Cần vẽ ngay bản đồ vùng có nguy cơ sạt lở
PGS.TS Lê Anh Tuấn (phó viện trưởng Viện nghiên cứu biến đổi khí hậu, Đại học Cần Thơ) cho rằng khai thác cát là nguyên nhân chính của tình trạng sạt lở ở ĐBSCL, trong đó có vụ sạt lở ở Vàm Nao.
Khai thác cát, theo ông, làm xói lở hai bên bờ và lòng sông, cộng với các yếu tố dòng chảy mạnh, xiết và các nhà cửa, công trình xây cất bên trên gây ra sạt lở.
Theo ông Tuấn, để một bãi cát hình thành dưới lòng sông phải mất hàng chục năm, trong khi khai thác thì rất nhanh, cát hình thành tự nhiên không đủ bù đắp lại và việc này gây xói lở đã được các nhà khoa học trong, ngoài nước cảnh báo từ lâu nhưng không được lắng nghe.
Ông Lê Anh Tuấn cho rằng việc cần làm nhất hiện nay là chính quyền phải kiểm soát chặt chẽ việc khai thác cát.
Trước mắt các địa phương ở ĐBSCL cần làm ngay bản đồ vùng có nguy cơ sạt lở, tuyệt đối không cho khai thác cát và xây dựng các công trình dân cư ở nơi này.
Nơi nào trồng cây giữ đất được thì trồng, nơi nào làm kè được thì làm kè, tuy nhiên việc làm kè chỉ hạn chế chứ không thể kiểm soát sạt lở hoàn toàn.
“Người ta thường nói dòng sông bên lở bên bồi, nhưng bây giờ thì lở nhiều hơn bồi do khai thác cát quá mức và do các đập thủy điện từ thượng nguồn làm mất lượng phù sa đáng kể về ĐBSCL. Đây là nguy cơ tan rã của đồng bằng mà cần có sự cảnh báo cho Ủy ban sông Mekong”, ông Tuấn nói.
CHÍ QUỐC