Sự tích Cung Quảng Hằng

Nói tới chú thỏ trắng trong câu chuyện “Sự tích Mặt Trăng và Bánh Trung Thu” lần trước, sau khi đưa bà mẹ lên thiên cung chú quay trở về rừng và chờ đợi điều diệu kỳ sẽ xảy ra. Vào ngày rằm tháng tám hôm ấy, đứng trên đỉnh núi, chú ta nhìn thấy bà mẹ bay thẳng lên bầu trời xanh, hóa thân thành mặt trăng huyền diệu. Cả bầu trời tắt nắng, tối sầm lại ngay trước mắt chú, chỉ còn lại ánh trăng sáng vành vạch tỏa dịu khắp đất trời. Tiếng than khóc của lũ trẻ khiến chú ta không khỏi ngậm ngùi. Lần đầu tiên trong đời nước mắt chú tuôn rơi, chú nhảy từng bước nhảy một cách nặng nề trở về hang.

Ngày tới rồi lại đêm sang, cuộc sống trở nên bình dị, con người có đủ cơm no áo ấm, sống chan hòa yêu thương nhau. Ở một nơi cách đó không xa, có 2 vợ chồng thợ săn nọ sống với nhau thật là hạnh phúc. Người chồng tên là Hậu Nghệ có tài bắn cung bách phát bách trúng thật tinh thông. Cô vợ gọi là Hằng Nga xinh đẹp dịu dàng, biết trồng hoa, hái thuốc, cứu chữa cho mọi người. Đến một ngày, Hậu Nghệ vào rừng bắt được chú thỏ trắng hôm nào mang về tặng cho Hằng Nga. Hằng Nga thấy chú xinh xinh nên giữ lại bầu bạn qua ngày. Đôi mắt thỏ trắng như hai viên ngọc long lanh, nên nàng đặt tên cho là Thỏ Ngọc. Thỏ Ngọc thấy Hằng Nga tốt bụng nên cảm mến vô cùng. Vào một đêm sáng trăng, chú kể lại cho Hằng Nga câu chuyện cảm động của người mẹ hóa trăng cứu rỗi thế gian này. Hằng Nga rất xúc động ngước mặt nhìn ánh trăng, thầm cảm ơn bà đã soi sáng cho bóng đêm không mịt mù. Cô cũng thầm ước sẽ có một ngày được bay lên cung trăng cùng bà chia sẻ những nỗi cô đơn…

Một năm êm đềm trôi qua rất nhanh, một con ác thú xuất hiện, hình thù của nó thật kỳ lạ như lai tạp của nhiều giống loài khác nhau, nó đi trên mặt đất thoắt ẩn thoắt hiện, lại còn biết bay.. mỗi ngày phải cống nạp cho nó một người.. nếu không nó sẽ quậy phá khắp xóm làng, gieo tai ương đến mọi nơi. Nhà vua phái người đi tiêu diệt quái thú mãi không thành. Hậu Nghệ hay tin dữ liền chia tay Hằng Nga và tức tốc lên đường tìm quái thú. Đi mãi đi mãi, chàng vẫn chưa thấy tông tích của con thú ấy nơi đâu. Chàng ngồi dưới gốc đa nghỉ chân và mơ thấy một giấc mơ kỳ lạ. Trong mơ chàng thấy thần đa tặng chàng một bộ cung tên với lời dặn rằng:

- Cung tên này nặng hơn trăm cân, bắn xa ngàn trượng. Ta đã chờ con rất lâu để trao cung quý này vì chỉ có con mới đủ sức khỏe giương cung mà bắn. Con hãy dùng nó để tiêu diệt ác thú. Xong việc con hãy cất giữ cung tên thật cẩn trọng, không để phụ nữ chạm vào, vì nếu có bàn tay phụ nữ chạm vào, mũi tên sẽ tự động bay thẳng lên trời. Con hãy nhớ lấy con nhé!

Giật mình tỉnh giấc, chàng thấy bộ cung tên to lớn nằm ngay trước mắt chàng. Hậu Nghệ quỳ xuống lạy tạ thần Đa và nhanh chóng bước tiếp chặng đường gian nan. Chàng tìm thấy nơi ẩn náu của con thú trong một hang động hôi hám. Nơi đây, đầy rẫy những tàn dư của tội ác mà con thú gây ra, nhìn cảnh vật tiêu điều, tan thương, chàng không khỏi chạnh lòng. Con thú bị đánh động bay tới chộp lấy chàng, chàng nhanh chóng vùng ra và nấp vào một góc, lựa thời cơ chàng rút gươm chém tới. Con thú cất cánh bay lên không trung xa vời. Chàng rút cung tên ra giương lên nhắm thẳng tim con thú và bắn tới. Con thú trúng tên, cái thân hình đồ sộ của nó đánh uỵch xuống đất khiến mặt đất rung rinh. Nhà trời như cảm kích vui mừng tuôn mưa xuống, mọi người hân hoan ca múa linh đình với chiến công của chàng trai khỏe mạnh…

Hậu Nghệ mang bộ cung tên về nhà, cất giữ trong kho thật kín. Nhưng chàng đã quên không nhắn nhủ lại với Hằng Nga về điều kỳ diệu của bộ cung tên. Một ngày kia, khi chàng vào rừng săn bắn, Hằng Nga quét dọn nhà cửa, phát hiện bộ cung tên tuyệt đẹp nhưng bị bám bẩn lâu ngày. Nàng định dùng khăn tay lau chùi cẩn thận giúp chàng. Thế nhưng, khi tay nàng vừa chạm vào mũi tên thì lập tức mũi tên chuyển động và từ từ bay lên. Nàng cùng Thỏ Ngọc cố gắng níu giữ lại chiếc tên, nhưng vô ích, cả ba cùng bị nhấc bổng bay thẳng lên trời xanh. Mũi tên đáp ngay đến mặt trăng, Hằng Nga cùng thỏ trắng nhìn xuống đất thì màn đêm đã buông xuống. Đi một vòng cung trăng, nàng đã thỏa nguyện với ước mong bấy lâu của mình, nhưng nỗi luyến lưu của nàng với Hậu Nghệ cũng không nguôi…

Hằng Nga cùng Thỏ Ngọc trồng thật nhiều hoa và cây thuốc quý.. để mỗi đêm trăng sáng thả xuống trần gian cứu giúp dân lành, cũng như gửi những lời nhắn nhủ thân thương đến với Hậu Nghệ cho vơi bớt nỗi nhớ khôn nguôi. Giờ đây, cả hai phương trời cách biệt nhưng vẫn giữ mãi tấm lòng son, vẫn sống tốt cho mình, cho người khác và được đời đời lưu danh đến ngày nay. Cung trăng có thêm chị Hằng Nga cai quản nên có người gọi nơi ấy là Cung Quảng Hằng