Con trai ông Sáu Khải nói về hai cuốn sổ tiết kiệm, những bữa cơm bỏ dở, nỗi đau sâu thẳm và nụ cười cuối đời của ông Sáu Khải
LỜI TOÀ SOẠN:
Sau ngày nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải qua đời, có hàng trăm bài báo kể về ông từ những người bạn bè, đồng chí, cấp dưới...
Chỉ có một người luôn lặng im tuyệt đối, chính là Phan Minh Hoàn – người con trai duy nhất của ông Sáu Khải. Đó là nhân vật đã bị gắn với rất nhiều lời đồn đại bao năm qua, nhưng chưa một lần ông lên tiếng thanh minh cho mình.
Một năm ngày giỗ ông Sáu Khải (1/2 âm lịch), con trai ông đã chia sẻ với Báo Điện tử Trí Thức trẻ những câu chuyện chưa bao giờ được kể về những thăng trầm, niềm vui, nỗi đau… của người cha Thủ tướng bình dị của mình.
Có không ít người nghĩ rằng, có một người cha là Thủ tướng đồng nghĩa với không ít đặc quyền đi kèm. Nhưng tôi chưa từng cảm nhận được những đặc quyền đó. Vì với gia đình tôi, đó lại là những năm tháng sóng gió nhất.
Năm 1997, Ba tôi trở thành Thủ tướng Chính phủ thay bác Sáu Dân. Nhưng con đường trở thành Thủ tướng của ông không dễ dàng. Mà tôi chính là nguyên nhân chính.
Trước Đại hội VIII, không hiểu sao đột nhiên có những tin đồn về tôi xuất hiện. Người ta đồn tôi yêu Nguyễn Cao Kỳ Duyên, đồn tôi chạy cò quota ăn chênh lệch, đồn tôi giàu nhất Việt Nam, nhưng nghiêm trọng nhất là họ đồn tôi giết người. Những tin đồn đó bay đến các cơ quan cấp cao, trở thành áp lực lớn với Ba tôi, đe doạ sự nghiệp chính trị của ông.
Những khoảnh khắc về cuộc đời ông Sáu Khải được lưu giữ trong nhà lưu niệm gia đình. Ảnh: Gia đình cung cấp.
Không như Ba tôi, tôi không theo đuổi sự nghiệp chính trị mà chỉ thích làm kinh tế. Thời mới có kinh tế thị trường, tôi đi kinh doanh nhà hàng, khách sạn, vũ trường nên có không ít người nhìn tôi với đôi mắt định kiến. Nhưng đến tận ngày hôm nay, trước bàn thờ Ba, tôi vẫn có thể khẳng định rằng tôi luôn cố gắng sống và kiếm tiền tử tế, để không làm ông phải hổ thẹn về con trai mình. Còn với tư cách một sĩ quan an ninh, thì giống như Ba tôi, tôi cũng chưa bao giờ tham ô, tư lợi bất cứ thứ gì của tổ chức.
Thật ra, bao nhiêu năm qua, tôi chưa một lần đính chính những tin đồn về mình trên báo chí, cho đến trước bài báo này, vì với tôi, đó là những tin đồn nực cười. Nhưng dù thế nào, thì với tư cách là con trai của một trong những nhà lãnh đạo đất nước, tôi đã viết cả chục trang báo cáo gửi cơ quan cấp cao nhất, để giải trình cho công văn của UBKTTW, đề nghị giải đáp từng vấn đề, từng tin đồn có liên quan đến tôi.
Họ nói tôi nổ súng bắn chết người, tôi khẳng định tôi không nổ súng giết người bao giờ. Họ nói tôi cưới Nguyễn Cao Kỳ Duyên, tôi thật ra còn không hề biết mặt cô ấy. Họ nói tôi chạy dự án ăn chênh lệch, tôi nói nếu tìm được bằng chứng, tôi sẽ chịu hoàn toàn trách nhiệm.
Tôi vẫn còn nhớ, lúc đó, để Ba tôi không phải bận tâm thêm về những tin đồn, tôi đã lẳng lặng xin gặp bác Sáu Nam (Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên Chủ tịch nước) và được ông đồng ý.
Dù bác Sáu Nam chưa hề gặp tôi trước đó, mà chỉ nghe kể về tôi qua những lời đồn, nhưng ngày hôm đó, ông đã dành cho tôi gần 3 tiếng đồng hồ trò chuyện, lắng nghe tất cả những gì tôi giãi bày. Điều đó khiến tôi vô cùng cảm động!
Trước mặt bác Sáu Nam, tôi giải thích cặn kẽ mọi tin đồn: Tôi kể về công việc kinh doanh của tôi, về lý do vì sao tôi trở thành doanh nhân, cũng như khát khao của tôi về việc làm giàu chính đáng. Cả thế hệ chúng tôi thời đó đều vậy. Đất nước vừa mới bắt đầu bước vào kinh tế thị trường. Chúng tôi - những thanh niên đã trải qua cái nghèo, cái đói suốt thời bao cấp đều có giấc mơ làm kinh tế để thoát nghèo.
Ảnh: Gia đình cung cấp.
Tôi vẫn nhớ bác Sáu Nam đã nghe tôi nói chuyện rất lâu ngày hôm đó. Sau lần ấy, bác Sáu Nam bảo, ông hiểu và tin vào những điều tôi nói.
Thực tế là tổ chức đã xác minh và biết rằng đó là những điều vu khống. Nên bất chấp âm mưu của ai đó muốn bôi nhọ tôi và gây khó cho sự nghiệp chính trị của Ba tôi, thì Ba tôi vẫn trở thành Thủ tướng.
Nhưng vết thương tinh thần mà vụ việc đó để lại cho gia đình tôi thì không nhỏ! Đã có thời điểm, áp lực của những lời đồn đó đã đẩy ba con tôi ra xa nhau.
Ba tôi có hai người con là tôi và em gái kém tôi mấy tuổi. Em gái tôi từ nhỏ đã bị bệnh động kinh, nên mọi hy vọng của ba tôi vào gia đình, vào con cái, đều được đặt lên vai tôi.
Ba tôi luôn nói, ông không mong tôi trở thành ông nọ bà kia, không thích tôi dính dáng đến quyền lực. Ông chỉ mong con mình nên người, trở thành người tử tế, thành người có ích.
Tôi vẫn còn nhớ thời tôi học cấp 3 ở miền Bắc, Ba tôi làm cán bộ trong Nam. Lúc đó có người vào Nam báo rằng tôi nghịch ngợm, không chịu học hành, ông viết một cái thư ra cho tôi: "Nếu con không chịu học hành, không chịu tu dưỡng, thì chi bằng con hãy vào bộ đội, chiến đấu và hi sinh cho đất nước còn hơn".
Khi những tin đồn về tôi ầm ĩ khắp cả nước, chắc hẳn có quá nhiều lời đồn đại về con trai mình đến tai ông đã khiến ông lo lắng và băn khoăn. Một ngày, trong bữa cơm gia đình, ông gặng hỏi tôi rất gay gắt: "Nếu con không làm những việc đó, sao người ta lại đồn?".
Ảnh: Gia đình cung cấp.
Ngày hôm đó, tôi đã rất giận Ba mình. Tôi cảm thấy bị tổn thương và bị xúc phạm. Tôi nói với ông: "Con luôn coi gia đình là nơi trú ngụ cuối cùng của mình. Kể cả con có làm điều gì sai quấy ở ngoài, thì con cũng không bao giờ giấu ba mẹ. Người ngoài nghĩ về con sao cũng mặc. Nhưng đến cả nơi ấm áp nhất, nơi trú ngụ cuối cùng của con, những người yêu thương con nhất cũng không tin tưởng con, thì xin phép ba, con đi. Ba mẹ hãy từ mặt con".
Sau câu nói đó, tôi bỏ vào Sài Gòn rất lâu. Ba con tôi không liên lạc với nhau suốt một thời gian dài. Dù Ba tôi gọi cho tôi rất nhiều cuộc điện thoại, nhưng lần nào tôi cũng từ chối nghe. Mãi đến một ngày, sau khi vợ tôi khuyên bảo, tôi mới nhấc máy lên. Ở đầu dây bên kia, Ba tôi nói: "Con ra Hà Nội gặp ba một lần. Ba đã kiểm tra và biết rằng con không làm những việc đó. Ba xin lỗi con". Những hiểu nhầm và tổn thương giữa chúng tôi được xoá bỏ từ lần đó.
Rất nhiều người đã từng hỏi tôi, rằng gia đình tôi có biết ai là người đứng sau những âm mưu bôi nhọ tôi, vu khống tôi hơn 20 năm về trước hay không và họ làm thế nhằm mục đích gì?
Không những biết, mà thậm chí gia đình tôi vẫn giữ quan hệ bình thường với họ, thậm chí còn cố gắng thân hơn, cố gắng gần hơn lúc trước!
Cả tôi và ba tôi đều biết rất rõ người đứng sau những âm mưu đó, kể cả họ có mượn tay người này hay người khác. Nhưng đến tận lúc Ba tôi mất, ông cũng không bao giờ hé răng với người ngoài về danh tính của người đã âm mưu hãm hại gia đình tôi, âm mưu phá hỏng sự nghiệp của Ba tôi.
Mà đời ông Sáu Khải đã không nói, thì đến đời tôi - Phan Minh Hoàn - con trai ông đến chết cũng không nói.
Ảnh: Gia đình cung cấp.
Trong đám tang Ba tôi, khi viết lời cảm tạ, tôi đã gửi gắm thông điệp về câu chuyện đó - mà tôi tin, người nào là nhân vật của câu chuyện ấy sẽ hiểu. Thông điệp ấy là: "Ba tôi đến lúc chết vẫn luôn tin tưởng vào điều tốt đẹp nhất trong mỗi con người". Có thể trong hoàn cảnh nào đó, người ta vì tham vọng quá lớn mà làm một việc xấu. Nhưng cuối cùng, Ba tôi luôn hy vọng rằng, sau khi mọi chuyện qua đi, ai rồi cũng sẽ hướng thiện.
Và tôi - luôn tự hứa với mình rằng - riêng điều đó tôi nhất định sẽ nghe theo ông, tin theo ông, học theo ông.
