Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận chỉ ra nhiều sai phạm tại SCIC. Trước đó, "siêu tổng công ty" SCIC đã có nhiều lùm xùm gây bão dư luận.
Mang cả chục ngàn tỷ gửi ngân hàng lấy lãi
Thời điểm đó báo Đất Việt có bài báo chỉ rõ việc SCIC mang cả chục ngàn tỷ gửi ngân hàng để lấy lãi. Trong đó nêu rõ: “Báo cáo của SCIC, tính đến hết năm 2012, tổng vốn trong danh mục đầu tư của SCIC theo sổ kế toán khoảng 14.000 tỷ đồng, giá thị trường ước đạt 50.000 tỷ đồng, chênh lệch 36.000 tỷ đồng. Trong một báo cáo của SCIC, đơn vị này đã hé lộ thông tin về một trong những nghiệp vụ đầu tư của một “siêu tổng công ty” chuyên đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước - đó là gửi tiền ngân hàng để lấy lãi. Báo cáo này nêu doanh thu tài chính năm 2012 chịu ảnh hưởng trực tiếp của lãi suất tiền gửi ngân hàng giảm mạnh, còn 8%/năm so với mặt bằng chung năm 2011 là 14%/năm nên chỉ đạt 1.568 tỷ đồng. Như vậy có thể thấy các khoản đầu tư tài chính khác hầu như không đáng kể, doanh thu tài chính của SCIC có được là tiền lãi gửi các ngân hàng. Với số tiền lãi thu về 1.568 tỷ đồng, ước tổng số tiền SCIC mang gửi tại các ngân hàng có thể lên tới 19.600 tỷ đồng, tăng mạnh so với năm 2011 (số tiền mang gửi ngân hàng ước trên 10.500 tỷ đồng, lãi thu về khoảng 1.479 tỷ đồng). Trước đó, năm 2010, SCIC cũng gửi tiền vào Vietinbank theo hình thức trên với tổng số tiền lên đến 7.199 tỷ đồng, không kỳ hạn và kỳ hạn 6 tháng, lãi suất 2,4-11,2%/năm...
Tuy nhiên, tại cuộc họp báo thường kỳ quý 1/2013, nói về việc “SCIC mang tiền gửi ngân hàng kiếm lãi”, ông Đặng Quyết Tiến, Phó cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp - Bộ Tài chính cho biết: “Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) có hai nhiệm vụ, vừa là nhà đầu tư vừa là doanh nghiệp có chức năng tái cấp vốn. Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp này quản lý một quỹ hỗ trợ các doanh nghiệp với nguồn vốn lên tới trên 20 ngàn tỷ đồng. Theo quy định thì tiền vốn thuộc quỹ này được gửi ngân hàng và tiền lãi thì thu về cho quỹ, SCIC không được chi tiêu. Việc chi tiêu cụ thể thế nào sẽ do Thủ tướng Chính phủ quyết định trong từng trường hợp cụ thể, chẳng hạn tái cấp vốn cho các doanh nghiệp nhà nước. Về nguyên tắc, hàng năm SCIC phải báo cáo, công bố số liệu liên quan đến quỹ, cả vốn và lãi. Báo cáo này cũng sẽ được kiểm toán. Trong thời gian qua, do tình hình thị trường không thuận lợi, nguồn vốn trong quỹ không được sử dụng cho các hoạt động theo dự kiến và do đó, việc gửi tiền vào ngân hàng được ông Tiến đánh giá là “tỉnh táo để bảo toàn vốn nhà nước”.
Lùm xùm chuyện tăng vốn cho SCIC
Vào tháng 8/2013, khi Bộ Tài chính đưa ra dự thảo lấy ý kiến nghị định về Điều lệ tổ chức và hoạt động của Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC). Theo dự thảo này, vốn điều lệ của SCIC sẽ nâng lên 40.000 tỷ đồng, thay vì 5.000 tỷ đồng khi mới được thành lập theo quyết định của Thủ tướng vào năm 2005. Khi đó nhiều chuyên gia đã lên tiếng về việc này, trong đó, đặc biệt gây chú ý là ý kiến của chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan khi bà nhận định: “SCIC kinh doanh kém còn đòi tăng vốn”.
“Thực tế, thời gian vừa qua SCIC đã hoạt động không hiệu quả. Lấy ví dụ như SCIC đầu tư vào Vinaconex. Bỏ hàng nghìn tỷ đầu tư vào đấy, trong khi bản thân toàn ngành xây dựng đang ở trong giai đoạn hết sức khó khăn, giai đoạn thoái trào do xây dựng đạt hiệu quả thấp. Chính điều này đã đặt ra bao nhiêu vấn đề, mà SCIC lại còn đổ tiền đầu tư vào nó cả nghìn tỷ. Việc đầu tư này hoàn toàn là lãng phí và không cần thiết. Tôi cho cơ bản hoạt động của SCIC cần cơ cấu lại theo hướng đó chứ không phải tăng vốn”, bà Phạm Chi Lan nêu ý kiến.
Cụ thể, thù lao năm 2015 của ông Lại Văn Đạo - nguyên Tổng giám đốc của SCIC (đã nghỉ hưu từ 1/5/2016) - là 576 triệu đồng. Nhưng tổng các lợi ích khác mới là khoản thu nhập lớn hơn, lên tới 852 triệu đồng. Như vậy, thu nhập trong 1 năm của Tổng GĐ SCIC là 1.428 tỉ đồng, tương đương 119 triệu đồng/tháng. Các phó tổng GĐ của SCIC và 2 kiểm soát viên tại SCIC cùng hưởng mức lương 522 triệu đồng/năm. Ngoài khoản lương tại SCIC, tổng cộng thu nhập của các phó tổng GĐ SCIC Hoàng Nguyên Học, Lê Song Lai, Nguyễn Quốc Huy, Nhữ Thị Hồng Liên khoảng 1.290 tỉ đồng, tương đương hơn 100 triệu đồng/tháng.
Với mức thu nhập của cán bộ, nhân viên và các cấp quản lý tại SCIC, nhiều ý kiến cho rằng còn cao hơn nhiều so với các ngân hàng top đầu Việt Nam như Vietcombank, VietinBank, BIDV, Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM (HOSE) và Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD).
Thanh tra Chính phủ kết luận nhiều vi phạm tại SCIC
Dư luận chưa hết xôn xao với mức lương vượt khung của lãnh đạo, nhân viên SCIC, mới đây, thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra tại SCIC trong đó chỉ ra nhiều vi phạm tại siêu tổng công ty này trong các vấn đề như tiếp nhận, chuyển giao quyền đại diện vốn Nhà nước, thực hiện quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, đầu tư kinh doanh vốn chưa có hiệu quả, bán phần vốn đầu tư của SCIC tại một số doanh nghiệp, quản lý, sử dụng Quỹ hỗ trợ, sắp xếp và phát triển doanh nghiệp, công tác quản lý tài chính, mua sắm đầu tư xây dựng cơ bản.
Đáng chú ý trong kết luận Thanh tra nêu rõ: “Hội đồng thành viên SCIC không có văn bản phê duyệt kế hoạch tiếp nhận doanh nghiệp hàng năm. SCIC tiếp nhận Tổng công ty cổ phần thương mại xây dựng (Vietracimex) mà không có Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, không thuộc đối tượng chuyển giao theo quy định của pháp luật; tổng hợp, báo cáo việc đại diện vốn tại Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm Việt Nam trên cơ sở nhận chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu từ Vinashin là không đúng quy định; theo dõi, tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền việc tiếp nhận Công ty cổ phần dịch vụ và đầu tư phát triển Việt Ninh từ tỉnh Ninh Thuận, sau đó đã bàn giao trả lại địa phương năm 2009 trong khi thực tế SCIC chưa tiếp nhận doanh nghiệp này. Từ giai đoạn 2008-2013, SCIC đã chuyển giao lại quyền đại diện vốn nhà nước về Bộ, địa phương quản lý tổng số 30 doanh nghiệp nhưng chỉ có Công ty Cổ phần Jetstar Pacific Airlines là có văn bản của Thủ tướng Chính phủ. Đối với 29 doanh nghiệp còn lại đã bàn giao về địa phương”.
Khối lượng công việc lớn so với khả năng đáp ứng của SCIC dẫn tới chuyện nhiều cán bộ SCIC (nhất là đội ngũ lãnh đạo) tham gia đại diện vốn nhà nước tại 4-5 doanh nghiệp lớn hoặc tham gia quản trị, điều hành tại 5-6 doanh nghiệp, ngoài ra còn thực hiện các hoạt động quản lý tổng công ty, quản lý các phòng, ban tại SCIC.
Hải Ninh
http://kienthuc.net.vn/xa-hoi/sieu-tong-cong-ty-scic-va-nhung-lum-xum-gay-bao-du-luan-786367.html