Lần đầu tiên VnReview tiến hành "mổ xẻ" một sản phẩm tiêu dùng phổ biến nhưng cũng đặc biệt quan trọng là chiếc áo ngực phụ nữ nhằm giải đáp những thắc mắc của dư luận xung quanh vấn đề đang nóng hiện nay: "Chất lạ" trong áo ngực Trung Quốc.


Từ cuối tháng 10/2012, rất nhiều người đã bất ngờ, thậm chí giật mình trước thông tin trong chiếc áo ngực phụ nữ do Trung Quốc sản xuất có cặp túi nilon chứa dung dịch và các hạt "lạ".


Thông tin áo ngực Trung Quốc chứa "chất lạ", "thuốc lạ" gây ngứa, tức ngực, thậm chí có thể là "gà lăn đùng ra chết" khiến người dân hoang mang và các cơ quan chức năng rốt ráo vào cuộc. Ở nhiều địa phương trong cả nước, lực lượng quản lý thị trường đồng loạt ra quân tịch thu áo ngực Trung Quốc có "chất lạ", không có hóa đơn, giấy tờ hợp lệ. Ít nhất có 3 trung tâm, viện chuyên ngành lấy mẫu dung dịch và viên chất rắn trong áo ngực Trung Quốc để kiểm nghiệm.



Chi cục quản lý thị trường Đà Nẵng kiểm tra áo ngực Trung Quốc. Rất nhiều người không biết "túi lạ" trong áo ngực để làm gì. Ảnh: VnExpress


Nhưng cho đến tận bây giờ, sau nửa tháng kể từ khi bùng ra thông tin áo ngực Trung Quốc có chứa chất lạ, kết luận của các cơ quan kiểm nghiệm vẫn khác nhau: độc hại và không độc. Điều đáng lưu ý là các cơ quan kiểm nghiệm này đều thống nhất ở một điểm: dung dịch "lạ" đó là dầu khoáng (mineral oil); còn "thuốc lạ" thực chất là nhựa PS và vỏ bao là nhựa TPU không có hại.


Trong bối cảnh hoa quả Trung Quốc bị nghi có chứa chất bảo quản độc hại, rồi đến nội tạng động vật thối, gà chết từ biên giới ồ ạt tràn vào Việt Nam, cộng với sự bất nhất của các kết luận kiểm nghiệm của cơ quan chức năng, một bộ phận người dân đã không khỏi nghi ngờ đến khả năng phải chăng áo ngực lại là một sản phẩm Trung Quốc nữa mà người tiêu dùng cần cảnh giác?


Đó cũng chính là một câu hỏi đặt ra cho các cơ quan chức năng, giới truyền thông, trong đó có VnReview có trách nhiệm tìm ra bản chất của vấn đề. Điều may mắn là với sự trợ giúp của Internet và chỉ cần vài cú click chuột là chúng ta có thể "vỡ vạc" ra được nhiều thứ xung quanh chiếc áo ngực Trung Quốc có "túi lạ" này.


"Túi lạ" không có gì lạ


Từ lâu, trên thị trường nội y phụ nữ đã có loại áo ngực sử dụng miếng đệm mút dày để nâng ngực, tăng kích cỡ cho cặp núi đôi nào hơi nhỏ. Song miếng đệm này nay đã được tiến hóa xa hơn với việc sử dụng chất liệu dầu, nước, không khí…


Tìm hiểu trên Internet, chúng tôi nhận thấy miếng đệm áo ngực Trung Quốc dạng dung dịch được chào bán phổ biến trên trang bán hàng trực tuyến lớn nhất Trung Quốc là Alibaba với các nhà sản xuất chủ yếu ở Quảng Đông. Miếng đệm ngực Trung Quốc được mô tả là "eye pearl massage push up water bra", "oil bra pad". Có miếng đệm bên trong có dung dịch trong suốt cùng 3 hạt tròn màu trắng; hoặc miếng đệm chứa là dịch màu vàng cùng với hoa khô, kim tuyến; có miếng chỉ có dung dịch không màu. Thậm chí nó còn được bán như 1 loại phụ kiện thay thế với đủ màu sắc chủng loại…



Áo ngực Trung Quốc quảng cáo tính năng nâng ngực của miếng đệm dung dịch (ảnh trái) và miếng đệm nước bên trong có cả kim tuyến, trang kim màu sắc hoặc hoa khô


Trên trang Alibaba, các nhà sản xuất Trung Quốc giới thiệu miếng đệm ngực loại này là để cải thiện, nâng ngực, mát-xa ngực, cho cảm giác thoải mái, có thể sử dụng nhiều lần. Chất liệu dung dịch là dầu khoáng (mineral oil) hoặc dầu cho trẻ em (baby oil, loại dầu mát-xa), hạt PS và vỏ bao là nhựa TPU chất lượng cao.


Với những thông tin như vậy, cảm nhận đầu tiên của chúng tôi là dung dịch trong "túi lạ" của áo ngực Trung Quốc có công dụng rõ ràng, khó có khả năng chứa "thâm ý" nào đó nhắm vào gây hại cho người tiêu dùng Việt Nam bởi nếu không, nó đã không được quảng cáo công khai như vậy, thậm chí còn hiện diện cả trên trên mạng các nhà nhập khẩu của website Bộ Thương mại Trung Quốc (http://win.mofcom.gov.cn) và trang thương mại điện tử lớn eBay…



Chào bán miếng đệm áo ngực trên website nhánh của website Bộ thương mại Trung Quốc (trái) và trên Amazon


Tìm kiếm thêm thông tin, chúng tôi còn phát hiện áo ngực có đệm nước (còn gọi là water bra, water push up bra, gel-filled bra, silicon gel filled bra…) đã được sản xuất bởi nhiều hãng đồ lót nổi tiếng như Triumph, Bon Bon, La Senza, Victoria's Secret, La Vie en Rose…


Khảo sát trên thị trường Hà Nội cho thấy Triumph có bán phổ biến áo ngực sử dụng miếng đệm chứa dung dịch như vậy, gọi là áo ngực đệm nước. Người bán hàng cho biết loại áo ngực này có tác dụng nâng ngực, giữ dáng ngực, làm cho ngực nhỏ trông lớn hơn đồng thời trông tự nhiên, cho cảm giác thật hơn khi "ôm" so với miếng đệm mút phổ biến trước đây.


Nhưng băn khoăn về áo ngực Trung Quốc trong dư luận vẫn còn đó, cơ sở là kết luận kiểm nghiệm của các Viện chức năng đang đối chọi nhau: một bên cho rằng dung dịch trong áo ngực Trung Quốc có chứa chất gây ung thư, cần phải tiến hành kiểm nghiệm sâu hơn trong khi một bên khẳng định dung dịch này hoàn toàn không có hại.


Song tại sao cũng sử dụng dung dịch không màu và không ghi thành phần của chất đó trên sản phẩm, nhưng áo ngực Triumph không bị đưa vào "tầm ngắm" của truyền thông và nhà quản lý? Tại sao áo ngực Trung Quốc lại bị kêu là gây ngứa, khó chịu, thậm chí làm "gà lăn đùng ra chết"?


Để có được đáp án cho câu hỏi nói trên, chúng tôi đã tiến hành "mổ" cả 01 mẫu áo ngực Triumph (giá 495.000 đồng) và 03 mẫu áo ngực Trung Quốc giá từ 100.000 đồng trở xuống.


"Mổ" áo ngực Trung Quốc, Triumph


Kết quả mổ cho thấy, với áo ngực Triumph, chất lỏng trong túi trong suốt, không mùi, sờ vào có cảm giác trơn, bóng giống như dầu ăn. Túi này khá lớn, được gắn vào gọng sắt, nằm ngang theo cúp áo.



Áo ngực Triumph


Mổ 03 mẫu áo ngực Trung Quốc, chúng tôi thấy mỗi bên áo có một chiếc túi dung dịch được gắn vào áo bằng keo dính. Một mẫu có túi dung dịch không màu cỡ nhỏ, chứa 3 hạt màu trắng; một mẫu có túi không hạt, cỡ tương đương với túi nước của áo Triumph; một mẫu có miếng chất dẻo có kết cấu kiểu tổ ong.


Dung dịch ở túi nước có hạt thì có mùi thơm nhẹ, dễ chịu. Còn dung dịch trong suốt không màu ở túi lớn như áo Triumph không có mùi.



Và 03 mẫu áo ngực Trung Quốc


Nhìn cảm quan bên ngoài, các dung dịch lỏng tìm được ở áo Triumph và hai áo ngực Trung Quốc không có gì khác biệt, cũng không có cảm giác về một "nguy cơ" đối với da khi tiếp xúc.



Túi dung dịch trong áo ngực Trung Quốc (trái) và áo ngực Triumph


Tìm trên Google cho kết quả rất nhiều báo đăng lại bài viết "Ăn nhầm 'chất lạ' trong áo ngực, gà lăn đùng ra chết". Đó cũng là lý do trước tiên, chúng tôi thử nghiệm dung dịch trong suốt, mùi thơm nhẹ có trong áo ngực Trung Quốc với một chú chim cút. Sau khi được cho uống khoảng 5 giọt dịch lỏng từ áo ngực Trung Quốc hơn một ngày, chú chim cút vẫn sống khỏe mạnh, hoạt động lanh lợi như thường.



Sau hơn 1 ngày uống vài giọt dung dịch từ áo ngực Trung Quốc, chim cút vẫn sống khỏe mạnh


Thử nghiệm tiếp theo chúng tôi thực hiện là trên tay người (cả nam và nữ) – nơi vùng da nhạy cảm thường được sử dụng để thử phản ứng với thuốc dạng kem và mỹ phẩm.


Kết quả là khi không biết đó là dung dịch gì, tất cả đều phản ánh họ không có cảm giác gì lạ trên vùng da có tiếp xúc với dung dịch áo ngực Trung Quốc và Triumph. Sau đó, khi biết hai trong số 3 mẫu là dung dịch có trong áo ngực Trung Quốc và mẫu còn lại là từ áo Triumph thì người được thử nghiệm bắt đầu có "phản ứng": tê tê, nong nóng. Điều thú vị là có người nói vùng da tay bôi dung dịch áo Triumph; có người chỉ vào vùng da tay bôi dung dịch từ áo Trung Quốc là có cảm giác.



Thử nghiệm dung dịch "lạ" từ áo ngực Trung Quốc trên tay người, cả nam và nữ


Có cần thiết xét nghiệm "túi lạ"?


Ngoài thử nghiệm mang tính định tính này, chúng tôi đã liên hệ với các nhà sản xuất miếng đệm áo ngực để tìm hiểu thêm thông tin.


Qua trang Alibaba, chúng tôi đã liên hệ được với nhà sản xuất miếng đệm ngực Zhaoqing Elerf Underwear Co ., Ltd (Thành phố Triệu Khánh, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc). Trả lời VnReview qua email, bà Carol Kuang, đại diện bán hàng công ty Zhaoqing Elerf khẳng định dung dịch trong miếng đệm áo ngực là dầu khoáng, được bọc trong vỏ nhựa TPU cao cấp nên nó không tiếp xúc trực tiếp với da. Dầu khoáng là một nguyên liệu quan trọng nhất trong mỹ phẩm và nó không có hại cho sức khỏe.


Về vấn đề người tiêu dùng bị ngứa vùng da khi mặc áo ngực có miếng đệm dầu khoáng, bà Kuang cho rằng có thể do người dùng mặc áo chưa được giặt kỹ áo sau khi mua về. Trong trường hợp dầu khoáng bị rò rỉ, nó cũng có thể gây dị ứng với một số người. Đây là điều không có gì ngạc nhiên, tương tự như có người bị dị ứng với mỹ phẩm hoặc một loại mỹ phẩm nhất định nào đó.


Về phía Triumph, chị Trương Thu Thảo, phụ trách khách hàng của Triumph Việt Nam cho biết áo nước (loại áo ngực có miếng đệm nước) của Triumph sử dụng dầu dưỡng da cho em bé – gọi là baby oil – lành tính và khó bị rò rỉ ra ngoài trừ phi bị vật nhọn/ sắc đâm vào. Ngay cả nước chẳng may bị rò rỉ ra ngoài thì nó cũng không có hại cho sức khỏe.


Theo từ điển bách khoa trực tuyến Wikipedia, dầu khoáng (mineral oil) là dung dịch không màu, không mùi, không vị, không tan trong nước có nguồn gốc từ dầu mỏ. Dầu khoáng là một thành phần phổ biến trong các loại kem dành cho trẻ em, trong đó có baby oil.


Như vậy, có thể thấy dung dịch trong miếng đệm áo ngực Trung Quốc và áo ngực Triumph trên lý thuyết là không khác nhau, đều là dầu khoáng/baby oil.


Song theo Viện Hóa học Việt Nam, trong dầu khoáng ở áo ngực Trung Quốc có chứa Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) – hợp chất có thể gây ung thư. Viện này đang kiểm nghiệm hàm lượng chất PAHs có trong dung dịch áo ngực Trung Quốc xem có đủ liều lượng gây hại cho sức khỏe hay không. Tìm hiểu thêm về PAHs tại đây.


Vấn đề là dầu khoáng hiện được ứng dụng phổ biến trong mỹ phẩm, dược phẩm và cả thực phẩm. Nếu cứ theo suy luận này thì e rằng, dung dịch trong áo ngực Triumph cũng cần được kiểm nghiệm. Đồng thời, các nhà quản lý, kiểm nghiệm chất lượng sản phẩm Việt Nam sẽ phải rất bận rộn để kiểm nghiệm dầu khoáng trong thuốc, nước hoa, thậm chí trong cả thực phẩm được đóng gói bao bì có sử dụng mực in.


Kết luận


Báo chí, các nhà quản lý thị trường, các nhà khoa học… trước nay đều không biết hoặc không để ý hoặc biết rằng có miếng đệm nâng ngực bằng dung dịch lỏng. Trong khi đó, áo ngực Trung Quốc – với tội lớn nhất là không có nguồn gốc rõ ràng – vạ lây vì bị đặt trong bối cảnh cứ nói đến hàng Trung Quốc là nghĩ đến có độc hại, như rau quả, thịt gà, nội tạng động vật... vận chuyển lậu vào Việt Nam.


Đó là chưa kể đến có một thực tế hiện nay là dư luận mạng bị cuốn theo tâm lý "bầy đàn", chưa tìm hiểu rõ vấn đề đã vội vàng "ném đá", góp phần thổi phồng sự việc lên quá mức.


Cho nên, chiếc áo ngực Trung Quốc chứa "túi lạ" nếu được suy xét một cách bình tĩnh, thấu đáo hơn thì có lẽ sẽ không trở thành câu chuyện ầm ĩ như vậy và cuối cùng có khả năng bị "chìm xuồng" vì khó có thể tìm thấy gì mờ ám ở đây.