Tiếp cận công lý

Chính quyền xã làm sai, người dân khổ! Sau khi phát hiện sai phạm của chính quyền xã trong việc giao đất trái thẩm quyền, thay vì phải xử lý, truy cứu trách nhiệm trước pháp luật đối với những người đứng đầu xã, thì UBND thành phố Hải Phòng vội vã ra quyết định thu hồi đất mà không xem xét tới thiệt hại của người dân. Và trong khi chính quyền xã làm sai nhưng không bị xử lý thì thiệt hại người dân è cổ gánh chịu!

Những sai phạm trong quản lý đất đai của chính quyền xã Đằng Hải, huyện An Hải cũ (nay là phường Đằng Hải, quận Hải An) đã được cơ quan chức năng điều tra, xác minh khá rõ ràng. Tuy nhiên, thay vì phải xử lý hành vi sai phạm theo pháp luật thì những cán bộ này chỉ bị "kiểm điểm nghiêm túc, rút kinh nghiệm", nặng lắm cũng chỉ là xử lý hành chính với hình thức cách chức, khai trừ ra khỏi đảng. Việc xử lý cán bộ theo kiểu "giơ cao đánh khẽ" trên, đương nhiên đã khiến nhân dân bất bình, nhưng điều khiến họ ngạc nhiên và bức xúc không kém đó chính là quyền lợi chính đáng của họ lại bị chính quyền quận Hải An và thành phố Hải Phòng gần như...lãng quên!

Theo tìm hiểu của ĐS&PL tại địa phương, năm 2001, cũng như nhiều hộ dân có khó khăn về nhà ở trên địa bàn thành phố Hải Phòng, nhiều hộ dân như các hộ ông Nguyễn Văn Thang, Nguyễn Văn Bình...làm đơn gửi chính quyền phường sở tại để xác nhận có khó khăn về nhà ở. Đó là một trong những cơ sở để UBND xã Đằng Hải (nay là phường Đằng Hải) sau khi xem xét đã giao cho mỗi hộ dân 100m2 đất tại thôn Lũng Bắc để làm nhà ở và tạm thu của mỗi hộ 8 triệu đồng. Khỏi phải nói là các hộ dân này đã mừng như thế nào khi được cấp đất làm nhà, họ tin tưởng vào chính quyền, điều thấp thỏm, hy vọng duy nhất là chỉ còn chờ có "bìa đỏ" (GCNQSDĐ) của cơ quan chức năng theo đúng qui định của pháp luật.

Cũng ở thời điểm này, UBND thành phố Hải Phòng đang chuẩn bị thành lập thêm 1 quận mới (quận Hải An bây giờ) và đương nhiên xã Đằng Hải ngày được nâng cấp lên thành phường và sáp nhập về quận Hải An.

Hơn một năm sau đó, vào cuối năm 2002, quận Hải An mới chính thức được thành lập. Rồi mãi đến năm 2003, căn cứ vào: Chứng chỉ quy hoạch số 12/CCQH ngày 6.1.2003 của Sở Xây dựng; Tờ trình số 246/TT- SĐC- NĐ ngày 20.5.2003 của Sở Địa chính- Nhà đất (nay là Sở Tài nguyên- Môi trường); Công văn số 100/CV- BQL ngày 10.6.2003 của Ban Quản lý dự án đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị mới Ngã Năm-sân bay Cát Bi; ngày 23.6.2009, UBND thành phố Hải Phòng mới ra Quyết định số 1378/QĐ- UB thu hồi khu đất trên để mở rộng lô số 9 phục vụ cho việc tái định cư, giải phóng mặt bằng Khu đô thị mới Ngã Năm- sân bay Cát Bi.

Đùng một cái, người dân ở đây choáng váng, họ "tá hỏa tam tinh" khi biết thông tin UBND thành phố ra quyết định thu hồi khu đất mà họ đang ở để xây dựng khu tái định cư và phục vụ cho một dự án trọng điểm như dự án Ngã Năm- sân bay Cát Bi. Cho dù như trên đã nói, trước đó họ đã nộp tiền và có hóa đơn thu tiền của UBND xã Đằng Hải và biên bản bàn giao đất. Chưa hết hoang mang do bị mất đất thì UBND quận Hải An lại ra tiếp Công văn số 894 giải thích cho các hộ dân bị thu hồi đất rằng: "...UBND thành phố phê duyệt phương án (bồi thường-PV) tại Quyết định số 2873/QĐ-UB ngày 10.11.2003, theo đó đối với các trường hợp sử dụng đất không hợp pháp (giao đất trái thẩm quyền) không bồi thường đất chỉ hỗ trợ 50.000 đồng/m2. Đồng thời để hỗ trợ phường Đằng Hải và các hộ dân có đất do UBND xã Đằng Hải giao sai thẩm quyền, trên cơ sở đề nghị của phường Đằng Hải, UBND thành phố đã có Quyết định số 3153/QĐ- UB ngày 30.11.2004 hỗ trợ khoản kinh phí để trả cho các hộ dân. Về số tiền các hộ dân đã nộp khi được giao đất, Công văn này còn nêu (trích nguyên văn): "số tiền UBND xã Đằng Hải thu của các hộ khi giao đất và đã chi vào các công trình của địa phương, nhưng đến nay ngân sách khó khăn, phường không có khả năng trả lại cho các hộ được" ??!!!

Việc UBND xã giao đất trái thẩm quyền (thực tế là bán đất) diễn ra rất phổ biến ở nhiều địa phương của Hải Phòng. Chưa bàn đến việc xử lý cán bộ sai phạm ở xã Đằng Hải (cũ) khu đất đã được quy hoạch là khu đất ở thì quyền lợi chính đáng của người dân đã được cấp đất phải được bảo đảm. Để giải quyết tồn tại này, tại điểm b, khoản 2, Điều 16 Nghị định 84/2007/NĐ-CP ngày 25.5.2007 của Chính phủ quy định: "Đất được giao không đúng thẩm quyền nhưng người sử dụng đất có giấy tờ chứng minh về việc đã nộp tiền cho cơ quan, tổ chức để được sử dụng đất trước ngày 1.7.2004, nay được UBND xã xác nhận không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch thì người đang sử dụng đất được cấp GCNQSDĐ theo quy định". Và tại Thông tư liên tịch số 14/2008/TTLT - BTC - BTNMT ngày 31.1.2008 hướng dẫn chi tiết Điều 16 Luật Đất đai đã quy định rõ các loại giấy tờ chứng minh việc đã nộp tiền cho cơ quan, tổ chức, bao gồm: "Biên lai (phiếu thu, hóa đơn) theo quy định về thu tiền đất của UBND cấp huyện, cấp xã hoặc cơ quan, tổ chức giao đất không đúng thẩm quyền đã được các cơ quan, tổ chức đó cấp cho hộ gia đình, cá nhân".

Không biết quyền lợi chính đáng của những hộ dân được cấp đất ở thôn Lũng Bắc, phường Đằng Hải và những quy định pháp luật trên có được UBND quận Hải An và UBND thành phố Hải Phòng xem xét lại để chấp hành nghiêm túc?