Làm việc nửa ngày hay 3 ngày trong tuần là những hình thức làm việc bán thời gian mà không ít các bạn trẻ đang thực tập và cả những người có kinh nghiệm làm việc lựa chọn để cân bằng công việc và việc riêng của mình. Khi kinh tế suy thoái, nhiều người phải chấp nhận làm việc bán thời gian như một giải pháp bất khả kháng khi không giữ được công việc toàn thời gian của mình.



Ngoài khác biệt rõ rệt nhất về thời gian làm việc chỉ chiếm ½ hoặc 2/3 so với công việc toàn thời gian, việc chọn giải pháp làm việc bán thời gian còn kèm theo những vấn đề khác mà bạn cần biết để có thể làm tốt công việc và ít rủi ro hơn.



Không đơn giản là một nửa thời gian



Đối tượng chọn làm việc bán thời gian thường là các bạn sinh viên đang theo học chương trình đại học hoặc cao đẳng, các bạn trẻ mới ra trường đang cần thực tập lấy kinh nghiệm, các bà mẹ và những ai đang muốn dành một nửa quỹ thời gian để làm việc mình thích hoặc vận hành công việc kinh doanh của cá nhân. Ngoài ra, một số người chọn làm việc bán thời gian để có thể làm cùng lúc hai công việc khác nhau.



Dù lý do chọn làm việc bán thời gian là gì di nữa thì đây cũng là công việc không hề đơn giản mà thậm chí còn buộc người lao động chịu nhiều áp lực hơn so với làm việc toàn thời gian. Để cân bằng giữa công việc với việc học hay việc cá nhân, bạn cần phải có khả năng sắp xếp và rạch ròi ranh giới giữa các phần việc. Đừng nghĩ rằng bán thời gian đơn giản chỉ là làm việc một nửa thời gian, đôi khi “bán” nghĩa là 5-6 giờ làm việc mỗi ngày so với 8 giờ của công việc toàn thời gian, và bạn vẫn phải đi làm hàng ngày (nếu chọn cách làm nửa ngày) với chi phí đi lại như một công việc toàn thời gian, trong khi sự ràng buộc giữa bạn với công ty thấp hơn đồng nghĩa với rủi ro mất việc cao hơn và cơ hội thăng tiến rất thấp.




Xét cho cùng, làm việc bán thời gian có thể là một giải pháp tốt cho một gian đoạn tạm thời, khi mà bạn có những việc khác không thể làm trọn vẹn cả ngày hoặc khi chưa tìm được công việc ổn định.



Đãi ngộ không tương xứng với công sức



Nếu bạn đã từng làm việc toàn thời gian trước đây, bạn sẽ hiểu được rằng khái niệm ngày làm việc 8 giờ chỉ là lý thuyết để chỉ thời gian bắt buộc bạn phải có mặt ở công ty và chỉ làm việc của công ty. Nhưng thực tế công việc có thể đòi hỏi bạn phải làm việc nhiều giờ hơn thế nhiều, bạn sẽ ở lại công ty muộn hay tiếp tục mang việc ở nhà nhưng vẫn không được tính là “ngoài giờ” do ngày nay các doanh nghiệp chủ yếu đánh giá nhân viên dựa trên khối lượng và hiệu quả công việc chứ không phải thời gian làm việc.



Đối với công việc bán thời gian cũng vậy, bạn sẽ được giao một khối lượng công việc và phải hoàn thành nó bất chấp việc bạn có làm xong trong nửa ngày làm việc hay không. Nhưng khi một nhân viên toàn thời gian ở lại thêm giờ hay làm việc ở nhà được xem là chăm chỉ thì một nhân viên bán thời gian khó được nhìn nhận như thế. Dù bạn có làm thêm ở nhà đi nữa thì mọi người hầu như ít thấu hiểu và cho rằng bạn cũng làm việc rất chăm chỉ.



Mức lương trả cho công việc bán thời gian thường thấp hơn đáng kể khi so tương ứng với công việc toàn thời gian, và nhân viên bán thời gian thường không nhận được chế độ đãi ngộ, thăng tiến cũng như chính sách khen thưởng tương xứng.



Xây dựng niềm tin và tạo chỗ đứng ở công ty



Bạn hẳn đã ý thức được rằng khi làm việc bán thời gian, vị trí và sự quan trọng của bạn ở công ty không chỉ bằng một nửa bình thường mà có thể còn thấp hơn nhiều. Nếu bạn được tuyển vào làm cộng tác viên hay thực tập viên bán thời gian cho một bộ phận thì dường như chỉ có bộ phận đó biết bạn là ai, nhiều khả năng bạn sẽ chẳng bao giờ tiếp xúc với quản lý cấp cao hơn vốn quyết định sự thăng tiến của một nhân viên. Nếu bạn làm bán thời gian cho một công việc độc lập và dựa trên hiệu quả hoặc doanh thu, bạn có thể tiếp xúc với sếp lớn nhiều hơn nhưng quan hệ đó cũng rất mong manh. Dù theo kiểu nào đi nữa, việc làm bán thời gian thường không cho bạn một chỗ đứng vững chãi trong tổ chức của công ty trừ khi bạn tạo được khác biệt và thành tích ấn tượng với lãnh đạo.





Hãy luôn đứng về phía sếp: vì đây chính là người quản lý trực tiếp và quyết định thành bại của bạn. Bạn cần phải cho quản lý của bạn biết rằng bạn luôn làm đúng chỉ đạo của họ, hỗ trợ cho họ nhiệt tình và công khai, cũng như luôn hướng theo mục đích cuả họ. Đừng tỏ ra đối kháng hay có phản ứng tiêu cực đối với người quản lý của bạn, bạn có biết rằng việc sa thải nhân viên bán thời gian là rất dễ dàng khi phòng nhân sự sẽ không bảo vệ bạn và quan hệ đồng sự cũng không đủ gắn bó để đứng về phía bạn? Bằng cách trở thành tay phải của sếp, bạn sẽ có chỗ đứng tốt hơn.



Làm việc đúng kế hoạch và có hiệu quả. Cả khi bạn có thể xây dựng quan hệ rất tốt với quản lý và đồng nghiệp thì hãy nhớ rằng không gì có thể bảo vệ vị trí của bạn ngoài chính hiệu quả và lợi ích cho công ty và công việc mà bạn tạo ra. Hãy làm việc có kế hoạch hoặc đúng kế hoạch của bộ phận, đảm bảo đúng hạn và chất lượng công việc.



Linh động nhưng đảm bảo thời gian làm việc. Nhiều nhân viên bán thời gian cho rằng công ty sẽ không để ý đến thời gian làm việc của họ, nhưng thực tế không phải vậy. Bạn cần đảm bảo thời gian làm việc đúng theo thoả thuận với công ty; nếu đi trễ một chút thì cần về trễ hơn để bù lại; hoặc nếu có lúc bạn không thể đảm bảo được khung giờ đã định, hãy chủ động đề nghị một kế hoạch làm việc khác phù hợp hơn, đừng để phía công ty phải lên tiếng về giờ giấc làm việc của bạn. Và hãy luôn thông báo sớm cho quản lý và những đồng nghiệp liên quan về thời gian chính xác bạn sẽ có mặt ở công ty để họ có thể chủ động thời gian làm việc với bạn chứ không phải chờ đợi bị động lúc nào bạn xuất hiện.



Liên kết với đồng nghiệp khó khăn hơn



Khi làm việc bán thời gian, bạn chỉ có một nửa thời gian và cơ hội tiếp xúc với những đồng nghiệp khác. Dù rằng các công cụ giao tiếp trực tuyến hay điện thoại có thể giúp bạn liên hệ công việc với họ thường xuyên nhưng không gì giá trị cho quan hệ đồng nghiệp bằng việc trực tiếp nói chuyện với nhau. Bạn sẽ bỏ qua nhiều chi tiết xảy ra trong thời gian bạn không có mặt ở công ty, đứng ngoài nhiều cuộc vui với đồng nghiệp và cơ hội để có một mối quan hệ đồng nghiệp gắn bó để sẵn sàng hỗ trợ nhau cũng giảm đi.



Để liên kết với đồng nghiệp tốt hơn, hãy cố gắng dành thời gian để nói chuyện và tham gia vào các hoạt động của nhóm hay bộ phận mà bạn làm việc trước hoặc sau giờ làm những lúc bạn có mặt ở công ty. Hãy cố gắng giữ mạch trao đổi thường xuyên về công việc qua email, skype và luôn cố gắng trả lời mọi người nhanh nhất dù chỉ để báo rằng bạn chưa thể đáp ứng yêu cầu của họ ngay và hẹn lại vào lúc bạn đến công ty. Việc làm việc bán thời gian đòi hỏi bạn phải khéo sắp xếp các yêu cầu công việc trong thời gian hạn hẹp hơn, nên hãy cố gắng sắp xếp để đáp ứng hoặc hỗ trợ yêu cầu từ mọi đồng nghiệp ngang bằng nhau.





Và dù việc này rất khó khăn khi làm việc bán thời gian nhưng hãy tỏ ra cầu tiến, lắng nghe mọi người, giúp đỡ mọi người khi có thể bởi vì thông thường mọi người có ý nghĩ là những người làm việc toàn thời gian phải hỗ trợ và thậm chí là làm thay công việc của đồng sự làm bán thời gian khi họ vắng mặt, hãy thay đổi cách nghĩ này. Ngoài ra, đừng xem mình là người đứng ngoài, hãy cố gắng tham gia những hoạt động bên ngoài công việc của công ty và nhóm làm việc, để mọi người có thể thấy bạn, gặp bạn và tiếp xúc với bạn bên ngoài.



Nói tóm lại, làm việc bán thời gian nghe chừng đơn giản và linh hoạt nhưng thực tế đòi hỏi bạn phải rấr nghiêm túc, sắp xếp công việc cũng như quan hệ công sở tốt và có trách nhiệm với công việc. Nếu bạn chọn hình thức làm việc này, dù chủ ý hay bất khả kháng, tạm thời hay lâu dài, hãy xem đó là một công việc nghiêm túc và đầu tư đúng mực cho nó.