Kháng sinh dùng như kẹo, bán như rau

Kháng sinh dùng như kẹo, bán như rau

Thứ hai, 23/08/2010, 00:23 (GMT+7)

http://sggp.org.vn/ytesuckhoe/2010/8/234957/

Trước những thông tin về loại vi khuẩn kháng tất cả kháng sinh được phát hiện, Tổ chức Y tế thế giới đã đưa ra cảnh báo các quốc gia về mối hiểm họa này. Trong khi đó, tại Việt Nam, vi khuẩn kháng đa kháng sinh đã được tìm thấy, nhưng đáng lo hơn, tình trạng sử dụng kháng sinh tràn lan, thiếu kiểm soát mà nguyên nhân do cả 3 phía cán bộ y tế, người bệnh và nhà thuốc.

Hắt hơi sổ mũi cũng kháng sinh

Đây chính là thực trạng về việc dùng thuốc kháng sinh hiện nay ở nước ta, nhiều người có khi chỉ hắt hơi, sổ mũi, hay húng hắng ho ngay lập tức ra hiệu thuốc mua ampicilin hay amoxicilin uống mà không hề gặp bất cứ trở ngại nào. Thậm chí, nếu có tới bệnh viện bác sĩ cũng không quên kê vài vỉ thuốc… kháng sinh.

Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Phó Trưởng khoa Điều trị tích cực, Bệnh viện Các bệnh nhiệt đới quốc gia cho biết: Về nguyên tắc không nhiễm trùng không dùng kháng sinh. Chỉ dùng kháng sinh khi bị bội nhiễm vi khuẩn. Thế nhưng, đáng lo ngại kháng sinh lại đang được dùng tràn lan trong chữa bệnh, bất kể loại bệnh gì, đang dẫn tới những hậu quả khôn lường. Nếu nhẹ thì phản ứng thuốc, dị ứng, còn nặng có thể dẫn tới tình trạng kháng thuốc kéo dài, thời gian điều trị lâu và rất tốn kém.

Qua một nghiên cứu được thực hiện ở 6 bệnh viện, với 133 chủng vi khuẩn được phân lập đã phát hiện ra vi khuẩn kháng thuốc nhóm carbapenem (nhóm kháng sinh mạnh nhất mới được một số chuyên gia y tế thế giới phát hiện), với tỷ lệ vi khuẩn kháng thuốc nhóm này từ 1,2%-2% chủng vi khuẩn gây bệnh đường ruột kháng thuốc. Điều này cho thấy, vi khuẩn kháng thuốc đang không loại trừ bất kỳ quốc gia nào, hay bất cứ ai nếu vẫn còn tình trạng lạm dụng kháng sinh bừa bãi, tràn lan.

Trong khi đó, một nghiên cứu mới đây nhất được hợp tác thực hiện giữa các nhà khoa học của Trường ĐH Oxford (Anh) với Bệnh viện Các bệnh nhiệt đới quốc gia cho thấy, tình trạng sử dụng kháng sinh tại không ít nhà thuốc và bệnh viện ở Việt Nam khá phổ biến. Trong 52 bệnh viện tỉnh và đa khoa, qua điều tra có tới 43% chi phí dành cho thuốc kháng sinh, trong khi đó tại bệnh viện tuyến huyện hay trung tâm y tế chỉ là 28%. Với việc sử dụng kháng sinh ở trẻ em, nghiên cứu cũng chỉ rõ, bệnh viện công chiếm tới 31%, bệnh viện tư 24%, nhà thuốc 30%...

Gánh nặng bệnh tật và chi phí

Rõ ràng tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh, ngay cả khi bệnh không cần thiết phải dùng kháng sinh điều trị đang diễn ra rất phổ biến và là nguyên nhân dẫn tới tính trạng kháng thuốc khá trầm trọng tại Việt Nam.

Nghiên cứu Trường ĐH Oxford (Anh) với Bệnh viện Các bệnh nhiệt đới quốc gia chỉ rõ, có tới 60% bệnh nhân chữa viêm phổi đa kháng thuốc, trong đó 45% kháng 3 loại kháng sinh, 15% kháng 4 loại kháng sinh.

Trong khi đó, PGS-TS Nguyễn Đăng Hòa, Giám đốc Trung tâm Theo dõi phản ứng phụ của thuốc, Trường ĐH Dược Hà Nội cho biết, ngoài kháng sinh thông thường, có tới 13/30 loại kháng sinh thế hệ mới đã bị kháng do việc dùng kháng sinh vô tội vạ.

Trong số nạn nhân của tình trạng kháng thuốc kháng sinh, trẻ em là đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất, có thể bị suy tủy, rối loạn chuyển hóa hay chậm phát triển. Kháng thuốc kháng sinh cũng đồng nghĩa với việc nguy cơ bệnh tật sẽ thêm trầm trọng và gánh nặng kinh tế về chi phí cho chữa trị cũng nặng nề hơn.

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng lạm dụng kháng sinh một cách vô tội vạ ở nước ta, trong đó có mối quan hệ mật thiết giữa 3 bên: bác sĩ - người bệnh - nhà thuốc. Kết quả điều tra cho thấy, việc không ít bác sĩ lạm dụng kê đơn thuốc có kháng sinh cho bệnh nhân là vì kiến thức còn hạn chế, chẩn đoán thiếu chính xác và quan trọng hơn là bị các hãng thuốc, trình dược viên “Cầm tay chỉ việc”.

Đối với người bệnh lạm dụng kháng sinh chủ yếu là vì lý do rẻ hơn, thoải mái hơn và nhanh hơn so với việc phải tới bệnh viện khám. Còn đối với nhà thuốc bán thuốc không cần đơn, không tuân thủ các quy định y tế, có lợi về kinh tế và đáp ứng yêu cầu của người bệnh là nguyên nhân khiến việc mua bán thuốc kháng sinh dễ như mua bán… rau ở chợ.

(QUỐC LẬP)