thành khí clo (Cl2) và được thu thập. Trong khi đó, tại catốt, ion natri (Na+) sẽ bị khử thành hidroxit natri (NaOH) và khí hydro (H2). Hidroxit natri được thu thập từ bể điện phân và được xử lý để tách khỏi nước.
  • Tách NaOH: Hidroxit natri (NaOH) được tách ra từ dung dịch bằng cách sử dụng quá trình cô đặc hoặc lọc.

Quá trình điện phân NaCl để sản xuất NaOH được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp hóa chất. Đáp ứng các nhu cầu khác nhau của các ngành sản xuất.

Ứng dụng của Xút NaOH trong đời sống

hình ảnh

Xút NaOH có nhiều ứng dụng khác nhau trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm:

  • Sản xuất xà phòng: NaOH được sử dụng để sản xuất xà phòng từ các dầu thực vật và động vật.
  • Sản xuất giấy: NaOH được sử dụng để tách chất lignin từ cellulose trong quá trình sản xuất giấy.
  • Xử lý nước: NaOH được sử dụng để điều chỉnh độ pH trong quá trình xử lý nước và nước thải.
  • Sản xuất hóa chất: NaOH được sử dụng làm chất xúc tác trong quá trình sản xuất nhiều hóa chất khác nhau.
  • Sản xuất kim loại: NaOH được sử dụng để tách kim loại từ khoáng sản và tạo ra các hợp kim – kim loại.
  • Sản xuất thực phẩm: NaOH được sử dụng trong quá trình sản xuất thực phẩm như là một chất làm tăng độ kiềm.
  • Sản xuất thuốc nhuộm: NaOH được sử dụng trong quá trình sản xuất thuốc nhuộm để tách chất màu từ các thực vật.
  • Làm chất tẩy rửa: NaOH được sử dụng làm chất tẩy rửa để làm sạch các bề mặt, đồ dùng và các thiết bị khác.

Tuy nhiên, NaOH là một chất ăn mòn mạnh và có khả năng gây cháy. Do đó cần được sử dụng với cẩn thận và đúng cách để đảm bảo an toàn.

Những lưu ý khi sử dụng Xút NaOH

hình ảnhBảo quản Xút NaOH

Khi sử dụng Xút NaOH (hidroxit natri), cần lưu ý các điểm sau đây để đảm bảo an toàn cho sức khỏe và tránh những tai nạn không đáng có:

  • Đeo bảo hộ


    Khi làm việc với NaOH, cần đeo kính bảo hộ, găng tay và áo choàng bảo vệ để tránh tiếp xúc trực tiếp với nó.
  • Lưu trữ đúng cách


    NaOH là một chất ăn mòn mạnh và có khả năng gây cháy. Do đó cần được lưu trữ ở nơi khô ráo, thoáng mát. Tránh ánh nắng trực tiếp và các chất oxy hóa khác.
  • Sử dụng đúng cách


    Khi sử dụng NaOH, cần đảm bảo rằng nồng độ và lượng cần thiết đã được tính toán và đo đạc chính xác. Cần đảm bảo rằng NaOH được thêm vào nước chứ không phải ngược lại. Vì quá trình này có thể gây ra hiện tượng phun tia và gây nguy hiểm cho sức khỏe.
  • Xử lý chất thải đúng cách


    Chất thải NaOH cần được xử lý đúng cách để tránh gây ô nhiễm môi trường. Cần đảm bảo rằng chất thải được thu gom và vận chuyển bằng các phương tiện an toàn và được xử lý tại các cơ sở xử lý chất thải có đủ khả năng.
  • Tránh tiếp xúc trực tiếp với cơ thể


    Khi tiếp xúc với NaOH, nó có thể gây kích ứng, ăn mòn và chảy máu cho da và mắt. Nếu xảy ra tiếp xúc, cần rửa sạch bằng nước và đến bác sĩ để kiểm tra và chữa trị.