Bữa trước em từng chia sẻ với mọi người về bài toán tính tiền đóng BHXH tối thiểu cùng với tổng số tiền nhận được khi nghỉ hưu bao gồm lương hưu, BHYT và chế độ tuất nếu qua đời. Đọc chia sẻ xong có nhiều người cho rằng bài toán chỉ thực sự có lợi cho những ai sống lâu, còn chẳng may mất sớm sẽ bị lỗ. Không riêng gì những người đọc bài viết chia sẻ của em đâu, nhiều người quen của em cũng thế, dù không khó khăn nhưng vẫn cứ nhất quyết rút BHXH một lần vì cho rằng mình chẳng thể sống thọ, sợ lỗ sẽ không kịp nhận trọn lương hưu như đã tính toán.
Thực sự mà nói sống trên đời này ai rồi cũng có lúc gặp khó khăn, không ai là suôn sẻ cả. Nếu như tất cả đều viện lý do khó khăn để rồi rút sạch tiền BHXH thì về già sẽ ra sao?
Có chị nọ kể ngày xưa mẹ mình cũng có lúc gặp khó khăn, thấy người bác rút BHXH một lần nên cũng muốn rút theo, nhưng rồi có người khuyên không nên và thế là bây giờ bà vẫn được nhận lương hưu đều đều mỗi tháng, tới nay cũng đã được 7 năm. Trong khi người bác kia rút hết nên thành ra về già không có khoản tiền cố định để ăn uống sinh hoạt mỗi ngày, do đó phải tiếp tục còng lưng đi làm.
Thực tế hiện giờ có rất nhiều người làm phép toán so sánh giữa đóng - hưởng BHXH với việc gửi - rút tiền tiết kiệm ngân hàng, đấy là sự so sánh khập khiễng.
Vì BHXH không mang tính thương mại mà mang tính an sinh xã hội, lấy của người còn đủ sức lao động để chăm lo cho đời sống của người đã hết tuổi lao động hoặc mất sức lao động. Hãy cứ nghĩ bây giờ mình còn trẻ khỏe đi làm chăm lo cho ông bà cha mẹ thì mai mốt mình già đi, con cháu sẽ là người chăm lo mình, theo quy luật nhân quả cả. Thu hẹp vấn đề lại để nghĩ trong phạm vi gia đình, có khi nào bà con chăm lo cho cha mẹ mình mà tính toán thiệt hơn không?
Cứ hay lo rằng nếu không may mất sớm mình sẽ lỗ, còn người nào sống lâu để hưởng thì lợi nhưng số này ít lắm. Vậy tại sao bà con không nghĩ phần của mình để bù đắp giúp xã hội chăm sóc những người sống thọ và sao không nghĩ ra cách sống thọ để cùng hưởng với họ.
Nếu như đóng BHXH mà chỉ nghĩ đến chuyện lời lỗ thì bà con đã lầm rồi, bởi tính đến lời lỗ chỉ có đầu tư làm ăn kinh doanh, còn bảo hiểm là phúc lợi và an sinh xã hội.
Trước em từng chia sẻ với bà con rằng, không nên rút BHXH một lần vì sẽ mất rất nhiều khoản, ngoài việc không được hưởng chế độ hưu trí thì không phải tất cả mọi người đều giỏi quản lý tài chính hoặc đầu tư. Tiền để ở BHXH giữ và phát mỗi tháng khi về hưu thì còn, chứ nếu rút ra gửi ngân hàng rất dễ xảy ra tình trạng tiện tay lấy xài dần đến khi hết. Và hơn nữa một người quản lý tài chính giỏi chắc chắn họ sẽ không thiếu tiền đến mức khó khăn để phải rút BHXH một lần.
Quy định nào cũng sẽ có vài điểm bất cập, không thể nào là hoàn hảo được, song nó không đáng sợ bằng sự bất cập trong chính tư duy của mỗi người. Dịch bệnh qua đi, đành là thông cảm với những hoàn cảnh khó khăn mà không còn cách nào khác phải rút tiền BHXH một lần ra để tiêu xài, chỉ tiếc cho những trường hợp còn lại không thực sự cần thôi bà con ạ.
Dù vậy, vẫn có ý kiến trái chiều cho rằng bên cạnh lý do sợ lỗ nếu không may mất sớm, còn có nhiều lý do khác.
Chẳng hạn như họ cho rằng BHXH có sự phân biệt giữa người lao động làm việc hưởng lương từ ngân sách Nhà nước và người lao động làm việc hưởng lương từ công ty. Đối với người lao động làm việc hưởng lương từ ngân sách Nhà nước, tiền lương hưu sẽ được tính dựa trên bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của những năm cuối, trong khi đối với người lao động làm việc hưởng lương từ công ty, tiền lương hưu lại được tính dựa trên bình quân tiền lương tháng đóng BHXH từ lúc bắt đầu tham gia cho đến khi kết thúc. Người làm việc hưởng lương từ ngân sách Nhà nước càng lâu sẽ càng được nhận lương hưu cao hơn, còn với nhóm người lao động hưởng lương từ công ty tham gia BHXH hơn 20 – 30 năm, bình quân lại tiền lương hưu sẽ thấp.
Tuy nhiên, có người cho rằng ý kiến nêu trên chỉ là phiến diện, quan trọng nhất vẫn là cách mình nghĩ thôi. Nếu so sánh lương của những người làm việc hưởng lương từ ngân sách Nhà nước với những người làm việc hưởng lương từ công ty sẽ thấy chênh lệch nhau khá nhiều. Người làm Nhà nước thường có mức lương thấp hơn nhưng ổn định so với những người làm việc cho khối ngoài quốc doanh, đổi lại họ xem như đó là của để dành để về già được nhận lương hưu nhiều hơn.
Ngoài ra, tuổi nghỉ hưu theo luật định bây giờ cao, nên ai muốn nghỉ hưu sớm trước tuổi sẽ phải xin xác nhận suy giảm khả năng lao động... Đó cũng là lý do khiến nhiều người chọn rút BHXH một lần là vậy.
Nói gì thì nói, mục đích cuối cùng hướng đến là để đảm bảo quyền lợi cho chúng ta khi nghỉ hưu, không còn khả năng lao động. Vì vậy, bà con hãy cân nhắc nếu như chọn rút BHXH một lần nha.