Ứ dịch vòi trứng là một tình trạng trong viêm phần phụ ở phụ nữ có thể dẫn đến tình trạng vô sinh khó điều trị. Thông thường hai vòi trứng bao giờ cũng có đường thông từ ổ bụng vào tử cung, đây cũng là đường đi và là nơi gặp nhau của trứng và tinh trùng...


Nhưng khi người phụ nữ bị viêm nhiễm phụ khoa lâu ngày không điều trị hoặc bị nhiễm những loại vi khuẩn gây viêm – tắc – dính vòi trứng: Liên cầu, lậu cầu, Chlamydia... thì rất dễ dẫn đến tình trạng viêm dính – tắc ống dẫn trứng và dần dần tạo thành ổ dịch trong ống vòi trứng. Nếu ứ dịch nhiều thì hình ảnh này có thể thấy trên siêu âm.


Viêm ống dẫn trứng là nguyên nhân gây viêm ứ dịch vòi trứng khiến chị em khó sinh con.


Nguyên nhân gây ứ dịch vòi trứng


Nguyên nhân gây viêm nhiễm và dẫn đến ứ dịch vòi trứng đều là những trường hợp người phụ nữ có viêm nhiễm đường sinh dục dưới (âm đạo, cổ tử cung) nhưng không điều trị hoặc điều trị nhưng không dứt điểm, tái nhiễm nhiều lần. Lâu dần những vi khuẩn này đi sâu hơn vào bên trong qua lỗ cổ tử cung đến tử cung vòi trứng.


Một số vi khuẩn có thể xâm nhập sâu gây viêm và ứ dịch vòi trứng


Lậu cầu (Neisseria Gonorrhea): Là song cầu hình hạt cafe gây viêm sinh dục – tiết niệu, song cầu lậu có thể được tìm thấy trên tiêu bản nhuộm gram dịch âm đạo của nữ hoặc dịch niệu đạo của nam.


Chlamydia trachomatis: Là nguyên nhân thường gặp nhất và có thể điều trị khỏi trong các bệnh lây truyền qua đường sinh dục. Đa số trường hợp nhiễm Chlamydia không được phát hiện vì 75% phụ nữ và 50% nam giới không có triệu chứng lâm sàng. Vi khuẩn này là vi khuẩn điển hình gây viêm dính - ứ dịch vòi trứng ở nữ và viêm dính ống dẫn tinh ở nam gây ra tình trạng vô sinh ở cả hai giới.


Mycoplasmas hominis: Là một loại vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng qua đường tình dục. Mặc dù không có quan hệ tình dục trực tiếp/giao hợp âm đạo, lây nhiễm vẫn có thể xảy ra qua tiếp xúc và cọ xát. Vi khuẩn này cũng là một loại vi khuẩn có thể gây viêm sâu ở đường sinh sản.


Các loại vi khuẩn khác có thể gặp trong một số điều kiện như: Nhóm ái khí (Colibacille, lactobacille, protéus, staphylocoque); nhóm kỵ khí (Bacteroides, fragilis, clostridium).


Trong thực tế thì phần lớn các trường hợp viêm sinh dục đều do nhiều loại vi khuẩn gây ra (bao gồm cả nhóm vi khuẩn ái khí và yếm khí) nên việc điều trị thường gặp nhiều khó khăn.


Hình ảnh viêm ứ dịch vòi trứng qua siêu âm.


Biểu hiện của ứ dịch vòi trứng


Tuỳ theo vi khuẩn gây bệnh, bệnh thường biểu hiện dưới dạng cấp tính và mãn tính. Dạng mãn tính thường phát hiện tình cờ khi bệnh nhân đi khám vô sinh, dạng mãn tính lại thường gặp nhiều hơn.


Ứ dịch vòi trứng thường biểu hiện rất mờ nhạt, hầu hết chị em bị ứ dịch vòi trứng thường không có triệu chứng gì bất thường. Thông thường ứ dịch vòi trứng rất khó phát hiện, dễ dàng nhầm với một số bệnh phụ khoa khác, do đó để phát hiện bệnh ứ dịch vòi trứng rất khó, thường phải làm kiểm tra, xét nghiệm thì mới có thể kết luận chính xác được. Tuy nhiên ứ dịch vòi trứng thường được phát hiện trên siêu âm hoặc phim chụp X-quang có bơm cản quang trong chụp thăm dò tử cung vòi trứng.


Ngoài những triệu chứng nhẹ nhàng, mờ nhạt như đau nhẹ vùng bụng dưới lan ra hai bên hố chậu sau vài đợt viêm nhiễm sinh dục. Trường hợp viêm ứ dịch cấp tính tình trạng đau bụng dưới sẽ rõ ràng hơn, hoặc có thể kèm theo sốt nhẹ.


Ứ dịch vòi trứng gây vô sinh khó điều trị


Chính những biểu hiện mờ nhạt như vậy nên chị em chỉ phát hiện ra mình bị ứ dịch vòi trứng khi đi khám – siêu âm phụ khoa bởi những nguyên nhân khác như: Khám phụ khoa định kỳ, đi khám phụ khoa do viêm âm đạo hoặc đi khám mong con...


Vì ống dẫn trứng là đường đi của trứng và là nơi gặp gỡ của tinh trùng và trứng nên khi bị viêm ứ dịch vòi trứng thì khả năng mang thai hầu như là rất thấp, đặc biệt với những người phụ nữ bị ứ dịch cả hai vòi trứng.


Ứ dịch vòi trứng rất khó để điều trị bằng nội khoa (dùng thuốc), vì vậy đa số những trường hợp phụ nữ bị ứ dịch vòi trứng muốn có con thường có chỉ định mổ để thông vòi trứng. Nhưng hiệu quả sau mổ không cao và sau đó vẫn có nguy cơ hẹp, dính và tắc lại vòi trứng.


Vì vậy, đối với những trường hợp phụ nữ bị ứ dịch vòi trứng cần khám chuyên khoa và làm theo chỉ định của bác sĩ.


BS.CKII. Nguyễn Minh Phương – Phòng khám sản phụ khoa Thịnh An