Muỗi là loài côn trùng tuy nhỏ bé mà được xếp vào loài nguy hiểm, là trung gian truyền nhiều bệnh nguy hiểm như sốt rét, sốt xuất huyết…Để phát triển thành muỗi trưởng thành gây hại cho người, muỗi trải qua vòng đời 4 giai đoạn. Để dễ dàng hơn trong việc tìm cách ngăn chặn sự phát triển của muỗi, chúng ta cùng đi tìm hiểu 4 giai đoạn vòng đời này và biện pháp tiêu diệt muỗi ở từng giai đoạn.
1.Muỗi sống được bao lâu
Thời gian sống của muỗi phụ thuộc vào các yếu tố như: Giới tính, điều kiện môi trường sống và đặc điểm từng loài muỗi. Nhưng đa số tuổi thọ trung bình của muỗi dao động khoảng 20 ngày.
Tuổi thọ của muỗi theo giới tính
Ở điều kiện bình thường thì muỗi đực và muỗi cái sẽ có thời gian sống khác nhau:
- Muỗi cái có thể sống được khoảng hơn 2 tháng, trong thời gian này chúng sinh sản khoảng 6 lần;
- Muỗi đực thường hút nhựa cây để sống, sau khi giao phối xong thì vòng đời của muỗi đực sẽ kết thúc, nên vòng đời của muỗi đực ngắn hơn so với muỗi cái. Tuổi thọ của muỗi đực rơi vào khoảng 10 -15 ngày.
Tuổi thọ của muỗi theo nhiệt độ môi trường và đặc điểm từng loài
- Nhiệt độ môi trường quyết định đến tuổi thọ của muỗi. Dẫn chứng cụ thể loài muỗi Culex tarsalis có tuổi thọ khoảng 14 ngày ở nhiệt độ khoảng 21oC, nhưng ở ở nhiệt độ 27oC có tuổi thọ chỉ khoảng 10 ngày.
- Mỗi một loại muỗi khác nhau (Muỗi Culex, Muỗi Aedes, Muỗi Anophen… ) cũng có tuổi thọ khác nhau.
- Tuổi thọ dài ngắn của mỗi loài muỗi khác nhau, thay đổi như sau: có loại muỗi có tuổi thọ ngắn nhất chỉ 4 ngày, muỗi nhà có tuổi thọ 15 ngày, muỗi gây bệnh có tuổi thọ đến 30 ngày và loài có khả năng di chuyển đường dài tuổi thọ lên đến 50 ngày.
2.Tìm hiểu vòng đời phát triển của muỗi
Tìm hiểu vòng đời phát triển của muỗi
Giai đoạn 1 đẻ trứng
Muỗi cái sau khi hút no máu vào cơ thể sẽ đẻ trứng theo đợt, mỗi đợt cách nhau khoảng 3 ngày. Muỗi cái đẻ trứng dưới nước, để tạo thành bè trứng, trôi nổi trên mặt nước. Số lượng mỗi lần đẻ lên đến khoảng 200 trứng. Ngoài ra, mỗi còn chọn những vùng đất ẩm ướt để đẻ trứng. Vì trứng phát triển thành ấu trùng nên cần điều kiện môi trường nước để ấu trùng nở. Trong điều kiện môi trường nước thì trong vòng 48 giờ, thì trứng sẽ nở thành ấu trùng, bắt đầu chuyển sang giai đoạn 2
Giai đoạn 2: Ấu trùng (lăng quăng)
- Lăng quăng sau khi nở, sẽ sống trong môi trường nước như con cá, ăn vi sinh và phải bơi lên mặt nước để hít thở.
- Ấu trùng đều có một ống truyền để thở, nhưng ấu trùng trưởng thành thì không có, chúng phải nằm song song với mặt nước để hấp thụ oxy qua lỗ thể. Nên có một số loài ấu trùng chọn cách ký sinh trên thực vật để hấp thụ oxy.
- Ấu trùng sẽ trải qua 4 lần lột xác, mỗi lần lột xác sẽ lớn dần lên. Lần lột xác cuối cùng chúng sẽ tiến hóa thành nhộng.
- Thời gian phát triển từ giai đoạn ấu trùng sang giai đoạn 3 (nhộng) khoảng 7 -14 ngày, tùy thuộc vào nhiệt độ môi trường mà ấu trùng đang sinh sống.
Giai đoạn 3: Nhộng (Cung quăng)
Bước sang giai đoạn 3 này, con nhộng chỉ nghỉ ngơi và không ăn, nhưng vẫn có những phản ứng với một số thay đổi nhỏ:
- Sử dụng đuôi để di chuyển, và di chuyển rất nhiều. Nhờ chiếc đuôi quẫy về phía dưới giúp cho việc di chuyển trở nên xa hơn, mạnh mẽ hơn.
- Thời gian chuyển hóa sang giai đoạn 4: khoảng 2 ngày lớp ngoài của nhộng sẽ tách ra, để phát triển từ nhộng sang muỗi trưởng thành.
Giai đoạn 4: Muỗi trưởng thành
Sau khi phát triển thành muỗi, muỗi sẽ nằm nghỉ ngơi trên mặt nước một thời gian ngắn để hong khô và các bộ phận trên cơ thể. Muỗi trưởng thành cơ thể chia làm 3 bộ phận rõ rệt đầu, ngực, bụng, có kích thước từ 5 – 20mm
3.Tìm hiểu biện pháp tiêu diệt muỗi ở các giai đoạn vòng đời của muỗi
Biện pháp diệt muỗi trong các giai đoạn vòng đời của muỗi từ trứng đến nhộng
Vệ sinh nhà cửa diệt muỗi, lăng quăng, ...
Cả 3 giai đoạn đầu, muỗi đều ở trong môi trường nước, nên muốn không cho muỗi có thể phát triển thành muỗi trưởng thành, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:
- Thường xuyên vệ sinh nơi ở xung quanh nhà, không để ứ đọng nước, nhất là những nơi ẩm thấp;
- Chai lọ, chum vại,.. có nước thì cần vệ sinh và đổ nước đi, úp ngược hoặc đậy lại để nước không thể vào, phá hủy môi trường sống của nhộng và lăng quăng.
- Với ao hồ tù đọng nên kết hợp nuôi cá để tiêu diệt lăng quăng.
Tiêu diệt muỗi trưởng thành
Giai đoạn muỗi trưởng thành có đầy đủ cánh và chân nên muỗi bay đi khắp nơi để hút máu người, vì thế truyền một số bệnh nguy hiểm như sốt rét, sốt xuất huyết,… Do muỗi không đứng yên một chỗ mà di chuyển nhiều nơi, không thể áp dụng biện pháp diệt muỗi như với 3 giai đoạn đầu được.
- Biện pháp các cụ và ông bà ta hay dùng chính là sử dụng nhang để tiêu diệt và xua đuổi muỗi.
- Ngày nay, ở vùng nông thôn và vùng núi nhà nào nhà đấy đều mắc màn trước khi đi ngủ. Đây là biện pháp vật lý đơn giản mà vô cùng hiệu quả, giúp cho dịch sốt rét, sốt xuất huyết ,.. không còn là dịch bệnh nguy hiểm gây chết người như xưa vì biết cách phòng muỗi đốt.
- Sử dụng thuốc hóa học tiêu diệt muỗi: biện pháp xử lý này rất nhanh, hiệu quả cao, muỗi chết ngay, nhưng lại ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
- Biện pháp xua đuổi: trồng cây có tinh dầu như sả, vỏ bưởi, tỏi… để đuổi muỗi. Hoặc sử dụng tinh dầu của sả, bưởi,… để phun hoặc lau khắp nhà, đảm bảo muỗi không dám lại gần.
- Sử dụng máy phun thuốc muỗi dạng phun sương: giúp tiêu diệt muỗi ở phạm vi rộng , đem hiệu quả nhanh chóng, sử dụng đơn giản và đặc biệt là mang lại an toàn ảnh hưởng đến sức khỏe con người.Như vậy, vòng đời của muỗi tuy ngắn nhưng chúng lại được xếp vào loài côn trùng nguy hiểm nhất hành tinh, và là loài côn trùng con người muốn tiêu diệt ở bất cứ đâu.
