Hiếm, lạ tỏi cô đơn Lý Sơn

GiadinhNet – Tỏi là thứ nông sản duy nhất đối xử có hậu với người nông dân bởi khi mất mùa, người trồng tỏi vẫn thu được sản vật hấp thụ linh khí đất trời Lý Sơn: Tỏi cô đơn.

Tỏi cô đơn Lý Sơn danh bất hư truyền

Hồi tháng 10/2012, 1 kg tỏi cô đơn được bán tại đảo Lý Sơn với giá 800 ngàn đồng trong khi giá tỏi thường chỉ 80.000 đ/kg. Mặc dù lệch giá một trời một vực, nông dân Lý Sơn vẫn không đủ tỏi cô đơn để bán cho du khách. Cớ sao du khách phải săn lùng tỏi cô đơn trên chính vương quốc tỏi mà không có để mua?

Sản vật trong sản vật

Tỏi Lý Sơn được xem là sản vật của hòn đảo núi lửa rộng chưa đến 10 km² ở vùng biển miền Trung. Để trồng được loại tỏi thơm ngon độc nhất vô nhị, nông dân Lý Sơn phải lấy đất từ chân núi lửa, lấy cát biển trắng mịn tinh khiết làm thành ruộng tỏi.

Mỗi năm nông dân Lý Sơn chỉ trồng được 1 mùa tỏi, kéo dài khoảng 3 tháng. Thời điểm này nông dân Lý Sơn bắt đầu trồng tỏi, đến hết tháng Giêng âm lịch là thu hoạch xong. Trên mảnh ruộng 100 m², mùa tỏi trúng thu được gần 100 kg tỏi tươi, làm thành 70 kg tỏi khô bán ra thị trường. Nước dùng tưới tỏi là nước ngọt được lấy từ miệng núi lửa lớn nhất trên đảo, thường tưới vào sáng sớm.

Mùa tỏi trúng, toàn đảo Lý Sơn thu gần 1.500 tấn tỏi tươi. Gặp phải mùa tỏi thất, sản lượng tỏi giảm hơn phân nửa. Thực khách có thể ăn sống tỏi Lý Sơn mà không sợ hôi miệng. Tỏi Lý Sơn còn tạo ra món gỏi tỏi được xem là đặc sản thiện hạ đệ nhất gỏi xứ đảo.

Tỏi cô đơn chỉ có 1 tép duy nhất, tròn trịa giống như củ hành, không giống củ tỏi thường có hơn 10 tép. Vì lẽ đó nông dân Lý Sơn gọi loại tỏi đặc biệt này là “tỏi một”, “tỏi cô đơn” hay “tỏi mồ côi”. Tỏi cô đơn chỉ xuất hiện trên ruộng tỏi vào mùa thất. Mỗi hecta đất trồng tỏi chỉ có khoảng 2 kg tỏi cô đơn.

Có lẽ tỏi là thứ nông sản duy nhất đối xử có hậu với người nông dân, bởi khi thất mùa người trồng tỏi vẫn thu được sản vật hấp thụ tinh khí đất trời Lý Sơn mang tên tỏi cô đơn. Được hình thành bởi lẽ tự nhiên nên nông dân Lý Sơn có muốn tăng sản lượng hay trồng riêng tỏi cô đơn cũng không thể. Vì vậy, tự bản thân nông dân trồng tỏi Lý Sơn còn xem tỏi cô đơn là sản vật trong sản vật.

Tỏi cô đơn được đồn thổi cực tốt cho sức khỏe bằng cách ngâm rượu uống mỗi ngày. Dù chưa có chuyên gia nào về dinh dưỡng, y tế lên tiếng công bố nghiên cứu chính thức về công dụng tỏi cô đơn, song tác dụng của tỏi đối với sức khỏe được mặc nhiên thừa nhận. Từ đó tỏi cô đơn dễ dàng có chỗ đứng trong lòng thực khách. Sự quý do hiếm cũng khiến lời đồn thổi về công dụng tỏi cô đơn Lý Sơn gần sự thật hơn.

Tỏi Lý Sơn được bày bán sỉ, bán lẻ trên đảo

Du khách chụp hình kỷ niệm.

Cẩn thận tỏi non

Du khách đến Lý Sơn thường săn lùng tỏi cô đơn và chấp nhận mua dù giá cao. Nắm bắt tâm lý này, vài người trên đảo đã đi ngược với truyền thống thật thà vốn có của nông dân khi rỉ tai du khách sẽ tìm được tỏi cô đơn dù sản vật trong sản vật này không còn. Không ít du khách đã mua nhầm tỏi non.

Một du khách từ Hà Nội đến Lý Sơn mua được 1 kg tỏi cô đơn với giá 500 ngàn đồng hôm tháng 10/2012, thời điểm cực hiếm loại tỏi đặc biệt này. Nhưng khi về đến nhà vị du khách mới phát hiện tỏi cô đơn mình mua được chỉ là tỏi thông thường còn non, mới chỉ có 3 tép. Kích cỡ và hình dáng loại tỏi non này giống hệt tỏi cô đơn khiến người mua không thể phân biệt, trừ phi bóc vỏ tỏi thử tại chỗ. Tuy nhiên, một ít tỏi cô đơn thật trên bề mặt túi đựng tỏi cũng khiến người mua khó thoát màn “lừa tỏi”.

Có cây cỏ ắt phải có sâu, “vài con sâu đã làm rầu nồi canh” âu cũng là lẽ thường trong cuộc sống. Chỉ tiếc công sức người nông dân Lý Sơn dầm mưa dãi nắng gầy dựng danh tiếng “thiên hạ đệ nhất tỏi”, tiếc công sức du khách lặn lội từ phương xa đến tận đảo để mua tỏi cô đơn, bị lòng tham của “vài con sâu” phá vỡ.

Hy vọng tình trạng “lừa tỏi” sớm được chấn chỉnh để người dân đảo núi lửa mãi tự hào với danh tiếng tỏi Lý Sơn.

Đất núi lửa và cát biển được nông dân chuẩn bị cho vụ tỏi mới.

Đỗ Bá

http://giadinh.net.vn/20121116050321174p0c1000/hiem-la-toi-co-don-ly-son.htm