Có lẽ năm 2022 là thời gian khó khăn đối với nhiều người lao động khi các công ty phần lớn giảm nhân lực, giảm giờ làm khiến công nhân rời vào tình trạng lao đao, một số người thất nghiệp phải về quê sớm để không phải tốn thêm các khoản chi phí hàng ngày, trong khi một số khác không có kinh phí về quê đón tết, đành phải ở lại thành phố.
Không chỉ chấp nhận đón năm mới xa xứ vì khó khăn về kinh tế, một số công nhân thất nghiệp còn hy vọng sau tết sẽ sớm kiếm được việc làm khi các công ty bắt đầu tuyển dụng.
Tha hương để làm ăn, những ngày lẽ ra phải được đoàn viên bên gia đình, người thân thì những người công nhân thất nghiệp đành phải đón tết xa nhà. Đọc về trường hợp của nam công nhân thất nghiệp ở lại Bình Dương trong dịp năm mới để sớm kiếm được việc làm khi các công ty hoạt động trở lại sau Tết Nguyên đán mà không khỏi ngậm ngùi. Theo VNE, nhà máy cho nghỉ dài ngày, anh Lê Văn Thuận bàn bạc với gia đình ở lại Bình Dương tìm việc, không về quê ăn Tết để tiết kiệm chi phí.
Trước đây anh Thuận vốn là công nhân nhà máy gỗ ở thị xã Tân Uyên, phải nghỉ việc dài ngày từ đầu tháng 12 năm ngoái. Gần 4 năm trước, gia đình ba người từ Đồng Tháp đưa nhau lên Bình Dương tìm việc làm với hy vọng kiếm đủ tiền trả nợ gần 40 triệu đồng mượn hàng xóm khi sửa nhà. Tuy nhiên, sau ba năm xảy ra dịch bệnh, công việc của mọi người có phần bấp bênh, lương chỉ đủ chi tiêu hàng ngày.
Công ty của anh Thuận bắt đầu giảm đơn hàng từ giữa năm ngoái, ban đầu công nhân chỉ giảm tăng ca, sau đó tuần làm 2-3 ngày, mỗi tháng nhận nửa lương căn bản chưa đến 3 triệu đồng. Vợ và con gái của anh cũng bị giảm giờ làm nhưng may mắn không phải nghỉ Tết sớm, công ty vẫn duy trì việc đến giữa tháng 1, tiền lương đủ trả tiền trọ, chi phí ăn uống phải dè xẻn.
Nam công nhân quyết định không về quê đón Tết để qua năm dễ kiếm được việc làm - Ảnh: VNE
Từ ngày công ty cho nghỉ Tết, người công nhân 38 tuổi chạy khắp nơi tìm việc. Hai tuần trước anh được chủ thầu nhận vào làm thợ phụ, mỗi ngày được trả 300.000 đồng. Tuy nhiên làm được vài ngày công trình cũng ngưng, nam công nhân hỏi nhiều công ty thì được hẹn qua Tết quay lại. Mấy năm đi làm công ty, anh rút ra kinh nghiệm sau Tết sẽ có nhiều người nghỉ việc, chuyền sản xuất trống chỗ sẽ là cơ hội cho những người tìm việc.
"Nếu về Tết ra năm không có tiền để ngược trở lên, đến trễ sẽ hết việc", anh Thuận chia sẻ. Do đó, cả nhà anh sẽ ở lại Bình Dương trong dịp Tết.
Có thể nhận thấy anh Thuận là một trong hơn 450.000 công nhân chọn ở lại Bình Dương dịp Tết Nguyên đán 2023, theo thống kê của các cấp công đoàn. Theo ông Đặng Tấn Đạt, Trưởng ban Chính sách pháp luật (Liên đoàn lao động Bình Dương), phần lớn trong số này là những lao động thiếu, mất việc, giảm thu nhập do công ty giảm đơn hàng.
"Có thể ở lại sẽ không vui như về quê nhưng rõ ràng cơ hội việc làm sau Tết sẽ tốt hơn", ông Đạt cho biết. Nhiều công ty có được đơn hàng mới, từ mùng 4 Tết đã khai trương. Trong bối cảnh ít việc làm như hiện này thì những công nhân đến đúng ngày sẽ đảm bảo được việc làm. Trường hợp tuyển mới các tiêu chí cũng có phần đơn giản hơn.
Cũng chọn không về quê đón Tết, chị Nguyễn Ngọc Yến, 35 tuổi, vừa được một công ty điện tử ở Khu chế xuất Tân Thuận (quận 7) tiếp nhận, quyết định không về quê, ở lại làm việc xuyên Tết với hy vọng vượt qua tháng thử việc.
"Gần một tháng rảo khắp khu chế xuất mới có chỗ nhận, tôi không thể lỡ cơ hội", chị Yến cho biết. Hai tháng trước, chị hết hợp đồng vừa lúc công ty giảm đơn hàng, cắt giảm nhân sự nên không được tái ký. Một mình nuôi con nên chị phải nhanh chóng tìm việc làm mới để có chi phí trang trải.
Người mẹ đơn thân chia sẻ cũng thấy áy náy khi không đưa con trai về quê dịp Tết nhưng "giờ có việc làm quan trọng hơn". Ra năm, người tìm việc nhiều, nhu cầu tuyển dụng giảm, tuổi của chị càng khó cạnh tranh với người trẻ.
Nữ công nhân bị cho nghỉ việc, chuyển sang bán chuối nướng trong lúc chờ kiếm việc mới - Ảnh: VNE
Chia sẻ về tình trạng lao động, bà Trần Minh Ngọc, Giám đốc Việc làm tốt, cho biết dựa vào các chỉ số có thể thấy một số ngành sản xuất phục vụ thị trường xuất khẩu vẫn sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng, tập trung ở dệt may, da giày, điện tử. Do đó, nhu cầu tuyển dụng ở các ngành này sẽ đi ngang hoặc thậm chí giảm.
"Giảm nhưng không phải doanh nghiệp dừng tuyển. Vì vậy lao động tìm việc vẫn có cơ hội", bà Ngọc cho hay. Các nhà máy sẽ cần người mới để bù đắp cho số nhân sự nghỉ việc tự nhiên vì lý do cá nhân.
Theo số liệu của ngành lao động, 6 tháng đầu năm nay, nhu cầu tuyển dụng 350.000 - 400.000 lao động. Tại TP HCM, Trung tâm dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động đưa ra hai kịch bản nếu kinh tế toàn cầu vẫn tiếp tục chậm lại, đơn hàng của các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, kinh tế thành phố vẫn tăng trưởng, tiêu dùng trong nước sẽ bù đắp một phần sụt giảm. Với tình huống này, dự kiến nhu cầu lao động năm 2023 đạt 280.000-300.000 người. Ngược lại ở kịch bản tích cực, con số này sẽ là 300.000-320.000. Trong đó, quý 1 thành phố cần khoảng 79.000-87.000 lao động.
Theo bà Minh Ngọc, lao động tìm việc trước Tết sẽ có nhiều thời gian hơn để truy cập các trang tuyển dụng trực tuyến, tìm kiếm, phân loại và chọn lọc việc làm phù hợp, nộp hồ sơ ứng tuyển.
Trong khi đó, hơn 20 năm làm trong lĩnh vực nhân sự cho các công ty sản xuất, bà Nguyễn Thị Minh Trang cho biết thích tuyển người trước Tết vì ra năm sẽ cạnh tranh nhiều, nguồn cung giới hạn. Những lao động tìm việc, chấp nhận làm xuyên Tết thường được đánh giá tốt vì chăm chỉ, chịu khó.
Nhiều gia đình công nhân vì thất nghiệp hoặc gặp khó khăn về kinh tế đành phải đón tết xa quê, nhìn các gia đình đoàn viên trong những ngày đầu năm mà không khỏi ngậm ngùi cho hoàn cảnh của mình. Mong rằng qua năm mới, các công ty sẽ hoạt động ổn định để người lao động đảm bảo được việc làm, có kinh phí để trang trải cuộc sống hàng ngày và lo cho con cái, người thân.