Có thể đây là câu hỏi mà nhiều ông bố bà mẹ có chiều cao khiêm tốn đang tự đặt ra lo lắng về tương lai của con yêu. Trong những năm gần đây, đã có những tín hiệu tích cực về chiều cao trung bình của người Việt Nam, tuy nhiên so với chiều cao trung bình trên thế giới, vẫn còn nhiều hạn chế. Một số ý kiến cho rằng, chiều cao trung bình thấp của người Việt là do yếu tố di truyền. Tuy nhiên, quan niệm này đã trở nên lạc hậu khi trẻ em hiện nay có thể đạt được chiều cao ấn tượng nếu bố mẹ sớm nắm bắt các "bí kíp" này.
Nội dung bài viết
1. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ
1.1 Yếu tố di truyền (DNA)
Đáp lại câu hỏi "Bố mẹ thấp con có cao được không?", HIUP trả lời như sau: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng chiều cao của trẻ không chỉ phụ thuộc hoàn toàn vào gen di truyền từ bố mẹ. Khi trưởng thành, một đứa trẻ có thể có chiều cao cao hơn hoặc thấp hơn rất nhiều so với bố mẹ và người thân. Các nhà khoa học đã tổng hợp kết quả từ nghiên cứu về gen và di truyền, và kết luận rằng gen di truyền chỉ đóng vai trò khoảng 23% đến chiều cao của trẻ. Phần còn lại, gần 80%, phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng, hoạt động thể chất và môi trường. Cụ thể, dinh dưỡng chiếm tỉ lệ 32%, hoạt động thể chất chiếm 20%, và môi trường (bao gồm giấc ngủ, sinh hoạt hàng ngày, môi trường sống) chiếm 25%.
Một đứa trẻ sẽ kế thừa hệ gen từ cả bố và mẹ, điều này quyết định các hoạt động sinh trưởng trong cơ thể. Nếu bố mẹ có chiều cao thấp, đứa trẻ có thể bị ảnh hưởng bởi yếu tố này. Tuy nhiên, yếu tố này chỉ chiếm một phần nhỏ, khoảng 23%. Gen di truyền có vai trò quan trọng, nhưng không hoàn toàn quyết định chiều cao của trẻ.
Các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ
1.2 Hormone tăng trưởng
Hormone tăng trưởng, một nội tiết tố được điều tiết bởi gen, đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển chiều cao của trẻ. Hormone tăng trưởng được tổng hợp trong cơ thể suốt cuộc sống và có nhiều chức năng quan trọng. Nó tham gia vào việc tổng hợp protein trong tế bào, chuyển đổi thức ăn thành năng lượng, kích thích đĩa tăng trưởng để tạo ra xương mới và làm tăng chiều dài của xương.
1.3 Bệnh nội tiết
Bên cạnh yếu tố di truyền (gen) và hormone tăng trưởng, có nhiều bệnh lý nội tiết liên quan đến sự thiếu hoặc dư thừa hormone tăng trưởng (GH) có thể ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ. Một số ví dụ điển hình là hội chứng Turner, hội chứng Cushing, hội chứng Prader-Willi, hội chứng Down. Những bệnh lý này thường gây ra tình trạng chậm hoặc chững lại trong sự phát triển chiều cao của trẻ trong giai đoạn sơ sinh hoặc tuổi dậy thì.
1.4 Dậy thì sớm
Dậy thì sớm là hiện tượng mà các bé gái trải qua giai đoạn dậy thì trước 8 tuổi hoặc các bé trai trước 10 tuổi. Mặc dù trẻ dậy thì sớm có thể có sự phát triển về chiều cao cao hơn so với bạn bè cùng tuổi, nhưng do quá trình trưởng thành xương diễn ra nhanh chóng, xương sẽ đóng lại sớm hơn, dẫn đến việc bị chững lại về chiều cao sau này.
1.5 Yếu tố môi trường
Môi trường cũng là một trong những yếu tố có thể gây chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ. Sống trong một môi trường bị ô nhiễm, trẻ thường dễ mắc các bệnh truyền nhiễm từ vi khuẩn và vi-rút, làm cho hệ miễn dịch của trẻ phải hoạt động hết sức để đối phó. Kết quả, lượng vitamin và khoáng chất trong cơ thể trẻ sẽ bị cạn kiệt nhanh chóng, gây ra tình trạng thấp còi và tăng trưởng chậm chạp.
Yếu tố môi trường ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ
Ngoài ra, tình trạng kinh tế, xã hội, và áp lực học tập cũng là một trong những yếu tố về môi trường có thể gây ra tác động lên nội tiết tố và ảnh hưởng trực tiếp đến chiều cao của trẻ. Bố mẹ nên tự tích cực tạo một môi trường sống lành mạnh và sạch sẽ cho con cái, kết hợp với chế độ dinh dưỡng, vận động và giấc ngủ đủ giấc để giúp trẻ phát triển toàn diện và cao lớn hơn.
1.6 Bệnh thực thể
Một số bệnh như bệnh thận, tim, tiêu hóa, phổi, xương và nội tiết có khả năng gây ra tình trạng chậm tăng trưởng ở trẻ, đồng thời xuất hiện cùng với nhiều bệnh lý khác. Chậm tăng trưởng ở trẻ thường là triệu chứng đầu tiên của các bệnh nêu trên, sau đó có thể phát triển thành các bệnh mãn tính gây cản trở việc hấp thụ đủ dinh dưỡng, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, quá trình hấp thu và chuyển hoá chất dinh dưỡng trong cơ thể. Và khi thời gian trôi qua, tình trạng chậm tăng trưởng do bệnh lý trở nên nghiêm trọng hơn.
Đối với các bệnh bẩm sinh ảnh hưởng đến thai nhi trong quá trình thai kỳ, thường xuất hiện xu hướng hạn chế sự phát triển của thai nhi trong tử cung.
2. Bố mẹ thấp con có cao được không?
Câu hỏi "Bố mẹ thấp, con có thể cao được không?" có câu trả lời là có. Chiều cao tối đa của trẻ khi trưởng thành không chỉ phụ thuộc vào yếu tố di truyền mà còn bị ảnh hưởng bởi chế độ dinh dưỡng, hoạt động thể chất và môi trường sống trong quá trình phát triển. Để giúp trẻ phát triển chiều cao một cách khoa học, ba mẹ nên tập trung vào ba yếu tố chính: dinh dưỡng, hoạt động thể thao và môi trường sống.
3. Bí quyết nuôi con cao lớn m8 cho bố mẹ thấp lùn
Ngoài yếu tố di truyền, mà không thể can thiệp, các yếu tố khác như dinh dưỡng, hoạt động vận động và môi trường sống có tác động trực tiếp đến chiều cao của trẻ và có thể thay đổi. Các nhà khoa học đã chỉ ra ba "giai đoạn vàng" quan trọng cho sự phát triển vượt trội của trẻ, bao gồm giai đoạn thai nhi, giai đoạn từ 0-2 tuổi và giai đoạn dậy thì.
Ở Việt Nam, thường có xu hướng bỏ qua hoặc không chú trọng đủ vào giai đoạn thai nhi và giai đoạn từ 0-2 tuổi, tập trung chỉ vào giai đoạn dậy thì. Điều này phần lớn là do thiếu hiểu biết và áp lực theo truyền thống cho rằng giai đoạn dậy thì mới là giai đoạn quan trọng nhất trong sự phát triển của trẻ. Do đó, trẻ em ở Việt Nam thường bị bỏ qua hai giai đoạn quan trọng này trong việc phát triển chiều cao. Để cải thiện chiều cao cho con, bố mẹ có chiều cao thấp cần áp dụng những biện pháp tối ưu, can thiệp kịp thời, đặc biệt là trong ba "giai đoạn vàng" của trẻ.
3.1 Vận động
Các hoạt động tập luyện thể dục thể thao giúp cân bằng năng lượng nạp vào và năng lượng tiêu thụ, giúp trẻ phát triển toàn diện thể chất, trí não và tăng trưởng chiều cao. Vận động giúp cho trẻ có cơ, xương chắc khỏe, hạn chế triệt để tình trạng loãng xương. Bác sĩ khuyến cáo, trẻ em từ 2 – 4 tuổi nên tập luyện vừa sức khoảng 1 tiếng/ngày để phát triển chiều cao tối đa. Bố mẹ cần lưu ý tìm những bài tập phù hợp với con và có thể chia nhỏ thời gian vận động để con không quá mệt vì vận động nhiều.
Ba mẹ thấp con vẫn cao lớn nhờ vào vận động thường xuyên
Đọc đầy đủ bài viết "Bố mẹ thấp con có cao được không?"