Kinh nguyệt và những điều nên biết !

Kinh nguyệt là hiện tượng chảy máu có tính chu kỳ từ buồng tử cung ra ngoài do bong nội mạc tử cung dưới ảnh hưởng của sự tụt đột ngột các hoóc môn sinh dục trong cơ thể. Bình thường, chu kỳ kinh kéo dài 21-35 ngày, ngày hành kinh 2-6 ngày, lượng máu kinh mất 20-60 ml.

Thế nào là rong kinh, rong huyết?

Rong kinh là tình trạng hành kinh kéo dài trên một tuần, còn rong huyết là hiện tượng ra huyết từ bộ phận sinh dục không phải kinh nguyệt, kéo dài trên một tuần. Muốn xác định như thế nào là máu kinh nguyệt, phải dựa vào những đặc điểm như máu kinh không đông, lượng huyết ra nhiều nhất là vào những ngày giữa của đợt ra huyết. Rong kinh nếu kéo dài trên 15 ngày thường biến thành rong huyết, lúc đó gọi là rong kinh - rong huyết.

Cơ chế gây rong kinh, rong huyết tuổi vị thành niên

Trong vòng hai năm đầu tiên sau khi bắt đầu có kinh, các thiếu nữ thường có vòng kinh không đều vì không có phóng noãn. Chu kỳ thường từ 21 đến 40 ngày, lên xuống 10 ngày từ chu kỳ này qua chu kỳ sau. Rong kinh thường gặp hơn rong huyết; đôi khi rong kinh kèm với cường kinh, nhất là khi trước đó có một vòng kinh dài bất thường.

Trong chu kỳ không phóng noãn, estrogen tăng lên kéo dài, không có hoàng thể và cũng không có hiện tượng bong nội mạc tử cung. Nội mạc cứ dày lên mãi trong khi mạch máu không tăng trưởng kịp nên không đủ máu nuôi, dẫn đến hoại tử và bong ra từng mảng, gây ra huyết nhiều và kéo dài.

Nhiều nghiên cứu cho thấy các em gái dậy thì càng sớm thì hiện tượng phóng noãn càng xảy ra nhanh.

Hậu quả của rong kinh, rong huyết

Rong kinh, rong huyết đều ảnh hưởng đến sức khỏe vì bị mất máu. Ngoài ra, do máu ra kéo dài nên có thể gây viêm nhiễm. Máu là môi trường phát triển tốt của vi khuẩn. Vi khuẩn sẽ lan ngược từ âm hộ vào âm đạo, vào buồng tử cung và có thể lên vòi trứng gây viêm phần phụ, thậm chí gây vô sinh sau này. Vì những lẽ đó nên rong kinh, rong huyết cần điều trị càng sớm càng tốt.

Xử trí rong kinh, rong huyết tuổi vị thành niên :

Trước hết cần loại trừ nguyên nhân liên quan đến thai nghén.

Khám lâm sàng: ngực, bụng, màu sắc âm hộ, âm đạo, nên khám qua trực tràng để đánh giá thể tích của tử cung. Siêu âm để xem tình trạng tử cung và hai buồng trứng. Sau khi loại trừ thai, cần nghĩ đến 3 loại nguyên nhân: thực thể (như polyp niêm mạc tử cung, u xơ tử cung), rối loạn đông máu, rối loạn nội tiết. Điều trị theo nguyên nhân.

Đa số các trường hợp rong kinh, rong huyết ở tuổi này là do rối loạn nội tiết. Cần tùy theo mức độ thiếu máu trên người bệnh để điều trị. Nếu chỉ có rong kinh hay rong huyết nhẹ và không kèm theo thiếu máu thì không cần điều trị, chỉ cần bác sĩ theo dõi. Nếu rong kinh, rong huyết nhẹ có kèm theo thiếu máu thì bắt đầu điều trị bằng các loại thuốc viên tránh thai hỗn hợp 21 ngày với 7 ngày Placebo.

Nếu rong kinh, rong huyết nhiều hơn nhưng chưa cần phải cấp cứu thì bác sĩ thường cho uống thuốc viên tránh thai nhưng liều lượng cao hơn, 2 viên/ngày chia 2 lần (sáng và tối). Các tác dụng phụ có thể gặp là nôn, đau căng vú, ra huyết trong khi uống; lần hành kinh đầu tiên sau điều trị liều cao sẽ ra nhiều máu, phải uống tiếp vỉ thuốc thứ hai ngay khi thấy ra kinh ngày đầu tiên. Thời gian điều trị đến 3-6 tháng sau.

Nếu rong kinh, rong huyết gây mất máu cấp tính, phải nhập viện cấp cứu.

Theo BS Nguyễn Thị Phương Lan, Sức Khỏe & Đời Sống