Vitamin C là dưỡng chất thiết yếu mà cơ thể cần cho sự tăng trưởng và phát triển. Những người không có đủ vitamin C trong cơ thể sẽ bị thiếu vitamin C, còn gọi là bệnh scorbut. Liệu cha mẹ có biết dấu hiệu thiếu vitamin C ở trẻ hay không?
Cơ thể con người không thể tạo ra vitamin C và do đó nó là một thành phần thiết yếu trong chế độ ăn uống. Vitamon C cần thiết cho sức khỏe và sửa chữa các mô khác nhau trong cơ thể, bao gồm da, xương, răng và sụn.
Tình trạng thiếu vitamin C phổ biến như thế nào?
Trẻ bị thiếu vitamin C sẽ gặp hiện tượng dễ chảy máu, xương mềm...
Vitamin C là gì?
Vitamin C là nhóm chất cần thiết với lượng nhỏ cho cơ thể để duy trì sức khỏe. Vitamin C còn được gọi là axit ascorbic. Nó không thể được tạo ra bởi cơ thể con người và đó là một thành phần thiết yếu trong chế độ ăn uống của trẻ. Vitamin C cần thiết để tạo ra một chất gọi là collagen cần thiết cho sức khỏe và sửa chữa các mô khác nhau trong cơ thể, bao gồm:
- Da
- Xương
- Sụn
- Dây chằng và gân
- Thành mạch máu
- Răng
Thực phẩm giàu vitamin C
Vitamin C hỗ trợ giúp cơ thể của bé có thể hấp thụ các chất như axit folic, canxi, sắt,... hiệu quả hơn
Có nhiều loại thực phẩm giàu vitamin C, bao gồm:
- Các loại trái cây có múi như cam, bưởi, chanh.
- Các loại quả mọng như lý chua đen, dâu tây, quả mâm xôi, quả việt quất và quả nam việt quất.
- Dưa đỏ và dưa hấu.
- Trái kiwi.
- Các loại rau như rau bina, ớt xanh và đỏ, cà chua, súp lơ, bắp cải, bông cải xanh, khoai tây.
Hầu hết vitamin C trong chế độ ăn uống của con người là từ trái cây và rau quả. Nấu trái cây và rau quả làm giảm hàm lượng vitamin C khoảng 1/3.
Lượng vitamin C được khuyến nghị hàng ngày trong chế độ ăn uống tùy thuộc vào độ tuổi và giới tính. Các khuyến nghị có thể khác nhau ở các quốc gia khác nhau. Phụ nữ mang thai và cho con bú cũng cần lượng vitamin C cao hơn trong chế độ ăn uống.
Trẻ từ 1-10 tuổi cần 30 mg vitamin C mỗi ngày.
Trẻ em từ 11-14 tuổi cần 35 mg vitamin C mỗi ngày.
Trẻ em trên 15 tuổi và người lớn cần 40 mg mỗi ngày.
Thiếu vitamin C là gì?
Sự thiếu hụt hoặc thiếu vitamin C trong cơ thể xảy ra do chế độ ăn uống không đủ lượng vitamin C. Theo thời gian, việc thiếu vitamin C đồng nghĩa với việc collagen mới không thể được hình thành.
Điều này khiến các mô khác nhau trong cơ thể bắt đầu bị phá vỡ và sức khỏe cũng như khả năng phục hồi bị ảnh hưởng. Thiếu vitamin C dai dẳng (mãn tính), thường trong khoảng thời gian khoảng ba tháng trở lên, có thể dẫn đến một căn bệnh gọi là bệnh scorbut.
Các triệu chứng thiếu vitamin C là gì?
Triệu chứng sớm
Các triệu chứng đầu tiên của tình trạng thiếu vitamin C có xu hướng là:
- Mệt mỏi và yếu đuối.
- Đau cơ và khớp.
- Dễ bầm tím.
- Những đốm trông giống như những vết bầm tím nhỏ, màu xanh đỏ trên da.
Các triệu chứng khác
- Da khô.
- Tóc chẻ ngọn.
- Sưng và đổi màu nướu răng.
- Chảy máu nướu đột ngột và bất ngờ.
- Chảy máu cam
- Vết thương lâu hồi phục
- Đau xương.
- Mất răng.
- Giảm cân .
Nếu không được chẩn đoán và điều trị, thiếu vitamin C cũng có thể dẫn đến khó thở, các vấn đề về thần kinh, nhiệt độ cao (sốt) và co giật (co giật). Chảy máu bên trong não và xung quanh tim có thể gây tử vong ở một số người bị thiếu vitamin C không được điều trị. Tuy nhiên, điều này là cực kỳ hiếm.
Các triệu chứng thiếu vitamin C thường giống với các thiếu hụt vi chất dinh dưỡng khác nên đôi khi xét nghiệm máu sẽ được đề nghị để kiểm tra các thiếu sót khác trong chế độ ăn uống. Vitamin C cũng cần thiết cho sự hấp thu sắt từ thực phẩm. Vì vậy, tình trạng thiếu sắt thường xảy ra ở những người thiếu vitamin C.
>>> Có thể bạn quan tâm: 5 lợi ích của vitamin d3 với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Triệu chứng hành vi của thiếu vitamin C
Vitamin C có khả năng tổng hợp và hình thành collagen mới, giúp vết thương ở trẻ nhanh lành lại
Các triệu chứng về hành vi thường là triệu chứng đầu tiên của tình trạng thiếu vitamin C. Nếu trẻ bị thiếu vitamin C, cha mẹ có thể nhận thấy những dấu hiệu thiếu vitamin C ở trẻ như sau:
Cáu gắt
Trẻ bị thiếu vitamin C có thể tỏ ra cáu kỉnh hơn bình thường. Sự khó chịu này có thể là kết quả của cảm giác không khỏe tổng thể hoặc có thể xảy ra do các triệu chứng khác như thiếu máu (một tình trạng đặc trưng bởi lượng hồng cầu giảm).
Ăn mất ngon
Chán ăn là một trong những triệu chứng khác thường gặp khi thiếu vitamin C, cùng với các cảm giác không khỏe khác, chẳng hạn như buồn nôn và các triệu chứng giống cúm.
Vì vitamin C cần thiết để giúp cơ thể hấp thụ chất sắt nên việc thiếu vitamin C có thể gây ra tình trạng thiếu sắt, góp phần làm trầm trọng thêm các triệu chứng này. Chán ăn cũng có thể khiến việc ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin C trở nên khó khăn hơn.
Triệu chứng da
Những người thiếu vitamin C thường sẽ gặp một loạt các triệu chứng về da. Điều này là do vitamin C đóng vai trò tạo ra một loại protein gọi là collagen . Cơ thể sử dụng collagen để tạo ra da, gân, dây chằng và mạch máu.
Một trong những triệu chứng da chính của bệnh scorbut xảy ra khi các mạch máu bị rò rỉ máu bên dưới da. Điều này có thể trông giống như những mảng màu tím trên da của trẻ, được gọi là ban xuất huyết , cũng như gây ra những đốm máu nhỏ dưới da (xuất huyết) và bầm tím.
Người bị bệnh scorbut cũng có thể gặp khó khăn hơn trong việc chữa lành vết thương hoặc chống lại nhiễm trùng. Vitamin C có vai trò chữa lành vết thương và hình thành mô sẹo. Nếu không có đủ vitamin C, cha mẹ có thể nhận thấy vết xước hoặc vết phồng rộp trên người con mất nhiều thời gian để lành hơn bình thường.
Triệu chứng móng tay
Thiếu vitamin C không chỉ da, tóc bị ảnh hưởng mà móng tay cũng vậy. Móng tay có thể bị chảy máu, tương tự như làn da. Chúng cũng có thể bị biến dạng khi phần giữa của móng bị thụt vào và phần cuối của móng bị nâng lên. Điều này có thể trông giống như một hình dạng giống như cái thìa.
Triệu chứng về tóc
Nếu trẻ mắc bệnh scorbut, tóc có thể bị xoắn hoặc cong hơn. Điều này là do sự thiếu hụt vitamin C gây ra sự thiếu hụt một loại liên kết nhất định trên tóc.
Triệu chứng thị lực
Mắt trẻ có thể bị ảnh hưởng do thiếu vitamin C. Các triệu chứng về thị lực có thể nghiêm trọng và ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống, vì vậy điều quan trọng là phải điều trị ngay lập tức.
Triệu chứng khớp và xương
Thiếu vitamin C có thể gây ra sự mỏng manh của mao mạch (mạch máu), góp phần gây ra các triệu chứng về da và tóc nêu trên. Sự mỏng manh của mao mạch có thể xảy ra ở các khớp, gây đau và sưng tấy, thường là ở chân. Đứng lâu có thể khiến tình trạng sưng tấy ở chân trầm trọng hơn do lực hấp dẫn.
Triệu chứng thực thể
Cha mẹ có thể nhận thấy các triệu chứng thực thể ở trẻ do thiếu vitamin C. Điều này có thể bao gồm mệt mỏi, thiếu máu, đau khớp, khô miệng… Chảy máu nướu răng là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của tình trạng thiếu vitamin C.
Làm thế nào để khắc phục tình trạng thiếu vitamin C ở trẻ?
Khi nào cần tham khảo ý kiến của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe?
Nếu trẻ đang gặp bất kỳ triệu chứng thiếu vitamin C nào, cha mẹ cần đưa con đến khám bác sĩ dinh dưỡng. Các chuyên gia có thể giúp xác định lượng vitamin C trẻ cần và liệu chúng có cần các phương pháp điều trị khác hay không.
Hãy chú ý đến các triệu chứng nghiêm trọng có thể bao gồm:
Sưng phù nặng
Vàng da và mắt (vàng da)
Co giật
Điều trị bao gồm bổ sung vitamin C và điều chỉnh chế độ ăn uống của. Trẻ sẽ bắt đầu thấy một số cải thiện trong các triệu chứng của mình trong vòng 24 giờ kể từ khi bắt đầu điều trị.
Cách điều trị thiếu vitamin C là gì?
Cách điều trị thiếu hụt vitamin C là bổ sung lượng vitamin C còn thiếu trong chế độ ăn uống. Điều này có thể đạt được bằng cách bổ sung vitamin C và ăn một chế độ ăn giàu vitamin C.
Sau một thời gian, việc bổ sung vitamin C thường có thể ngừng lại. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải tiếp tục ăn chế độ ăn giàu vitamin C sau khi ngừng bổ sung. Điều này sẽ giúp tránh bị thiếu vitamin C một lần nữa, nếu có xuất hiện dấu hiệu thiếu vitamin C ở trẻ nhỏ một lần nữa.
Cách phòng ngừa thiếu vitamin C
Có thể ngăn ngừa tình trạng thiếu vitamin C bằng cách đảm bảo chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh có nhiều trái cây và rau quả, bao gồm cả những loại giàu vitamin C được liệt kê ở trên. Uống thực phẩm bổ sung có thể giúp ích nếu ai đó có chế độ ăn uống kém nhưng dùng quá nhiều vitamin C (hơn 1000 mg mỗi ngày) có thể có hại, gây đau bụng và tiêu chảy.
>>> Xem thêm bài viết liên quan: