Trứng cá là một bệnh thường gặp nhất là ở tuổi dậy thì đến 30-40 tuổi, do tăng tiết tuyến bã kèm theo viêm nhiễm ở hệ thống nang lông tuyến bã. Tuy không nguy hiểm nhưng về phương diện thẩm mỹ có ảnh hường đến tâm lý xã hội cần được điều trị toàn diện, hợp lý mới mong có kết quả tốt.


Bình thường trên da, bên cạnh mỗi nang lông (kể cả râu tóc) đều có một chùm tuyến, gọi là tuyến bã, tiết ra chất bã nhờn. Từ tuổi dậy thì đến 25-30 tuổi là thời kỳ tuyến bã hoạt động nhiều nhất. Khi tuyến bã hoạt động quá mạnh, chất bã tiết ra quá nhiều ứ đọng lại ở đầu lỗ nang lông, kết hợp với các tế bào sừng đã tróc ra, tạo thành nang lông, tạo nên một nút nhỏ ở đầu nang lông, gọi là nhân trứng cá.


Trứng cá có nhiều loại:


+ Trứng cá mụn mủ nông.


+ Trứng cá mụn mủ sâu.


+ Trứng cá thành kén.


+ Trứng cá viêm lan tỏa.


+ Trứng cá tập trung thành đám.


- Theo YHHĐ nguyên nhân hiện chưa rõ, có thể có nhiều yếu tố kết hợp như di truyền, rối loạn chức năng thần kinh (lo lắng, buồn phiền, căng thẳng...), rối loạn nội tiết (hay gặp ở tuổi dậy thì, trước tuổi dậy thì không bị trứng cá, nam giới bị hoạn, nữ giới cắt buồng trứng), rối loạn tiêu hóa (táo bón, ăn nhiều đường nhiều mỡ, nhiều gia vị có thể tăng tiết bã...), miễn dịch dị ứng, thường xuyên và cụ thể nhất là yếu tố nhiễm khuẩn ngay tại vùng nang lông tuyến bã (tụ cầu, liên cầu Denlodex Folltcularull và nhất là Prapiolli bacleriulìl acnés). Các ổ nhiễm khuẩn khu trú (amidan, xoang, răng, ruột dư, túi mật...) cũng có thể làm tăng bệnh.


- Theo y học cổ truyền thì
ở tuổi thanh thiếu niên, khí thường thịnh và đây là nguyên nhân chính gây mụn
, phần lớn mụn trứng cá do
phế nhiệt bị phong
 sinh ra (phế chủ bì mao), tỳ nhiệt tích trệ do ăn nhiều các thức ăn chiên rán, nướng chất cay nóng, dầu mỡ sinh thấp nhiệt tích tụ trên da ... ảnh hưởng tới cân bằng sinh lý da gây nên mụn trứng cá.



Chúng ta thường gặp các thể bệnh sau:


1. Trứng cá nơi người trẻ: gặp ở tuổi dậy thì, nổi ở mặt, trán, cằm, má, phần trên lưng, trước ngực, ít khi xuống quá thắt lưng. Tùy mức độ viêm ít nhiều, nông hoặc sâu mà phân biệt thành trứng cá nhân, trứng cá sẩn, trứng cá mụn mủ, trứng cá bọc. Người bệnh có thề gặp nhiều loại tổn thương mức độ khác nhau. Trứng cá có thể tiến triển từng đợt có thể thành chu kỳ liên quan đến kinh nguyệt, lúc dịu lúc tăng làm da mặt người bệnh ngày càng sần sùi, xen kẽ sẹo sẩm màu.


2. Trứng cá đỏ: gặp ở người lớn tuổi, đa số là người mãn kinh, có khi chỉ biểu hiện bằng những đám đỏ xung huyết dãn mạch ở đầu mũi, gò má cằm, giữa 2 lông mày, có khi kèm theo trứng cá sẩn đỏ, sẩn mủ, đau nhức, một số trường hợp da đầu mũi và cánh mũi ngày càng dày cộm, đỏ bóng, sần sùi gọi là mũi sư tử hay mũi cà chua.


3. Trứng cá dạng đậu, trứng cá sẹo lồi.


4. Trứng cá do hóa chất, do thuốc trong nghề nghiệp: uống iodua bromua lâu ngày có thể nổi trứng cá. Cocticoit có thể gây tổn thương trứng cá ở mặt, lưng, phía ngoài 2 cánh tay.



Một số yếu tố làm bệnh trứng cá nặng thêm như:


+ Thức khuya, thay đổi nội tiết (hay gặp ở lứa tuổi dậy thì, kỳ kinh nguyệt), rối loạn tiêu hoá (táo bón), ăn nhiều thức ăn đồ chiên rán, cay nóng, uống rượu bia nhiều. Việc chăm sóc da không đúng cách: thói quen nặn mụn dễ thành mảng mủ và để lại vết thâm da, sử dụng mỹ phẩm không hợp với da và đặc biệt là việc lạm dụng chế phẩm bôi ngoài da chứa Corticoid (như Dexamethasol, Betamethazol) .


+ Hạn chế rửa mặt bằng xà bông có chất kiềm.


+ Xoa bóp da mặt hàng ngày.


+ Sinh hoạt điều độ, hạn chế ăn nhiều đồ chiên rán, ớt, chất kích thích, tránh bi quan lo lắng quá về bệnh.


+ Chú ý chống táo bón, ăn nhiều rau xanh hoa quả.


+ Trước khi đi ngủ bạn đừng quên rửa mặt. Tốt nhất bạn nên rửa mặt với nước ấm hoà 1 chút muối, 1 vài giọt chanh


+ Giữ cho mái tóc của bạn luôn sạch sẽ và không phủ lên mặt nhằm tránh dầu, mụn và mẩn ngứa. Hạn chế sử dụng sản phẩm chăm sóc tóc có nhiều dầu.


+ Hạn chế tối đa sự tiếp xúc với tia tử ngoại, khói bụi, không khí ô nhiễm.


Tất cả các cơ chế, nguyên nhân gây mụn mình đã trình bày. Các bạn đọc, hiểu, từ đó rút cho riêng mình cách phòng ngừa , biết đâu bạn có thể tìm ra phương pháp đặc trị mụn trứng cá như tôi . Việc tìm ra thuốc cần có thời gian tìm tòi và thử nghiệm . Chúc các bạn thành công .