Teo tinh hoàn một bên là tình trạng một trong hai tinh hoàn bị nhỏ lại bất thường hoặc giảm kích thước so với kích thước bình thường, thường kèm theo suy giảm chức năng của tinh hoàn đó. Tinh hoàn có vai trò sản xuất tinh trùng và hormone testosterone, nên khi một bên bị teo, nó có thể ảnh hưởng đến một số chức năng sinh sản hoặc nội tiết, nhưng không phải lúc nào cũng nghiêm trọng.
Nguyên nhân gây teo tinh hoàn một bên
Teo tinh hoàn một bên có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm:
- Chấn thương: Va đập mạnh vào tinh hoàn có thể gây tổn thương và dẫn đến teo.
- Nhiễm trùng: Viêm tinh hoàn hoặc viêm mào tinh hoàn (thường do vi khuẩn hoặc virus, ví dụ như quai bị) có thể làm tổn thương mô tinh hoàn.
- Xoắn tinh hoàn: Tình trạng tinh hoàn bị xoắn làm gián đoạn lưu lượng máu, nếu không được xử lý kịp thời có thể dẫn đến teo.
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Tình trạng này làm tăng nhiệt độ ở tinh hoàn, ảnh hưởng đến chức năng và có thể gây teo.
- Bẩm sinh: Một số người sinh ra đã có tinh hoàn kém phát triển hoặc teo một bên.
- Hóa trị hoặc xạ trị: Các phương pháp điều trị ung thư có thể làm tổn thương tinh hoàn.
- Rối loạn nội tiết: Thiếu hụt hormone cần thiết cho sự phát triển của tinh hoàn.
- Khối u tinh hoàn: Hiếm gặp, nhưng ung thư tinh hoàn có thể gây teo hoặc tổn thương.
Triệu chứng
- Một bên tinh hoàn nhỏ hơn rõ rệt so với bên còn lại.
- Có thể kèm cảm giác đau, khó chịu hoặc nặng ở bìu.
- Đôi khi không có triệu chứng rõ ràng và chỉ phát hiện qua khám sức khỏe.
- Nếu ảnh hưởng đến nội tiết, có thể xuất hiện các dấu hiệu như giảm ham muốn tình dục, mệt mỏi, hoặc thay đổi cơ bắp.
Ảnh hưởng
- Sinh sản: Nếu tinh hoàn còn lại vẫn khỏe mạnh, khả năng sinh sản thường không bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu cả hai bên đều có vấn đề hoặc chất lượng tinh trùng giảm, việc thụ thai có thể khó khăn hơn.
- Nội tiết: Tinh hoàn teo có thể làm giảm sản xuất testosterone, gây ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể nếu không được điều trị.
Chẩn đoán và điều trị
- Chẩn đoán: Bác sĩ sẽ khám lâm sàng, có thể chỉ định siêu âm tinh hoàn, xét nghiệm tinh dịch, hoặc kiểm tra hormone để đánh giá mức độ và nguyên nhân.
- Điều trị:
- Nếu nguyên nhân là nhiễm trùng, có thể dùng kháng sinh hoặc thuốc kháng viêm.
- Trong trường hợp xoắn tinh hoàn hoặc giãn tĩnh mạch thừng tinh, phẫu thuật có thể được cân nhắc.
- Nếu teo đã xảy ra và không thể phục hồi, bác sĩ có thể đề xuất các biện pháp hỗ trợ sinh sản hoặc bổ sung testosterone nếu cần.
- Theo dõi định kỳ để đảm bảo tinh hoàn còn lại hoạt động tốt.
Lời khuyên
Nếu bạn nghi ngờ mình bị teo tinh hoàn một bên, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa tiết niệu hoặc nam khoa để được kiểm tra chính xác. Việc chẩn đoán sớm có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, duy trì lối sống lành mạnh, tránh chấn thương vùng bìu, và kiểm tra sức khỏe định kỳ là rất quan trọng.