Kỳ 1: Kiếm tiền nuôi người lớn


Suốt hai tuần liền, nhiều đêm trắng PV Tuổi Trẻ đã theo chân những đứa trẻ đêm đêm phải mưu sinh. Nhiều em bé phơi sương lăn lóc bên lề đường, thậm chí có em no đòn roi do không kiếm đủ tiền để nuôi... người lớn.


Giữa đêm khuya, một bé gái vừa đi vừa khóc, tay ôm mấy bịch kẹo cao su hướng tới mấy quán nhậu đêm để bán hàng. Hình ảnh này không phải là cá biệt, ở TP.HCM có không ít trẻ em bị người lớn hành hạ, buộc đi kiếm tiền suốt ngày đêm.


Cu Nhóc gom tất cả số tiền em xin được trong đêm nộp cho người phụ nữ “chăn dắt” (ảnh chụp lại từ phim) - Ảnh: Nguyễn Hữu Hạnh


1g sáng 17-6, tại vỉa hè ngôi nhà đường Cù Lao - Hoàng Sa (Q.Phú Nhuận), bà Mèo đang ngủ bỗng bật dậy đánh một bé gái chừng 6 tuổi do không bán được kẹo cao su cho khách nhậu đêm. Giọng bà Mèo tru tréo: “Bây giờ mày làm sao? Tại sao hồi nãy giờ mày không bán được đồng nào?”. Thấy cô bé khóc quá, một thanh niên đến can ngăn. Bà Mèo chửi xơi xơi: “ĐM, tao quất tơi bời luôn”. Bé gái khóc rưng rức, tay quệt nước mắt, chân bước nhanh, quay người đi bán tiếp. Chúng tôi theo chân cô bé. Bé gái này lê bước trên đường phố, chốc chốc em lại ngoái cổ nhìn phía sau. Đường phố vắng tanh, những người buôn thúng bán bưng cho các quán nhậu đêm cũng đã nghỉ, chỉ còn mình em gắng bước suốt đêm khuya.


Tuổi thơ tức tưởi


Khuya 15-6, một phụ nữ trung niên đi xe máy đưa một cậu bé đến khu quán nhậu ở đường Hoàng Sa. Vừa xuống xe em đã khóc rưng rức, những giọt nước mắt lăn dài trên má, ánh mắt em đầy vẻ mệt mỏi vì thiếu ngủ. Cách đó không xa, cũng tại điểm ngã ba đường Cù Lao, người chăn dắt cậu bé dựng xe ngồi vắt vẻo trên ghế. Mỗi lần cậu bé bán được hàng (kẹo cao su) là phải đến giao tiền cho người phụ nữ này. Bán được một lúc, thấy cậu bé đứng nói chuyện với khách lâu quá, người phụ nữ sà tới hét lên: “Đi lẹ, nhanh lên”.


Cũng tại quận 1, 4g sáng 14-6, đèn cửa hàng cháo gà đường Hải Triều vẫn sáng choang, khách ra vào đều đặn, cứ có khách tới là bé Hiếu trờ tới xin tiền. Cô bé 7 tuổi trông như trẻ lên 5. Ánh mắt ngây ngô, cô bé thường lắc lắc đầu mỗi khi gặp khách khó chịu. Bà Hồng - mẹ của bé Hiếu - nói: “Tưởng hồi nhỏ nó bị câm. Ai dè, lớn nói được”. Bà ta thò đôi tay có những chiếc móng dài cong vút, sơn bóng loáng nắm lấy bé Hiếu dặn dò cách xin tiền của khách. “Đi xin được mới có cái cho nó ăn” - bà Hồng giải thích lý do tại sao bé Hiếu phải đi xin cả đêm dài.


Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết bé Hiếu chỉ ngủ vài giờ trong ngày, chủ yếu từ 18g-22g, sau đó phải dậy đi xin tiền trong đêm khuya. Trước giờ bé đi xin, tại góc đường Nguyễn Huệ, người mẹ thẳng thừng nói: “Tui vừa đánh nó, nó đói bụng, than đói nhiều quá, không chịu đi làm”. Bà Hồng thừa nhận rằng bé Hiếu không chỉ đi xin đêm mà còn phải đi xin cả ngày ở khu chợ Bến Thành và các khu chợ cũ. Ba tối liền chúng tôi thấy bé Hiếu vật vạ ngủ ngoài đường, miệng há hốc. Có hôm cô bé lịm người đi trong mệt mỏi, khuôn mặt rã rời, thở nặng nhọc.


Một bé gái 12 tuổi đi xin trên đường phố - Ảnh: Trần Ngọc Linh


Kịch bản thương tâm


Tại khu vực đường Nguyễn Huệ, bến Bạch Đằng (quận 1), đèn từ các tòa nhà cao tầng, các tàu du lịch, nhà hàng hắt ra rực rỡ. Lẫn trong những người khách sang trọng là các em nhỏ mặc quần áo cũ nát, giơ chiếc nón bẩn xin tiền. Hai cậu bé - một cao, một đen nhẻm gầy gò - bám theo các đoàn khách du lịch từ bến tàu. Giơ nón xin tiền, một em có vẻ mệt mỏi nhưng cố rướn mắt nói: “Con tên Đạt, 10 tuổi. Còn thằng kia tên Sơn, 9 tuổi. Mẹ con chết, cha con cưới vợ bé. Con ở bến tàu”. Cậu bé còn lại thì nói: “Con mồ côi cha mẹ. Ở bụi đời”. Hầu hết các em ăn xin nơi đây được những người chăn dắt “nạp” vào đầu sẵn một số “kịch bản buồn” về cuộc đời.


Các em thuộc làu... “nỗi bất hạnh”. Hỏi cả chục em ăn xin ở khu vực quận 1, chúng tôi đều nhận được câu trả lời tương tự nhau về hoàn cảnh gia đình kiểu như “tụi con sống lang thang ở bến tàu, nhà ga, chết cha mẹ, không nơi nương tựa”. Qua nhiều lần bắt chuyện, chúng tôi mới biết Sơn còn có tên là Nhóc. Nhóc “hành nghề” ăn xin đêm ở khu bến Bạch Đằng và ở bãi giữ xe đường Tôn Thất Thiệp, đến sau 23g mới về. Còn Đạt phải lang thang xin ăn đến 4g sáng cùng một nhóm trẻ em khác ở đường Hải Triều. Có ngày sáng sớm Đạt mới ra về cùng một người phụ nữ và ba đứa trẻ khác.


Bãi giữ xe đường Tôn Thất Thiệp đoạn tiếp giáp đường Hồ Tùng Mậu (quận 1) càng về khuya càng đông khách. Bãi này giữ xe cho khách uống cà phê đêm trên vỉa hè một tòa nhà lớn thuộc đường Nguyễn Huệ. Tại đây có năm cô bé, cậu bé chuyên ăn xin. Ngoài cậu bé Mạnh (8 tuổi) người nhỏ thó, còn có bé Trọng (4 tuổi), bé Quỳnh (8 tuổi), bé Ngân (12 tuổi), cu Nhóc (10 tuổi).


Lâu lâu khu vực này còn có thêm vài cô cậu khác là “ăn xin vãng lai” tiếp cận khu vực. Các em nhỏ ăn xin hằng tối phải đứng rã chân mới xin được của khách ít đồng. Bé Trọng quá nhỏ nên đuối hẳn khi đi theo các anh chị lớn hơn. Bé Ngân thật thà kể: “Đêm nay con cho Trọng đi, chứ đêm mai thì không cho đi vì sợ công an hốt. Tụi con canh công an dữ lắm. Hôm nào chú nào trực tụi con biết hết”.


Rệu rã trong đêm



Đường Đề Thám - Phạm Ngũ Lão đêm vui như ngày, hàng quán sáng đèn. Đứng bên khách nhậu ồn ào náo nhiệt là nhiều em nhỏ phải chầu chực, mời mọc khách mua kẹo cao su, mua hoa hoặc chờ khách cho tiền. Cách ngã tư Đề Thám - Bùi Viện không xa là một người phụ nữ ngồi thu tiền của các em. Trời tối đen, đã hơn 2g sáng 18-6, người phụ nữ chăn dắt cu Mạnh (8 tuổi) vẫn lôi em lang thang trên đường để bán kẹo.


Đến 3g sáng em lại phải len lỏi qua các khu nhà hàng nằm trên các tuyến đường Đồng Khởi, Đông Du. Cậu bé rất chịu khó chào mời, có lúc bán kẹo khách không mua thì em quay sang xin tiền. Thấy cảnh này, một bác tài taxi thở dài: “Người lớn thức đêm làm việc đã không đủ sức chịu đựng, không hiểu sao mấy đứa nhỏ lại có thể chịu được cảnh kiếm ăn hằng đêm”.


Khuya 25-6, trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, khu vực công viên Tao Đàn, chúng tôi bắt gặp một đứa bé nằm giữa đường cùng một bà già xin tiền. Đứa trẻ nằm trong tay bà già cứ nhũn người ra, ngủ vùi. Thậm chí đứa trẻ không cử động khi chúng tôi đến véo vào tay. 2g sáng, bà già mang đứa trẻ sang lề đường bên phải giao lộ Nguyễn Thị Minh Khai - Cách Mạng Tháng Tám nằm xin tiếp. 3g sáng, cả hai bà cháu mới chịu nằm lăn lóc ngủ trên vỉa hè.


VÕ HƯƠNG _ Tuổi Trẻ


Kỳ tới: Bóc lột các em, họ là ai?


(Xem video clip về phóng sự này trên http://media.tuoitre.com.vn)